Od 1 czerwca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wprowadza istotne zmiany w zasadach przyznawania świadczenia 800 plus dla obywateli Ukrainy. Nowy wymóg dotyczy edukacji dzieci w polskich szkołach i przedszkolach. Z szacunków wynika, iż prawo do świadczenia może stracić choćby ponad 140 tys. dzieci.
Nowy okres świadczeniowy – nowe zasady
1 czerwca 2025 roku rozpoczyna się nowy okres świadczeniowy w ramach programu 800 plus, który w tej chwili przysługuje również obywatelom Ukrainy legalnie przebywającym w Polsce wraz z dziećmi. Tego dnia zacznie obowiązywać dodatkowy warunek, który będzie podlegał weryfikacji przez ZUS – dziecko musi uczęszczać do przedszkola lub szkoły funkcjonującej w polskim systemie edukacji.
Dotychczas świadczenie było wypłacane, jeżeli obywatel Ukrainy oraz jego dziecko przebywali na terenie Polski. Teraz dojdzie kolejny wymóg – obowiązek edukacyjny musi być realizowany w Polsce. Dzieci, które nie uczęszczają do polskich placówek, automatycznie zostaną wyłączone z systemu wsparcia.
Kto straci 800 plus? Szacunki są alarmujące
Zmiany te mogą dotknąć dziesiątki tysięcy ukraińskich rodzin. Jak podaje „Gazeta Wyborcza”, na podstawie danych z rejestru PESEL UKR oraz Systemu Informacji Oświatowej (SIO) Ministerstwa Edukacji Narodowej i Centrum Edukacji Obywatelskiej, liczba dzieci obywateli Ukrainy nieuczestniczących w polskim systemie edukacji może sięgać choćby 143 tys. To one potencjalnie stracą prawo do świadczenia.
Zakładając, iż każde z tych dzieci korzystało z programu 800 plus, mówimy o utracie wsparcia finansowego w wysokości 800 zł miesięcznie na dziecko, czyli w skali roku o 9 600 zł. Łącznie może to oznaczać spadek wydatków państwa o ponad 1,3 mld zł rocznie, choć oficjalne szacunki nie zostały jeszcze przedstawione przez rząd.
ZUS sprawdzi prawo do świadczenia bez dodatkowych dokumentów
Rodzice nie muszą martwić się o dostarczanie zaświadczeń ze szkół czy przedszkoli. Jak wyjaśnia Grzegorz Dyjak z Centrali ZUS, weryfikacja spełnienia nowego warunku odbędzie się automatycznie.
– Realizacja obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego albo obowiązku nauki musi być potwierdzona w Systemie Informacji Oświatowej (SIO) – tłumaczy Dyjak. – Rodzice nie są zobowiązani do załączania zaświadczeń ze szkoły ani przedszkola.
ZUS samodzielnie sprawdzi dane w bazach, do których ma dostęp, i na tej podstawie podejmie decyzję o przyznaniu lub odmowie świadczenia. To oznacza, iż ewentualne błędy w rejestrze SIO mogą mieć bezpośredni wpływ na decyzję administracyjną.
Podstawa prawna: ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy
Nowy warunek dotyczy dzieci, których pobyt w Polsce uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Właśnie dla tej grupy dzieci od 2022 roku otwarto dostęp do świadczeń socjalnych na takich samych zasadach, jak dla obywateli polskich.
Zmiana ma na celu uszczelnienie systemu i dopasowanie świadczeń do rzeczywistych warunków pobytu i integracji obywateli Ukrainy z polskim społeczeństwem.
Cel zmian: integracja, edukacja i kontrola nad budżetem
Według nieoficjalnych sygnałów z kręgów rządowych, zmiany mają wspierać integrację ukraińskich dzieci z polskim systemem edukacji, a także zwiększyć kontrolę nad wydatkami budżetowymi. W praktyce oznacza to odcięcie świadczeń tym rodzinom, które nie uczestniczą w systemie publicznym, co może też uderzyć w rodziny edukujące dzieci poza szkołami (np. zdalnie, zagranicznie lub w edukacji domowej bez formalnego zgłoszenia).
Zmiana ta wpisuje się w szerszą politykę uszczelniania programów socjalnych i walki z nadużyciami, które były wielokrotnie sygnalizowane przez Najwyższą Izbę Kontroli i opinię publiczną.
Co dalej? Rodziny powinny działać już teraz
Rodzice dzieci z Ukrainy, którzy chcą przez cały czas otrzymywać świadczenie 800 plus, powinni upewnić się, iż ich dzieci są zarejestrowane w polskim systemie edukacji i widnieją w bazie SIO. W przeciwnym razie świadczenie może zostać zawieszone lub całkowicie cofnięte już od czerwca.
Co istotne, samo złożenie wniosku bez spełnienia warunku edukacyjnego nie wystarczy. Brak pozytywnej weryfikacji w systemie skutkuje automatyczną odmową lub wstrzymaniem wypłat.
Continued here:
ZUS wprowadza kontrole 800 plus dla Ukraińców: tysiące rodzin stracą świadczenie
