Ministerstwo Zdrowia przedstawiło rozszerzoną wersję projektu ograniczającego sprzedaż alkoholu, który zawiera znacznie dalej idące restrykcje niż propozycja z marca. Projekt skierowany w piątek do konsultacji publicznych wprowadza przełomową zmianę - całkowity zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych.
To kolejne podejście resortu zdrowia do nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości po kilkumiesięcznej przerwie w pracach. Nowe rozwiązania zapowiedziała w ubiegłym tygodniu wiceminister zdrowia Katarzyna Kęcka podczas sejmowej debaty o polityce antyalkoholowej państwa.
Polityczne poparcie dla zmian
Podczas sejmowej debaty przedstawiciele większości klubów parlamentarnych zgadzali się, iż polityka antyalkoholowa jest nieskuteczna i wymaga zmian legislacyjnych. Posłanka Lewicy Joanna Wicha zwróciła się bezpośrednio do przedstawicieli MZ: "Gdzie jeszcze szukać sojuszników? Mamy odpartyjnione Ministerstwo Zdrowia, tym bardziej zasadne jest pytanie, po której stronie stoi resort? Czy pani minister i pani współpracownicy macie dość odwagi ograniczyć całodobową sprzedaż alkoholu, zakazać tego zabójcy na stacjach benzynowych?"
Klub Lewicy pod koniec września złożył w Sejmie własny projekt ustawy ograniczającej dostęp do alkoholu. Posłowie zaproponowali między innymi całkowity zakaz reklamy wszystkich napojów alkoholowych, zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach paliw i w zakładach leczniczych oraz ograniczenia nocne w godzinach 22-6 rano.
Całkowity zakaz na stacjach paliw
Przełomową zmianą w rządowym projekcie jest propozycja zakazu sprzedaży alkoholu na stacjach paliw przez całą dobę, nieograniczony do godzin nocnych. W 2023 roku działało w Polsce 7915 stacji benzynowych - ponad tysiąc więcej niż w 2016 roku.
Resort zdrowia argumentuje, iż zestawienie całodobowego funkcjonowania stacji z podstawową funkcją zaopatrywania kierowców w paliwo "jednoznacznie wskazuje, iż możliwość nabywania w nich napojów alkoholowych nie jest korzystna z punktu widzenia zdrowia publicznego". Po wprowadzeniu zakazu Polska dołączy do grona kilkunastu europejskich państw z podobnymi ograniczeniami, w tym Francji, Włoch, Holandii, Szwecji i Norwegii.
Ograniczenia w służbie zdrowia
Ministerstwo proponuje także zakaz sprzedaży alkoholu "na terenie zakładów leczniczych podmiotów leczniczych", co obejmie również uzdrowiska. Resort argumentuje, iż miejsca udzielania świadczeń zdrowotnych "powinny promować zdrowy styl życia".
Zgodnie z projektem koncesje dla stacji benzynowych wydane przed wejściem ustawy w życie zachowają ważność na okres, na jaki zostały wydane, jednak nie dłużej niż przez pięć lat od obowiązywania ustawy.
Handel online i dalsze restrykcje
Handel online ma być możliwy wyłącznie z odbiorem osobistym w punkcie sprzedaży napojów alkoholowych po okazaniu dokumentu tożsamości. Projekt przewiduje także zakaz sprzedaży alkoholu w innej postaci niż płynna oraz zakaz promocji piwa przez upusty i rabaty.
Sprzedawcy będą mieli obowiązek żądania dokumentu potwierdzającego wiek w przypadku wątpliwości co do pełnoletności kupującego. w tej chwili zakazana jest reklama napojów alkoholowych z wyjątkiem piwa.
Wyższe kary i terminarz
Kary za nielegalną reklamę i promocję alkoholu wzrosną znacząco - minimalna grzywna wyniesie 20 tysięcy złotych, maksymalna 750 tysięcy złotych. Obecne sankcje to grzywna od 10 do 500 tysięcy złotych.
Resort proponuje wejście przepisów w życie 1 stycznia 2026 roku, a regulacji dotyczących sprzedaży online rok później. Według Światowej Organizacji Zdrowia ograniczenie dostępności fizycznej alkoholu jest jednym z najbardziej skutecznych działań zmierzających do ograniczenia jego spożycia.
Skala problemu w Polsce
W Polsce od 600 do 800 tysięcy osób jest uzależnionych od alkoholu, a około 3 miliony pije nadmiernie i szkodliwie. Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na drugim miejscu w Europie wśród najistotniejszych czynników ryzyka dla zdrowia populacji.
Szacuje się, iż od 2 do 4 procent wszystkich przypadków nowotworów spowodowanych jest pośrednio lub bezpośrednio przez alkohol. Regularne picie alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia raka jamy ustnej, gardła, przełyku, krtani, wątroby i piersi u kobiet.
Źródła wykorzystane: "PAP" Uwaga: Ten artykuł został zredagowany z pomocą Sztucznej Inteligencji.
