Najwyższa Izba Kontroli wykryła systemowe zaniedbania w zarządzaniu polską Ewidencją Gruntów i Budynków. NIK skrytykował wojewodów za niewystarczający nadzór nad rejestrami powiatowymi, a Głównego Geodetę Kraju za brak aktualnych danych o cyfryzacji. Kontrola ujawniła także bezczynność Ministra Rozwoju i Technologii, mimo informacji o niedostatecznym finansowaniu EGiB od 2019 roku.
Wojewodowie przekazywali milionowe dotacje powiatom na modernizację EGiB, jednak NIK wykrył poważne nieprawidłowości w tym procesie. W kontrolowanych urzędach wojewódzkich w różny sposób ustalano zapotrzebowanie oraz wysokości kwot dotacji przyznawanych powiatom, co utrudniało wojewodom identyfikowanie kluczowych barier i problemów w realizacji zadań z obszaru EGiB. W konsekwencji jednostki otrzymywały środki finansowe, które nie umożliwiały skutecznej realizacji tych zadań.
Minister odpowiedzialny za planowanie przestrzenne ignorował informacje o niedostatecznym finansowaniu i nieskutecznej realizacji zadań. Dopiero od 2024 roku wymagał objęcia szczególnym nadzorem procesów cyfryzacji i modernizacji EGiB. NIK podkreślił: «Miało to istotny wpływ na powstanie opóźnień w procesie cyfryzacji i modernizacji EGiB. Minister Rozwoju i Technologii nie podejmował się realizacji swoich obowiązków ustawowych, a tym samym nie działał na rzecz zapewnienia pełnej interoperacyjności i kompletności danych EGiB».
Główny Geodeta Kraju nie monitorował cyklicznie zgodności baz danych EGiB od 27 lipca 2021 roku do 30 czerwca 2024 roku. W tym okresie przeprowadzono jedynie dwa badania ankietowe wśród powiatów. NIK zwrócił również uwagę na brak informacji o skuteczności nadzoru sprawowanego przez jednostki samorządu terytorialnego.
Zalecenia NIK
Najwyższa Izba Kontroli wydała szereg rekomendacji dla kluczowych instytucji. Ministrowi Finansów i Gospodarki zalecono intensyfikację prac nad programem rządowym dotyczącym cyfryzacji i modernizacji EGiB, ze wskazaniem działań i źródeł finansowania. Minister Finansów ma wspólnie z Ministrem Cyfryzacji określić koszty zadań zleconych w ramach EGiB.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji powinien ujednolicić zasady podpisywania dokumentów kontrolnych przez wojewódzkie inspekcje geodezyjne i kartograficzne. Główny Geodeta Kraju musi podjąć działania w celu pozyskania aktualnych i kompletnych informacji o stanie cyfryzacji i modernizacji EGiB. Wojewodowie zostali wezwani do pełnej realizacji zadań kontrolnych wynikających z ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, w tym do wzmocnienia kadr wojewódzkich inspekcji.
EGiB jest wielozadaniowym rejestrem nieruchomości zawierającym dane o powierzchni działek, domach, mieszkaniach, właścicielach i zarządcach nieruchomości. Stanowi podstawowe źródło danych dla administracji publicznej, przedsiębiorców, obywateli, sądów i notariuszy. System ma służyć jako niezawodne narzędzie dla obrotu nieruchomościami, zwiększając bezpieczeństwo i atrakcyjność inwestycyjną.
Uwaga: Ten artykuł został stworzony przy użyciu Sztucznej Inteligencji (AI).
