80. rocznica rozstrzelania gen. Henryka Kowalówki

gazeta-lubon.pl 2 miesięcy temu

Uroczystość z okazji 80. rocznicy rozstrzelania gen. Henryka Kowalówki, komendanta Okręgu Poznańskiego Armii Krajowej, oraz jego żołnierzy była w tym roku wyjątkowym wydarzeniem.

4 czerwca br. na terenie byłego niemieckiego, nazistowskiego obozu karno-śledczego w Żabikowie odbyła się uroczystość upamiętniająca 80. rocznicę rozstrzelania gen. Henryka Kowalówki, komendanta Okręgu Poznań Armii Krajowej, i jego żołnierzy. W obchodach wzięli udział organizatorzy wydarzenia Zastępca Burmistrza Miasta Luboń, Dyrektor Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie, Zarząd Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Wielkopolska oraz goście samorządowcy, przedstawiciele władz miejskich i powiatowych, radni, dyrektorzy i nauczyciele szkół i jednostek samorządowych, pracownicy urzędu i muzeum oraz rodziny byłych więźniów. Nie zabrakło reprezentacji wielu instytucji – m.in. Instytutu Pamięci Narodowej, Wielkopolskiego Kuratorium Oświaty, Komendy Policji i Straży Miejskiej w Luboniu, a także osób, dla których pamięć o tej tragicznej historii jest wciąż żywa. Wojskową asystę honorową pełniła 31. Baza Lotnictwa Taktycznego Poznań-Krzesiny. O oprawę muzyczną zadbała Orkiestra Reprezentacyjna Sił Powietrznych z Poznania. Najliczniej w wydarzeniu uczestniczyli ósmoklasiści z lubońskich szkół, obecni byli również harcerze.

Uroczystość na terenie byłego obozu poprzedziła sesja wykładowa w Katolickiej Szkole Podstawowej nr 6 w Luboniu, a także Msza święta odprawiona w kościele pw. św. Barbary w Luboniu przez proboszcza parafii – ks. Bernarda Cegłę.

Podczas uroczystości zgromadzonych gości powitał Michał Popławski, Zastępca Burmistrza Miasta Luboń, który wygłosił okolicznościowe przemówienie: „Bardzo cieszymy się, iż jest wśród uczestników tak wielu młodych ludzi. Dzięki Wam pamięć o tych wydarzeniach nie zginie…”. Następnie głos zabrała dr Anna Ziółkowska, Dyrektor Muzeum Martyrologicznego, oraz wnuczka gen. Henryka Kowalówki, Ewa Uszyńska, która przekazała dr Annie Ziółkowskiej czapkę generalską należącą do H. Kowalówki oraz Akt mianowania go na stopień generała brygady, nadany mu pośmiertnie 11 listopada 1995 roku przez Prezydenta RP, Lecha Wałęsę. Oddając hołd i cześć bohaterom, odczytano Apel Pamięci, oddano trzy salwy honorowe, a następnie przed obozową Ścianą Śmierci, w obecności pocztów sztandarowych złożono wiązanki kwiatów.

Płk Henryk Kowalówka (1897-1944) ps. „Zrąb” – komendant Okręgu Poznań Armii Krajowej. Uczestnik I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej. Służył w I Brygadzie Legionów Polskich. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Współzałożyciel konspiracyjnej Organizacji Orła Białego, włączonej następnie w struktury Związku Walki Zbrojnej (ZWZ). Organizator Okręgu Śląskiego ZWZ-AK. W 1942 r. mianowany komendantem Poznańskiego Okręgu AK z tymczasową siedzibą w Ostrowie Wielkopolskim. Jego zasługą było rozbudowanie sieci wywiadowczej i Kedywu (Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej AK) oraz Bazy Łącznościowo-Zaopatrzeniowej w Warszawie. Opracował plan działań Okręgu Poznań w przypadku akcji powstańczej. Aresztowany przez Niemców w dniu 22 stycznia 1944 r. w Poznaniu. Przetrzymywany w poznańskiej siedzibie gestapo – Domu Żołnierza, a następnie w Forcie VII w Poznaniu oraz obozie karno-śledczym w Żabikowie, gdzie na mocy wyroku Policyjnego Sądu Doraźnego został rozstrzelany 2 czerwca 1944 r.