Zabytek z IV wieku wraca po ponad 80 latach do macierzystych zbiorów

Po wielu miesiącach współpracy między Polską a Stanami Zjednoczonymi zaginione dno antycznego naczynia szklanego z IV wieku, pochodzącego z majątku księżnej Czartoryskiej, w końcu wraca do Zamku w Gołuchowie. To kolejny sukces polskich działań restytucyjnych, dzięki którym udaje się odzyskać zaginione skarby kultury.

15 października w siedzibie Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku odbyła się uroczystość przekazania antyku stronie polskiej. Fot. gov.pl

Utracony podczas II wojny światowej fragment antycznego naczynia szklanego z IV w. z kolekcji gołuchowskiej został odnaleziony w USA. Uroczystość przekazania go do polskich zbiorów odbyła się 15 października w siedzibie Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku.

Zabytek należał do kolekcji Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej, gromadzonej na zamku w Gołuchowie (woj. wielkopolskie) i wraz z całą kolekcją został włączony do ustanowionej w 1893 roku ordynacji Rodziny Książąt Czartoryskich w Gołuchowie.

Po wybuchu II wojny światowej część zbiorów gołuchowskich przewieziono do Warszawy, ale później trafiły w ręce hitlerowców. Po wybuchu Powstania Warszawskiego Niemcy przystąpili do wywozu zagrabionych w Muzeum Narodowym w Warszawie zabytków i dzieł sztuki.

Po wojnie, w 1953 roku, zaginiony fragment antycznego naczynia szklanego z IV w. został opublikowany w katalogu strat wojennych Ministerstwa Kultury i Sztuki. Pojawiał się też w późniejszych publikacjach oraz trafił do bazy strat wojennych prowadzonej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Szklane naczynie z IV wieku, pochodzące z majątku księżnej Czartoryskiej, w końcu wróci do Zamku w Gołuchowie. Fot. gov.pl

W maju tego roku amerykańska archeolog dr Dorothy King poinformowała Muzeum Narodowe w Poznaniu o prawdopodobnym ujawnieniu zaginionego zabytku w prywatnej kolekcji na terenie USA. 15 października został on przekazany stronie polskiej w siedzibie Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku przez płk. Matthew Bogdanosa, szefa Wydziału ds. Handlu Antykami w Biurze Prokuratura Okręgowego Hrabstwa Nowy Jork.

W 2025 r. MKiDN zakończyło 20 postępowań restytucyjnych, w wyniku których odzyskano 23 dobra kultury. Od 2008 r. odzyskanych zostało łącznie 805 pojedynczych dóbr kultury. w tej chwili prowadzonych jest prawie 200 spraw restytucyjnych w 18 krajach.

tom