Instytut Polonika oraz Muzeum Łazienki Królewskie serdecznie zapraszają na otwarcie multimedialnej wystawy poświęconej konserwacji i restauracji iluzjonistycznych fresków Franciszka Ecksteina w cerkwi garnizonowej śś. Apostołów Piotra i Pawła – dawnym kościele jezuitów we Lwowie.
Wystawa „I OTWORZYŁO SIĘ NIEBO…” została objęta honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego oraz Ambasadora Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej Wasyla Zwarycza.
Wernisaż wystawy: 27.04 o godz. 17:00 (obowiązują zaproszenia)
Stajnie Kubickiego, Muzeum Łazienki Królewskie, ul. Agrykola 9, Warszawa
Ekspozycja otwarta dla zwiedzających 28.04-28.06.2023 r.
Wystawa z elementami wirtualnej rzeczywistości (VR)
Prezentowana wystawa „I otworzyło się niebo… konserwacja i restauracja iluzjonistycznych fresków Franciszka Ecksteina w cerkwi garnizonowej świętych Apostołów Piotra i Pawła – dawnym kościele jezuitów pod wezwaniem śś. Piotra i Pawła we Lwowie” jest okazją do zapoznania się z niezwykłymi umiejętnościami konserwatorów dzieł sztuki – „lekarzy zabytków” – mówi Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Instytutu Polonika. – Wystawa jest swego rodzaju zaproszeniem za kulisy ich pracy, odsłania złożony proces ratowania zabytkowych malowideł, który zwykle pozostaje niewidoczny dla oka laika. Niezwykle żmudne i skomplikowane zabiegi konserwatorskie prowadzone były przez dziewięć lat, siłami polsko-ukraińskiego zespołu specjalistów pod kierownictwem dr. Pawła Bolińskiego z Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Zabytkowe freski znajdują się w dawnym kościele jezuitów (obecnie cerkwi garnizonowej Ukraińskiej Cerkwi greckokatolickiej), którego dzieje odzwierciedlają niełatwe losy Lwowa i jego mieszkańców w drugiej połowie XX wieku. Mam nadzieję, iż dzięki tej wystawie uda się przybliżyć mało znaną historię tego miejsca związanego m.in. ze znakomitymi rodami Sieniawskich, Jabłonowskich i Dzieduszyckich. Nie sposób dziś nie wspomnieć bez emocji, iż we lwowskiej cerkwi garnizonowej – historycznym kościele jezuitów – niemal co dzień realizowane są pogrzeby żołnierzy Sił Zbrojnych Ukrainy, poległych w obronie swojej ojczyzny i całej Europy przed moskiewskim barbarzyństwem, a dla Bohaterów Ukrainy „otwiera się niebo” – podkreśla dyrektor Dorota Janiszewska- Jakubiak.
Franciszek Eckstein był w Polsce prekursorem tzw. malarstwa kwadraturowego i iluzjonistycznego, charakterystycznego dla epoki baroku. Jego malarstwo, jak mówi dr Paweł Boliński, konserwator zabytków, kurator wystawy. – Polegało na przedłużeniu istniejącej architektury kościoła poprzez namalowanie kolejnych iluzjonistycznych poziomów architektury otwierających się najczęściej na niebo. Było to malarstwo najwyższej klasy doprowadzone do perfekcji przez Andrea Pozzo, tworzącego kilkadziesiąt lat wcześniej przed Ecksteinem. – podkreśla kurator.
Prace badawcze dotyczące malowideł realizowane są od ponad dekady. Do czasu badań konserwatorskich nikt nie znał skali zniszczeń ani trudności z wiązanych z pracami ratunkowymi. Jak zaznacza dr Paweł Boliński – Musieliśmy opracować nowe i zmodyfikować istniejące metody konserwatorskie tak aby mogły się sprawdzić w tym konkretnym obiekcie. Pracowaliśmy w oparciu o metodę Ferroni Dini, wykorzystując ją do usuwania przemalówek i neutralizacji soli, nanowapno użyliśmy do konsolidacji warstwy malarskiej zaś substancje błonotwórcze do odsalania i doczyszczania fresku. Są to tylko niektóre z metod stosowanych przez nas.
Na wystawie będzie można zobaczyć wielkoformatowe wydruki fresków pokazujące etapy sprzed, w trakcie i po konserwacji. Dodatkowym ważnym elementem ekspozycji jest animacja oraz film VR, za pomocą którego uczestnik wystawy będzie mógł przenieść się choć na chwilę do świątyni we Lwowie.
Zachowanie dziedzictwa, jego opracowanie i popularyzacja są jednym z filarów każdego społeczeństwa. – mówi Marianna Otmianowska, p.o. dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie. – Wystawa „I otworzyło się niebo…” w sposób kreatywny i inspirujący pokazuje ten pracochłonny proces odtwarzania zabytkowych malowideł i to jak wygląda praca przy tak dużym i ważnym przedsięwzięciu. Również miejsce – Stajnie Kubickiego, w których prezentowana jest ekspozycja, są niezwykłym przykładem obiektu zabytkowego otwartego na nowo po długich pracach rewitalizacyjnych i konserwatorskich. Ta koincydencja jest niepowtarzalną okazją dla zwiedzających na doświadczenie tych dwóch ekspozycji jednocześnie.
Wystawa została przygotowana w trzech językach: polskim, ukraińskim i angielskim.
Ekspozycja „I OTWORZYŁO SIĘ NIEBO…” otwarta dla zwiedzających od 28.04.2023 do 28.06.2023 r., wstęp bezpłatny.
