Komisarz europejski ds. obrony, Andrius Kubilius, podczas konferencji w Kopenhadze ostrzegł, iż Rosja może być gotowa do sprawdzenia artykułu 5 NATO już w 2030 roku. Zaznaczył przy tym, iż Europa dysponuje w tej chwili zaledwie połową niezbędnych zdolności obronnych.
Andrius Kubilius wskazał na rosnące wydatki Danii na obronę, wzmocnienie kontroli nad rosyjską flotą na Bałtyku oraz zakup europejskiego sprzętu wojskowego. – Dziękuję, Danio. To 7,7 miliarda euro pieniędzy europejskich podatników trafiających do europejskich firm, regionów i miejsc pracy – powiedział, komentując wybór systemu SAMP-T zamiast amerykańskiego Patriota.
Dania zakupiła także 130 fińskich pojazdów opancerzonych Patria 6×6 za 250 milionów euro, z czego 60 milionów pochodziło z europejskiego instrumentu wspólnych zakupów EDIRPA.
Rosja produkuje więcej amunicji niż NATO
Komisarz przedstawił dramatyczną ocenę potencjału militarnego Rosji. – Rosja teraz, w trzy miesiące, produkuje więcej amunicji niż wszyscy członkowie NATO w ciągu roku, włącznie ze Stanami Zjednoczonymi i wszystkimi Europejczykami. Czyli cztery razy więcej – zaznaczył.
Podczas czerwcowego szczytu NATO ujawniono, iż Europa posiada jedynie 50 proc. wymaganych zdolności obronnych. – Wy, europejski przemysł obronny, macie bardzo ważne zadanie do wykonania – podkreślił Kubilius.
– Putin będzie gotowy w 2030 roku, aby przetestować artykuł 5. Ale my nie będziemy gotowi, jeżeli nie zaczniemy działać natychmiast – ostrzegł komisarz. Krytykując wymóg 45-dniowego wyprzedzenia dla transgranicznych ruchów wojskowych, dodał: – Wątpię, czy Władimir Putin da nam 45 dni, jeżeli zdecyduje się przetestować artykuł 5.
Plan działania i inwestycje
Plan działania w zakresie gotowości obronnej oraz Europejski Program Przemysłu Obronnego (EDIP) przewidują 1,5 mld euro w formie grantów na produkcję obronną, w tym 300 mln dla Ukrainy. – Przez następne dwa lata 65 proc. firm musi pochodzić z Europy — podkreślił Kubilius.
Do 2030 roku planowane są dodatkowe inwestycje w wysokości 800 mld euro, 19 państw członkowskich korzysta z pożyczek o wartości 150 mld euro, a 16 państw zwiększa wydatki o dodatkowe 1,5 proc. – Plan działania wskazuje, iż Europejczycy będą inwestować do 2035 roku 6,8 biliona euro w obronę. W prawdziwą obronę przeznaczone zostanie około 50 proc., czyli 3,4 biliona euro – wyjaśnił Kubilius.
Komisarz zapowiedział uproszczenie procedur administracyjnych. – W niektórych państwach członkowskich przemysł może potrzebować czterech lat tylko po to, aby uzyskać pozwolenie na rozbudowę. To żaden sposób na osiągnięcie gotowości obronnej do 2030 roku. Nie możemy oczekiwać, iż Putin odłoży swoje plany agresji, dopóki nie wydamy pozwoleń – dodał, proponując dwumiesięczny termin na wydawanie pozwoleń obronnych.
Projekty flagowe i wspólne zamówienia
Plan przewiduje europejskie projekty flagowe, których żadne państwo nie zrealizuje samodzielnie. Jednym z nich jest inicjatywa obrony przed dronami. – Rosyjski dron Geran-2 ma zasięg 2 500 km i może atakować cele z Kaliningradu w Skandynawii, w tym Danię, ale także Holandię, Niemcy, północną Francję, północne Włochy i Brukselę – ostrzegł Kubilius. Drugim projektem jest wzmocnienie ochrony wschodniej flanki Europy.
– Wspólne zamówienia to wciąż tylko 20 proc. Zgodnie z planem działania, do końca 2027 roku co najmniej 40 proc. zamówień obronnych powinno być wspólnymi zamówieniami – podkreślił Kubilius. Plan przewiduje też przekwalifikowanie 600 tys. osób do europejskiego przemysłu obronnego do 2030 roku, z czego pierwsze 200 tys. już w przyszłym roku.
Inspiracja historyczna
Komisarz odwołał się do doświadczeń II wojny światowej. – Jean Monnet pomógł prezydentowi Franklinowi D. Rooseveltowi przygotować plan zwycięstwa z bilansem pokazującym braki w uzbrojeniu i potrzebną produkcję. Mam kopię tego bilansu na moim biurku – powiedział.
– Plan działania w zakresie gotowości obronnej to nasz bilans i nasz plan zwycięstwa. Ale plan zwycięstwa nie po to, aby wygrać wojnę, ale aby jej zapobiec. Mierzymy sukces nie w zyskach. Pokój to nasza najważniejsza wartość. Nasza polityka to produkcja, ale naszym celem jest pokój.
