Po lewej premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer, w środku prezydent Francji Emmanuel Macron, po prawej kanclerz Niemiec Friedrich Merz
Kilka rządów państw Europy Zachodniej pracuje nad własnym projektem planu pokojowego mającego zakończyć wojnę Rosji przeciwko Ukrainie. To odpowiedź na ujawniony przez Axios 28-punktowy plan administracji prezydenta USA Donalda Trumpa, który zakłada daleko idące ustępstwa terytorialne na rzecz Moskwy.
Według informacji „Sueddeutsche Zeitung”, europejskie rządy chcą przedstawić alternatywę wobec amerykańskiego projektu. Niemieckie media, powołując się na źródła rządowe, twierdzą, iż dokument mediacyjny jest już przygotowywany — czasu jest jednak niewiele, bo Waszyngton miał dać Kijowowi termin do przyszłego czwartku. Jednocześnie prezydent Rosji Władimir Putin ocenił, iż plan USA „mógłby stać się podstawą ostatecznego porozumienia”.
Choć gazeta nie podaje listy państw, które nad tym pracują, poprzednie sygnały sugerowały, iż chodzi o kraje wcześniej współtworzące tzw. „koalicję chętnych”.
Dzień wcześniej Reuters informował, iż nad europejską kontrpropozycją pracują Ukraina, Francja, Niemcy i Wielka Brytania. Według jednego ze źródeł udział w tworzeniu dokumentu mogą wziąć również inne rządy europejskie.
Reakcja Kijowa i stanowisko europejskich przywódców
Wołodymyr Zełenski potwierdził w piątek, iż otrzymał od USA szkic planu pokojowego i jest gotów omówić go bezpośrednio z Donaldem Trumpem. Tego samego dnia rozmawiał o projekcie z wiceprezydentem J.D. Vance’em.
Zełenski odbył również serię pilnych konsultacji z kanclerzem Niemiec Friedrichem Merzem, prezydentem Francji Emmanuelem Macronem i premierem Wielkiej Brytanii Keirem Starmerem. Przywódcy uzgodnili wspólne stanowisko: ukraińskie wojsko musi pozostać zdolne do obrony suwerenności kraju, a punktem wyjścia do rozmów z Moskwą powinna być obecna linia frontu. To odrzuca kluczową część propozycji amerykańskiej, która wymagałaby przekazania Rosji części obwodu donieckiego kontrolowanego dziś przez Ukrainę.
Wiceprezydent Vance: pokój wymaga realizmu
Po rozmowie z Zełenskim wiceprezydent USA J.D. Vance ponownie wyliczył trzy warunki, które — zdaniem Waszyngtonu — musi spełniać każde porozumienie na linii Ukraina–Rosja:
- Zatrzymać zabijanie przy zachowaniu suwerenności Ukrainy.
- Być akceptowalne zarówno dla Ukrainy, jak i Rosji.
- Maksymalizować szanse, iż wojna nie wybuchnie ponownie.
Vance podkreślił, iż krytyka planu wynika z „niezrozumienia jego założeń” lub „przeinaczania faktów”.
„Istnieje mit, iż jeżeli tylko damy więcej pieniędzy, broni lub sankcji, zwycięstwo jest na wyciągnięcie ręki. (…) Pokój mogą zaprowadzić tylko inteligentni ludzie żyjący w realnym świecie” — napisał.
