
Federacja ćwiczeń pod kryptonimem Żelazny Obrońca-25 to jedno z największych i najważniejszych planowych przedsięwzięć szkoleniowych Sił Zbrojnych RP w 2025 roku. Na poligonach w Orzyszu, Ustce, Nowej Dębie, ale także na Bałtyku, w przestrzeni powietrznej i w cyberprzestrzeni, łącznie ponad 30 tys. żołnierzy z Polski i państw sojuszniczych, skupi się na działaniach weryfikujących systemy obrony, w tym integrację nowo pozyskiwanych systemów walki.
W związku z zaplanowanymi na wrzesień br. ćwiczeniami, można się spodziewać wzmożonego ruchu kolumn wojskowych na polskich drogach, a w szczególności w województwach warmińsko-mazurskim, mazowieckim, podlaskim, lubelskim i podkarpackim. Przemieszczanie odbywa się sposobem kombinowanym – z wykorzystaniem transportu kolejowego i drogowego.
Jak zachować się na drodze?
Gdy widzisz kolumnę wojskową na drodze, zachowaj szczególną ostrożność i dostosuj się do przepisów ruchu drogowego. Podstawową zasadą jest, aby zawsze wyprzedzić kolumnę w całości, nie wjeżdżając pomiędzy pojazdy. Wyprzedzanie pojazdów uprzywilejowanych jest dozwolone tylko poza obszarem zabudowanym.
Zachowaj ostrożność
- Niezależnie od tego, czy kolumna jest uprzywilejowana (eskorotowana przez policję lub Żandarmerię Wojskową z włączonymi sygnałami świetlnymi i dźwiękowymi), czy nie, zawsze zachowaj szczególną ostrożność.
Wyprzedzaj w całości
- Wyprzedzając kolumnę wojskową, musisz wyprzedzić wszystkie pojazdy znajdujące się w niej od początku do końca.
Nie wjeżdżaj między pojazdy
- Jest to zakazane i grozi mandatem w wysokości 200 zł i 2 punktami karnymi.
Wyprzedzaj tylko poza obszarem zabudowanym (w przypadku kolumny uprzywilejowanej)
- Wyprzedzanie pojazdów uprzywilejowanych jest zabronione na obszarze zabudowanym. Poza nim jest dozwolone, ale należy wyprzedzić całą kolumnę z zachowaniem szczególnej ostrożności.
Ułatwiaj przejazd
- Upewnij się, iż wykonujesz manewr wyprzedzania w bezpieczny sposób, korzystając z odcinka drogi, który na to pozwala.
Stosuj się do sygnałów:
- W przypadku uprzywilejowanych kolumn wojskowych, stosuj się do sygnałów wydawanych przez zespoły pilotujące lub umundurowanych żołnierzy Żandarmerii Wojskowej.
Praktyczna realizacja zagadnień szkoleniowych
Ćwiczenia wojsk Żelazny Obrońca-25 to przede wszystkim praktyczna realizacja zagadnień szkoleniowych. Jednak przygotowanie i przeprowadzenie ich w warunkach polowych wymaga wieloetapowego planowania, zaplecza logistycznego i ciągłej koordynacji działań. Nad przebiegiem trzydziestu ćwiczeń w ramach Żelaznego Obrońcy czuwał będzie Sztab Generalny Wojska Polskiego, a za ich przeprowadzenie odpowiadać będzie Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych.
Wiele uwagi poświęcone zostanie także integracji taktycznej z Narodowym Programem Odstraszania i Obrony „Tarcza Wschód”.
Najważniejszym celem będzie jednak sprawdzenie systemu zarządzania ogniem połączonym na szczeblu dywizji, czyli tzw. JAGIC-u, (ang. The Joint Air-Ground Integration Center), co będzie realizować 18 Dywizja Zmechanizowana.
