Rząd prowincji Alberta, pod przewodnictwem premier Danielle Smith, podpisał niedawno znaczącą umowę na eksport surowców energetycznych bezpośrednio ze Stanami Zjednoczonymi, wyraźnie pomijając zaangażowanie federalne ze strony Ottawy.
Wynika to z utrzymujących się napięć związanych z polityką federalną, taką jak podatki węglowe i ograniczenia dotyczące rurociągów, które Alberta uważa za szkodliwe dla swojego sektora ropy naftowej i gazu.
Umowa, sfinalizowana pod koniec sierpnia i na początku września 2025 roku, rozszerza sieć rurociągów o wartości 20 miliardów dolarów (opierając się na istniejącej infrastrukturze Enbridge), aby zwiększyć eksport ciężkiej ropy naftowej z Alberty bezpośrednio na rynki amerykańskie. Obejmuje ona partnerstwa kapitałowe z rdzennymi mieszkańcami o wartości 3 miliardów dolarów i koncentruje się na możliwościach „wyjścia, transportu, magazynowania i dostępu do rynku” w ramach sieci Enbridge połączonej z USA.
Premier Smith publicznie przedstawiła to jako jednostronne posunięcie mające na celu zabezpieczenie przyszłości gospodarczej Alberty bez czekania na zgodę federalną, w obliczu zastoju w projektach krajowych i sprzeciwu wobec ustaw takich jak C-5 (która ma na celu przyspieszenie rozwoju infrastruktury, ale nie nadała priorytetu żądaniom Alberty). Jest to zgodne z szerszym dążeniem Smith do autonomii prowincji, w tym groźbami referendum w sprawie separacji w 2026 roku, jeżeli stosunki federalne się nie poprawią.
Rząd premiera Marka Carneya, wyraził frustrację, nazywając porozumienie „szokiem” dla jedności narodowej. Tymczasem prezydent USA Trump pochwalił umowę jako „mądre zwycięstwo handlowe”, podczas gdy grupy separatystyczne w Albercie okrzyknęły ją krokiem w kierunku niepodległości, a choćby przystąpienia do USA.
To nie pierwszy bezpośredni kontakt Alberty z USA – na początku 2025 roku podpisała ona wstępną umowę z Enbridge w styczniu – ale najnowsza jest odważniejsza, zmieniając transgraniczne przepływy energii w obliczu ceł Trumpa i globalistycznego podejścia Carneya do handlu.
