Po latach napięć i chłodnych relacji po brexicie, Unia Europejska i Wielka Brytania stają u progu nowego otwarcia. Po całonocnych negocjacjach udało się uzgodnić treść trzech kluczowych porozumień, które mają zostać formalnie podpisane podczas poniedziałkowego szczytu w Londynie. To pierwsze spotkanie liderów obu stron od momentu opuszczenia Wspólnoty przez Zjednoczone Królestwo – i jednocześnie sygnał, iż obie strony są gotowe na polityczny reset.
Fot. Warszawa w Pigułce
Nowy rozdział w relacjach Londynu i Brukseli. Uzgodniono trzy porozumienia przed szczytem UE–Wielka Brytania
Po trwających całą noc negocjacjach unijnym i brytyjskim negocjatorom udało się uzgodnić tekst trzech kluczowych porozumień. Będą one podstawą poniedziałkowego szczytu UE–Wielka Brytania w Londynie – pierwszego spotkania liderów obu stron od czasu brexitu. Według unijnych dyplomatów, to może być przełomowy moment w relacjach, które od 2020 roku pozostawały napięte.
Bezpieczeństwo, granice i rybołówstwo – gotowe dokumenty
Trzy uzgodnione teksty obejmują: umowę o partnerstwie na rzecz bezpieczeństwa i obrony, deklarację geopolityczną oraz kompleksowe porozumienie dotyczące spraw granicznych, handlu, migracji i rybołówstwa. Choć rozmowy były trudne, udało się osiągnąć kompromis, który satysfakcjonuje obie strony.
Szczególnie ważne jest nowe porozumienie w sprawie połowów – przedłużające pełny wzajemny dostęp do wód terytorialnych do końca czerwca 2038 roku. To rozwiązanie wypracowano między innymi dzięki ustępstwom Londynu, który pierwotnie postulował krótsze, czteroletnie przedłużenie.
Wspólna odpowiedź na zagrożenia
Kluczowym elementem pakietu jest umowa o partnerstwie obronnym, która formalizuje współpracę rozwijaną od czasu rosyjskiej agresji na Ukrainę. Zarówno UE, jak i Wielka Brytania uznają, iż konieczne jest zacieśnianie wspólnych działań w dziedzinie bezpieczeństwa, a nowa umowa ma być ramą dla wspólnych operacji, wymiany danych i koordynacji polityki.
Polityczny reset po brexicie
Obecne porozumienia mogą otworzyć drogę do nowego etapu we wzajemnych relacjach. „Wszystko jest gotowe na reset naszych relacji” – przekazał unijny dyplomata. Takie stanowisko zapowiada również brytyjski premier Keir Starmer, który – w przeciwieństwie do swoich konserwatywnych poprzedników – stawia na dialog z UE.
Choć proces odbudowy zaufania nie będzie łatwy, poniedziałkowy szczyt może stać się początkiem konstruktywnego partnerstwa, szczególnie w obliczu wspólnych zagrożeń i wyzwań globalnych.
