Miasto żywych/Miasto umarłych to projekt fotograficzny Roberta Wilczyńskiego, zrealizowany we współpracy z Muzeum Getta Warszawskiego, który cieszy się w tej chwili dużym zainteresowaniem w Polsce i w Europie, a także w Stanach Zjednoczonych.
Artysta, używając wielokrotnej ekspozycji w aparacie fotograficznym, łączy archiwalne fotografie z terenu getta warszawskiego (pochodzące ze zbiorów Muzeum Getta Warszawskiego) z obrazami dzisiejszej Warszawy, przywołując z ten sposób dramatyczny okres z historii miasta. Wobec Zagłady niemal całej społeczności żydowskiej podczas II wojny światowej oraz zniszczenia jej dziedzictwa kulturowego, miniony przedwojenny świat na fotografiach Wilczyńskiego jawi się w formie efemerycznych śladów obecności. Osoby z ówczesnych fotografii przenikają współczesną tkankę miejską niczym duchy, zakotwiczone w obrębie nieistniejącego już miasta, i domagają się pamięci o swojej historii.
Wystawa Miasto żywych/Miasto umarłych była częścią tegorocznych obchodów 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, zorganizowanych w siedzibie Parlamentu Europejskiego w Brukseli. Cieszyła się dużym zainteresowaniem – przyciągnęła liczną publiczność, w tym polityków, dyplomatów i urzędników wielu krajów, działających na arenie międzynarodowej.
– Jestem mieszkańcem warszawskiej dzielnicy Muranów, gdzie w czasie II wojny światowej mieściło się getto – powiedział artysta podczas otwarcia wystawy w Parlamencie Europejskim. – Na co dzień spotykam się tutaj ze śladami getta, którego gruzy zostały zmielone i wykorzystane do budowy nowego osiedla, w którym mieszkam. Często myślę o wydarzeniach i o osobach, które żyły w tym miejscu i tu zginęły. I te osoby pojawiają się na moich fotografiach, które dziś Państwu prezentuję. Pokazują one zestawienie współczesnego, tętniącego życiem, nowoczesnego miasta z głodem, bólem i cierpieniem ludzi w getcie. Obok nowoczesnych budynków, ulic i sklepów pojawiają się ludzie, którzy niegdyś zamieszkiwali getto, tworząc wrażenie, iż miniona epoka wciąż jest obecna w naszym mieście. W ten sposób pragnę upamiętnić to miejsce, które zniknęło z powierzchni ziemi podczas II wojny światowej. Chcę oddać hołd wszystkim, którzy zginęli podczas powstania w getcie warszawskim. Chciałbym, aby to dziedzictwo było pamiętane i przekazywane kolejnym pokoleniom.
Wcześniej wystawę Miasto żywych/Miasto umarłych można było zobaczyć przy przyszłej siedzibie Muzeum Getta Warszawskiego w Warszawie przy ul. Śliskiej 51. w tej chwili eksponowana jest (do 15 maja 2023 r.) w Ursynowskim Centrum Kultury „Alternatywy”. Można ją również zobaczyć w Konsulacie Generalnym Rzeczpospolitej Polskiej w Nowym Jorku, w Centro Cultural Galileo w Madrycie, w Torre dos Clérigos w Porto (Potrugalia) oraz przy Ambasadzie Polskiej w Brukseli.
Planowane są kolejne otwarcia wystawy za granicą, m.in. w Monachium, Paryżu, Wilnie oraz Kiszyniowie.
Robert Wilczyński to urodzony w 1972 r. polski artysta fotograf, fotoreporter, członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Mieszka i tworzy w Warszawie. Jedną z ulubionych metod ekspresji w jego twórczości jest fotografia w technice multiekspozycji, którą wykorzystał przy pracy nad wystawą Miasto żywych/Miasto umarłych. Jest autorem i uczestnikiem wystaw indywidualnych oraz zbiorowych m.in. w Warszawie, Wiedniu, Berlinie, Nowym Jorku i Tokio. Zawodowo fotografuje dla agencji reklamowych oraz wydawnictw prasowych. Współpracuje z Muzeum Getta Warszawskiego.