Siły główne wydzieli 18 Dywizja Zmechanizowana, dysponująca trzema brygadami 1 Warszawską Brygadą Pancerną, 21 Brygadą Strzelców Podhalańskich, 19 Lubelską Brygadą Zmechanizowaną, a także 18 pułk logistyczny i 18 batalion dowodzenia, w ramach realizacji największego ćwiczenia federacji, jakim będzie Żelazna Brama-25. Jednostki 18DZ wyposażone są m.in. w czołgi Abrams, armatohaubice K9, wyrzutnie Chunmoo, KTO Rosomak, M120 RAK.
W ostatnim tygodniu sierpnia i pierwszym września br. rozpoczną się transporty sprzętu wojskowego i żołnierzy 18 Dywizji Zmechanizowanej na poligon w Orzyszu. Przemieszczenie odbywać się będzie tak zwanym sposobem kombinowanym, przy jednoczesnym wykorzystaniu transportu kolejowego i drogowego. Najwięcej żołnierzy i sprzętu będzie przemieszczać się transportem kołowym drogami publicznymi województw: warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, podlaskiego, lubelskiego i podkarpackiego.
Pokaz transformacji polskich Sił Zbrojnych
Wszystkie ruchy wojsk zostały uzgodnione z urzędami wojewódzkimi, z wojewódzkimi komendami policji, z oddziałami Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz Żandarmerią Wojskową. Przemieszczenie na duże odległości jest ważnym sprawdzianem nie tylko dla kierowców wojskowych pojazdów, ale także dla żandarmów, policjantów oraz żołnierzy z pododdziałów ochrony i regulacji ruchu, którzy mają zadbać, by przejazd odbywał się bezpiecznie. Kolumny wojskowe będą się więc poruszały na różnych trasach, w różnych kierunkach zarówno przed, w trakcie, jak i po zakończeniu szkolenia.
18 Dywizja Zmechanizowana przyjęła na swoje wyposażenie najwięcej nowych systemów uzbrojenia. Jest też jedną z dywizji tzw. Tier-1 i nigdy wcześniej nie ćwiczyła w pełnym składzie. Będzie to cenna okazja do wypracowania wniosków szkoleniowych dla nowo tworzonych dywizji oraz dobre preludium do certyfikacji 2 Korpusu Polskiego. Drugim istotnym aspektem ćwiczeń jest zabezpieczenie logistyczne przemarszu i pobytu żołnierzy na poligonach, co stanowi istotny element szkolenia.

W działaniach uczestniczą również siły powietrzne, marynarka wojenna, Wojska Obrony Terytorialnej i wojska specjalne. Nie zabraknie także obecnych w Polsce wojsk sojuszniczych, w tym batalionowej grupy bojowej NATO Forward Land Forces (FLF)
Federacja ćwiczeń pk. Żelazny Obrońca-25 to nie tylko test współdziałania i skuteczności bojowej, ale także pokaz transformacji polskich Sił Zbrojnych, które konsekwentnie rozwijają swoje zdolności obronne w oparciu o nowoczesny sprzęt i technologie. W ich trakcie wykorzystane zostaną nowe systemy uzbrojenia i pojazdy, które w ostatnich latach weszły na wyposażenie wojska – co ma na celu nie tylko szkolenie, ale i testowanie zdolności operacyjnych nowego sprzętu w warunkach zbliżonych do realnych działań bojowych.
Podczas realizacji ćwiczeń obserwowane będzie pełne spektrum działań na współczesnym, wielowymiarowym teatrze działań zbrojnych – od klasycznych operacji lądowych po działania w cyberprzestrzeni. Całość przedsięwzięcia ma za zadanie nie tylko wzmocnić zdolności obronne Polski i NATO, ale także zademonstrować gotowość do wspólnej obrony oraz odstraszenia potencjalnego przeciwnika, w kontekście obecnych wyzwań geopolitycznych.
Federacja ćwiczeń pk. Żelazny Obrońca-25 nie jest wymierzona przeciwko żadnemu państwu – jej celem jest pokazanie jedności, profesjonalizmu oraz konsekwentnego zwiększania zdolności bojowych sojuszników NATO. Ćwiczenia te są również dowodem, iż Polskie Siły Zbrojne przechodzą dynamiczną transformację, zwiększają swój potencjał obronny i stanowią najważniejszy element systemu bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej.