De Europese Unie heeft een rentevrije lening van €90 miljard aan Oekraïne goedgekeurd om het land financieel te ondersteunen in 2026 en 2027. Demissionair premier Dick Schoof is «buitengewoon tevreden» met het akkoord, dat donderdagnacht om 3 uur in Brussel werd bereikt door de 27 regeringsleiders.
De lening komt er ondanks dat Nederland aanvankelijk de voorkeur gaf aan het gebruik van bevroren Russische tegoeden. Die optie «was onze voorkeursoptie, maar je merkt dat een aantal landen toch de onzekerheden te groot vonden», aldus Schoof na afloop van de EU-top.
België blokkeerde Russische route
De EU koos uiteindelijk voor een andere financieringsmethode omdat België zich hevig verzette tegen het direct gebruiken van de €210 miljard aan bevroren Russische tegoeden. Het grootste deel van die Russische assets ligt namelijk in België, via effectenbewaarhuis Euroclear.
Premier Bart De Wever vreesde juridische en financiële gevolgen voor zijn land en eiste «onbeperkt» garanties. Ook Italië en Frankrijk toonden zich terughoudend over het grijpen naar Russisch geld, uit angst voor juridische repercussies en mogelijke impacts op vredesonderhandelingen.
EU leent zelf op kapitaalmarkt
De Europese Unie financiert de lening nu zelf door geld op te halen op de kapitaalmarkt, met de eigen begroting als onderpand. Hongarije, Tsjechië en Slowakije – drie landen die zich tegen steun aan Oekraïne verzetten – bedwongen een uitzondering waardoor hun nationale budgetten niet worden geraakt.
Schoof benadrukte dat de nieuwe leningen «géén eurobonds» zijn, een gevoelig onderwerp in Den Haag. «Daar zouden we nooit aan meewerken», zei hij. De leningen zijn gebaseerd op EU-claims voor extra bijdragen van lidstaten.
Opluchting over snelle oplossing
«Het belangrijkste is: de 90 miljard is beschikbaar. Daarmee kunnen ze economisch én militair in 2026 en 2027 gewoon vooruit», aldus Schoof. Hij verwacht dat Oekraïne «ontzettend blij» zal zijn met de oplossing, ondanks de voorkeur van het land voor Russisch geld.
EU-president António Costa kondigde het resultaat aan met de woorden: «We hadden het beloofd en we hebben geleverd.» EU-diplomaten hadden vooraf gewaarschuwd dat de onderhandelingen mogelijk dagen zouden duren, maar de leiders bereikten onverwacht snel een akkoord.
Russische tegoeden blijven bevroren
De honderden miljarden euro's aan bevroren Russische tegoeden blijven beschikbaar. «Ze blijven beschikbaar voor herstelbetalingen door Rusland aan Oekraïne», zei Schoof. De EU-leiders besloten bovendien om de Russische assets voor onbepaalde tijd te bevriezen, in plaats van de bevriezing elke zes maanden unaniem te moeten verlengen.
De Duitse bondskanselier Friedrich Merz stelde donderdagavond dat bevroren Russische tegoeden nog steeds kunnen worden gebruikt om de lening terug te betalen. «Als Rusland geen herstelbetalingen doet (…) zullen wij gebruik maken van de tegoeden om de lening terug te betalen», aldus Merz.
Voor landen als Nederland en Denemarken, die al veel aan Oekraïne bijdragen, betekent de door de EU gefinancierde lening een eerlijkere verdeling van de kosten vergeleken met vrijwillige nationale bijdragen.
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
