Maria Gałąska-Gietka | Wspomnienia młodej łączniczki

Dzięki uprzejmości dr Elżbiety Koło i Katarzyny Koło oraz ks. Wiesława Słowika SJ OAM udostępniamy publikację Marii Gałąski-Gietki zatytułowaną „Wspomnienia młodej łączniczki”, wydaną w Australii w 2024 roku przez Wydawnictwo Książęk EJK.

Publikacja zawiera wspomnienia z lat 1939–1955, podzielone na tematyczne rozdziały. Oprócz reminiscencji z czasów Powstania Warszawskiego, poznajemy także historię zsyłki do Rosji Sowieckiej, emigracji do Australii i pracy społecznej w Solidacji Mariańskiej. Książka wzbogacona jest archiwalnymi fotografiami.

„Wspomnienia młodej łączniczki” przeczytasz TUTAJ.

Por. Maria Gałąska–Gietka

Łączniczka „Montera”, żołnierz AK, powstaniec warszawski. Zesłana po wojnie w głąb Rosji sowieckiej. Nauczycielka, emigrantka, artystka. Zasłużna społeczniczka Polonii australijskiej.

Urodziła się w Warszawie – 13 grudnia 1917 – jako trzecia z ośmiorga dzieci Piotra Gałąski i Wandy z Pruszyńskich, znanych przed wojną wydawców. Ukończyła studia pedagogiczne. Do Armiii Krajowej wstąpiła niemal zaraz po upadku Warszawy. Podczas Powstania była łączniczką „Montera”. Po upadku Powstania nie została zwolniona z przysięgi. Przypadkowo dostała się w ręce NKWD, zdradzona przez koleżankę i maltretowana podczas przesłuchań, została zesłana na Ural, gdzie w różnych obozach spędziła 44 miesiące. Dzięki staraniom rodziny wróciła do Warszawy i podjęła pracę przedszkolanki. Nie chciała bowiem uczyć w szkole obowiązujących wówczas historycznych i ideowych kłamstw.

Zaproszona przez swojego brata Wojtka, zamieszkałego w Geelongu, w 1958 roku przypłynęła do Australii na urlop i pozostała w niej na stałe. W pierwszych latach emigracji zarabiała na utrzymanie pracą w przetwórni owoców i szyciem w szwalni swojego brata. Uczyła również społecznie polskie dzieci języka ojczystego oraz polskiej historii i geografii najpierw w Geelongu, a potem w Melbourne. W 1964 roku wyszła za mąż za Ryszarda Gietkę i osiadła z nim w dzielnicy Elsternwick. Po kilkunastu latach szczęśliwego małżeństwa owdowiała i przeniosła się do South Caulfield.

Należała do kilkunastu polonijnych organizacji społecznych i nie szczędziła swych sił i niezwykłych talentów w służbie polskiej społeczności w Melbourne. Związek Polaków w Melbourne i Koło Pań przy tymże związku, Solidacja Mariańska (długoletnia prezeska Żeńskiej Solidacji), Polski Komitet Kościelny przy parafii Św. Ignacego w Richmond (współzałożycielcka i długoletnia prezeska), Towarzystwo Polskiej Kultury w Wiktorii, założona przez nią Szkoła Sobotnia, Koło AK w Melbourne, Stowarzyszenie Polskich Kombatantów, Polska Sekcja RSL w Melbourne, Stowarzyszenie Polskich Sybiraków. To tylko niektóre z organizacji bliskie sercu pani Marii.

Znano ją również i ceniono w Stowarzyszeniu Etnicznych Artystów, z którym promowała polską kulturę i sztukę na terenie Australii specjalizując się w unikalnych i popularnych wycinankach, z jakich słynęła także w polskim społeczeństwie.

Ostatnie lata swego życia spędziła w nursing home w Geelongu. Zmarła 10 maja 2010 roku. Pochowano ją z mężem Ryszardem na cmentarzu w dzielnicy Brighton. Staraniem polskich księży jezuitów w Melbourne ufundowano w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie tabliczkę poświęconą pamięci pani Marii o treści: MARIA GAŁĄSKA-GIETKA, ŻOŁNIERZ AK, SYBIRACZKA. ZMARŁA 10 MAJA 2010 ROKU, MELBOURNE, AUSTRALIA.

Autor biogramu: ks. Wiesław Słowik SJ OAM

Zdjęcie tytułowe: grafika własna z wykorzystaniem zdjęcia Marii Gałąski-Gietki