Bawarska minister zdrowia Judith Gerlach w wywiadzie udzielonym dziennikowi „Augsburger Allgemeine” wezwała do przygotowania niemieckiego systemu opieki zdrowotnej do funkcjonowania w warunkach potencjalnego konfliktu zbrojnego. To nie tylko pusty apel, bo działania już zostały podjęte.
Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.
Geopolityczne przesłanki apelu
Judith Gerlach wskazuje na konkretne przyczyny, które uzasadniają konieczność podjęcia natychmiastowych działań w zakresie dostosowania systemu opieki zdrowotnej do warunków wojennych. Jako główne czynniki ryzyka wymienia rosnące zagrożenie militarne ze strony Rosji oraz możliwe zmiany w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych pod przewodnictwem Donalda Trumpa, który według doniesień medialnych, może odejść od dotychczasowych zobowiązań na rzecz bezpieczeństwa europejskich sojuszników.
Minister podkreśliła, iż w obliczu tych zagrożeń niezbędne są przygotowania nie tylko w samym systemie opieki zdrowotnej, ale również w całym społeczeństwie obywatelskim. Według Gerlach, Niemcy muszą być przygotowane na scenariusz, w którym konieczne będzie zapewnienie kompleksowej opieki dla ponad 80 milionów obywateli w warunkach wojennych, przy jednoczesnym zabezpieczeniu dodatkowych zasobów dla rannych żołnierzy.
Konkretne działania i plany na przyszłość
Apel bawarskiej minister zdrowia nie jest jedynie teoretyczną propozycją, ale elementem już realizowanych działań. Władze Bawarii zwróciły się do placówek szpitalnych z prośbą o przedstawienie informacji dotyczących stanu realizacji planów awaryjnych. Informacje te mają pomóc w ocenie aktualnej gotowości systemu oraz zidentyfikowaniu obszarów wymagających pilnej interwencji.
Równolegle prowadzone są szkolenia dla personelu pomocniczego, który w sytuacji kryzysowej miałby wspierać profesjonalnych medyków. Szkolenia te obejmują podstawowe procedury medyczne, które mogłyby być wykonywane przez osoby bez pełnego wykształcenia medycznego, ale po odpowiednim przygotowaniu mogące odciążyć lekarzy i pielęgniarki w sytuacji nagłego wzrostu liczby pacjentów.
Judith Gerlach zasugerowała również rozważenie wprowadzenia obowiązkowej służby cywilnej, która mogłaby stanowić odpowiedź na niedobory kadrowe w kluczowych instytucjach. Służba taka miałaby na celu zapewnienie wystarczającej liczby personelu w placówkach o strategicznym znaczeniu dla funkcjonowania państwa w sytuacji kryzysowej.
Szerokie podejście do kwestii bezpieczeństwa
Minister zdrowia Bawarii zwróciła także uwagę, iż przygotowania do działania w warunkach wojennych nie mogą ograniczać się wyłącznie do kwestii medycznych. Równie istotne jest zapewnienie ludności wyżywienia oraz innych podstawowych potrzeb. W jej ocenie, kompleksowe podejście do bezpieczeństwa wymaga koordynacji działań w wielu sektorach i nie może być ograniczone wyłącznie do tradycyjnie rozumianych aspektów militarnych.
Wypowiedzi Judith Gerlach zbiegły się w czasie z debatą w Bundestagu dotyczącą znaczącego zwiększenia finansowania niemieckich sił zbrojnych (Bundeswehry). Timing ten nie wydaje się przypadkowy i sugeruje, iż kwestie obronności oraz przygotowania cywilnej infrastruktury krytycznej do działania w warunkach kryzysu są w tej chwili traktowane priorytetowo przez niemieckich decydentów.
Nie tylko Niemcy
Inicjatywa bawarskiej minister wpisuje się w szerszy trend obserwowany w Europie, gdzie coraz więcej państw podejmuje działania mające na celu zwiększenie odporności systemów cywilnych na wypadek konfliktu zbrojnego. Państwa bałtyckie, Finlandia, Szwecja czy Polska od lat rozwijają koncepcje obrony totalnej, która zakłada zaangażowanie całego społeczeństwa i wszystkich sektorów gospodarki w przygotowania obronne.
Niemcy, które po zakończeniu zimnej wojny znacząco zredukowały swoje zdolności obronne i skoncentrowały się na rozwoju gospodarczym, stopniowo zmieniają podejście do kwestii bezpieczeństwa. Wypowiedzi takie jak ta Judith Gerlach sygnalizują istotną zmianę w niemieckim myśleniu o bezpieczeństwie narodowym i gotowości do działania w warunkach kryzysowych.
Realizacja postulatów przedstawionych przez bawarską minister zdrowia oznaczałaby znaczące zmiany dla niemieckiego społeczeństwa. Wprowadzenie obowiązkowej służby cywilnej, intensyfikacja szkoleń dla personelu pomocniczego oraz modyfikacja procedur działania placówek medycznych to działania, które bezpośrednio wpłynęłyby na życie obywateli.
Jednocześnie warto zauważyć, iż zwiększenie odporności systemu opieki zdrowotnej na sytuacje kryzysowe przyniosłoby korzyści nie tylko w przypadku konfliktu zbrojnego, ale również w obliczu innych zagrożeń, takich jak pandemie, katastrofy naturalne czy ataki terrorystyczne. Inwestycje w elastyczność i odporność systemu mogą więc przynieść korzyści niezależnie od tego, czy scenariusz wojny kiedykolwiek się zmaterializuje.
