W dniu 17 stycznia 1945 r. oddziały 1. Armii Wojska Polskiego (dalej WP) zajęły ruiny lewobrzeżnej Warszawy, kończąc tym samym ponad 5-letni okres okupacji stolicy Polski przez wojska III Rzeszy Niemieckiej.
Między 14 a 17 stycznia 1945 r. w ramach operacji Warszawskiej doszło do starć i potyczek pomiędzy oddziałami 1. Armii WP a oddziałami niemieckiej 9. Armii. Działania w formie natarć oskrzydlających stolicę, poprzedzone forsowaniem Wisły, wyprowadzone zostały z rejonu Łomianek oraz Jeziorny.
Walki miejskie toczone w lewobrzeżnej Warszawie głównie przez 2. i 6. Dywizję Piechoty w połączeniu ze spychaniem nieprzyjaciela do kotła zaowocowały ostatecznym wycofaniem się niemieckich jednostek, pozwalając tym samym 1. Armii WP z niewielkimi stratami opanować ruiny miasta.
Łącznie w opanowaniu Warszawy zginęło, zaginęło lub zostało rannych 275 żołnierzy. W całej operacji zajmowania prawobrzeżnej i lewobrzeżnej Warszawy straty wyniosły 10 537 żołnierzy 1. Armii WP, w tym 3 116 zabitych.
W Muzeum Wojska Polskiego znajduje się eksponat będący świadkiem tamtych wydarzeń – sztandar 1. Warszawskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki – oddziału wchodzącego w skład 1. Armii WP sformowanego w maju 1943 r. na terenie Związku Radzieckiego w Sielcach nad Oką.
Sztandar dywizji został ufundowany przez Związek Patriotów Polskich. Projekt wykonał Zenon Wasilewski – przedwojenny artysta, który po wojnie tworzył animacje poklatkowe, a także był współtwórcą polskiej szkoły filmu animowanego. Sztandar swoją formą nawiązywał do płatów używanych w przedwojennym Wojsku Polskim. Wyraźną różnicą było jednak umieszczenie polskiego godła bez korony, czyli tzw. kuricy. Po drugiej stronie płata umieszczono wizerunek Tadeusza Kościuszki będącego patronem jednostki. Uroczyste wręczenie sztandaru dywizji odbyło się 15 lipca 1943 r. w obozie sieleckim. Sztandar przebył cały szlak bojowy wraz ze swoim oddziałem, co zostało upamiętnione zawieszonymi wstęgami orderowymi. Odznaczony został orderem Virtuti Militari, orderem Krzyża Grunwaldu, a także dwoma rosyjskimi orderami: orderem Kutuzowa i orderem Gwiazdy Czerwonej.
19 stycznia na ul. Marszałkowskiej odbyła się zwycięska defilada z okazji zajęcia Warszawy oraz wyzwolenia stolicy spod okupacji niemieckiej, w której wzięły udział wydzielone jednostki WP, w tym żołnierze 1. Dywizji Piechoty, którzy nieśli omawiany przez nas sztandar. 1. Armia WP rozpoczęła w tym czasie marsz w rejon Bydgoszczy. Równocześnie oddziały inżynieryjne przystąpiły do rozminowywania Warszawy i budowy mostu pontonowego na Wiśle.
