Sprzęt wojskowy produkcji brytyjskiej o wartości ponad 2 mln dolarów trafił do Rosji za pośrednictwem firmy influencerki instagramowej - poinformowała BBC, która dotarła do dokumentów celnych identyfikujących podmioty, które uczestniczyły w eksporcie tego sprzętu.
Firma, za pośrednictwem której eksportowane są brytyjskie obiektywy do kamer, jest zarejestrowana w Kirgistanie. Z dokumentacji tej wynika, że należy ona do Walerii Bajgaszczyny influencerki promującej m.in. stroje kąpielowe na Instagramie.
Brytyjski producent eksportowanego do Rosji sprzętu Beck Optronic Solutions dostarczał komponenty do czołgów Challenger 2 i myśliwców F35. Firma, zapytana o tę transakcję przez BBC, zapewniła, iż nie działała wbrew nałożonym na Rosję sankcjom i nie wiedziała nic o tych transportach, a dokumenty celne mogły zostać sfałszowane.
Śledztwo brytyjskiego nadawcy wykazało, iż nie ma poszlak, które mogłyby świadczyć o tym, iż Beck Optronic Solutions świadomie wspiera rosyjski przemysł wojskowy.
Influencerka zaprzecza
25-letnia Bajgaszczyna jest obywatelką Kazachstanu mieszkającą na Białorusi. Z jej mediów społecznościowych wynika, iż prowadzi wystawny styl życia.
Według białoruskich dokumentów Bajgaszczyna jest założycielką i dyrektorką firmy Rama Group LLC., która powstała w 2023 roku i jest zarejestrowana w Biszkeku, stolicy Kirgistanu.
Śledztwo brytyjskich dziennikarzy wykazało, iż Rama Group dostarczyła do Moskwy dwa spośród sześciu transportów wysokiej jakości urządzeń optycznych, używanych do rakiet, czołgów, bądź myśliwców. Za resztę transportów odpowiada firma Shisan LLC, również zarejestrowana w Kirgistanie. Wartość całego wyeksportowanego sprzętu wyniosła 2,1 mln dolarów. Rama Group i Shisan LLC. są zarejestrowane w Biszkeku pod tym samym adresem.
Dwa z sześciu transportów trafiły do Ural Optical & Mechanical Plant - również objęta sankcjami amerykańskiego skarbu państwa - produkującej sprzęt wojskowy używany do m.in. bomb.
Dziurawy system
W rozmowie z BBC Bajgaszczyna zapewniła, że informacje na temat jej zaangażowania w transakcje są fałszywe, a firma Rama Group już do niej nie należy. Dziennikarze sprawdzili przekazaną informację i rzeczywiście w maju tego roku Kirgizka sprzedała swoją firmę przyjaciółce Andżelice Żurenko, która również odrzuciła wszelkie zarzuty, tak jak dyrektor firmy Shisan.
Analiza dokumentów celnych przeprowadzona przez waszyngtoński think tank C4ADS wykazała, iż Shisan między lipcem a grudniem 2023 roku zrealizował 373 transporty sprzętu wojskowego poprzez Kirgistan do Rosji.
Wśród tych transportów 288 było oznaczone przez celników jako "wysoko priorytetowe przesyłki o przeznaczeniu frontowym".
W tym samym okresie Rama Group zrealizowała łącznie 1756 transportów do Rosji, w tym 1355 również oznaczonych jako "wysoko priorytetowe przesyłki o przeznaczeniu frontowym".
Od lutego 2022 roku, kiedy Rosja została objęta sankcjami, eksport z Wielkiej Brytanii do Kirgistanu wzrósł o 300 proc. - wynika z rejestrów handlowych. Według ekspertów część dóbr eksportowych była przeznaczona na rynek rosyjski - przekazała BBC.
Brytyjski nadawca ocenił, iż przypadek ten pokazuje, iż system sankcyjny jest "dziurawy", a zabiegi Londynu, by przekonać Biszkek do ograniczenia związków handlowych z Rosją nie przyniosły zakładanych skutków.
PAP
