W dniach 24-25 października 2024 roku odbyła się XX Jubileuszowa Międzynarodowa Konferencja Prometejska pt. „Imperializm i Kolonializm w Badaniach Sowietologicznych”. Wydarzenie miało miejsce w Warszawie, organizowane przez Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Redakcję czasopisma naukowego „Nowy Prometeusz”.
Tematyka konferencji obejmowała szeroko pojęte zagadnienia imperializmu i kolonializmu w badaniach sowietologicznych, z uwzględnieniem specyfiki wschodnioeuropejskiej i postsowieckiej, jak również ich wpływ na współczesne wyzwania geopolityczne i społeczne.
Konferencja rozpoczęła się od Mszy Świętej w intencji zmarłych działaczy Ruchu Prometejskiego w Kościele ss. Wizytek. Następnie uczestnicy zostali oficjalnie przywitani przez dr. Jana Malickiego, dyrektora Studium Europy Wschodniej UW. Wykład otwierający pt. „The laboratory of neo-imperialism: Adam Ulam on the fate of East-Central Europe” wygłosił dr hab. Sławomir Łukasiewicz, prof. KUL.
Podczas dwudniowego wydarzenia odbyło się aż osiem paneli tematycznych oraz zamykająca sesja poświęcona Inauguracji Roku Akademickiego w Studium Europy Wschodniej UW. Wśród prezentowanych tematów znalazły się m.in.:
- Badania sowietologiczne i polonoznawcze: porównanie prac sowietologicznych prowadzonych w Polsce z badaniami nad Polską w Związku Sowieckim okresu międzywojennego.
- Rosyjski imperializm i działalność polityczna: dyskusja o znaczeniu rosyjskiego imperializmu oraz wpływie na politykę Europy Wschodniej, a także roli Józefa Piłsudskiego i Romana Knolla.
- Polityka narodowościowa i tożsamościowa: badania nad bolszewicką polityką narodowościową, językową oraz ich wpływ na tożsamość i kulturę narodów takich jak Białorusini, Ukraińcy czy mieszkańcy Azerbejdżanu.
- Ruch prometejski i walka antyimperialistyczna: poświęcono szczególną uwagę postaciom ruchu prometejskiego, takim jak Mehmed Emin Resulzade, jego działalności na rzecz praw uciśnionych narodów, a także krytyce imperializmu sowieckiego.
Konferencję uświetniły wykłady wybitnych naukowców i specjalistów, a na sam koniec prof. Adam Daniel Rotfeld (b. Minister Spraw Zagranicznych RP) w swoim wykładzie zamykającym przedstawił „Imperialne korzenie strategii rosyjskiej”.
W ramach zamykającej sesji konferencji miała miejsce inauguracja no
wego roku akademickiego Studium Europy Wschodniej UW, podczas której odbyła się również prezentacja nowego numeru czasopisma „Nowy Prometeusz”. Uczestnicy mogli także zwiedzić specjalnie przygotowaną wystawę „Zjednoczeni w Idei: Prometeiści w Polsce Międzywojennej” z okazji 140. rocznicy urodzin Mehmeda Emina Resulzade.
Tegoroczna jubileuszowa edycja Konferencji Prometejskiej stanowiła niezwykle wartościowe forum wymiany myśli i doświadczeń w zakresie badań nad imperializmem i kolonializmem w kontekście wschodnioeuropejskim oraz wpływem sowietologii na rozumienie współczesnych problemów geopolitycznych i społecznych.
Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom i prelegentom za obecność oraz wkład w rozwój badań nad tematyką sowietologiczną.
