– Minione 12 miesięcy to tak naprawdę przedsmak tego, co szykujemy dla bydgoszczan w najbliższej przyszłości – zapowiadają przedstawiciele Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. I pokazują liczby. Jaki więc był ubiegły rok w wykonaniu największej instytucji muzealnej w mieście nad Brdą?
W 2024 roku obiekty Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy odwiedziło ponad 81 tys. osób. Co więcej, wystawy prac ze zbiorów MOB prezentowane w innych instytucjach, a więc w Zespole Pałacowo-Parkowym w Ostromecku („Gościnnie. Malarstwo ze zbiorów Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy”) i Muzeum Podlaskim w Białymstoku („Leon Wyczółkowski – Wieczny zachwyt”), zobaczyło kolejne 12 tys. gości. Największą frekwencję tradycyjnie odnotowano w maju w związku z międzynarodowym fenomenem Europejskiej Nocy Muzeów.
Co dokładnie można było podziwiać w muzealnych przestrzeniach? W ciągu ostatnich 12 miesięcy otwarto osiem wystaw czasowych o niezwykle szerokim zakresie tematycznym, by wspomnieć tylko o „Prowokacji Bydgoskiej 1981” i ekspozycji czerpiących z natury prac Hanny Oinonen, laureatki Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie z 2021 r. Bydgoszczanie mieli też okazję przenieść się w czasie za sprawą wystaw „Powroty Stary Fordon 1973-2023 Supplementum” i „Dźwięki spod igły. Światowa kolekcja fonograficzna Ewy i Adama Mańczaków”, która wpisuje się w program wydarzeń związanych z przyznaniem Bydgoszczy tytułu Miasta Muzyki UNESCO.
Muzeum Okręgowe silnie włączyło się też w organizację wielkiego święta miłośników fotografii analogowej, udostępniając wnętrza Galerii Sztuki Nowoczesnej na potrzeby wystaw głównych Vintage Photo Festival, wśród których znalazła się ekspozycja „Dawno nie/widziane” przygotowana w oparciu o kolekcję fotografii artystycznej MOB.
Sporo działo się również na wystawach stałych. Dwie z nich przeszły znaczące modernizacje – ekspozycja „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów” mieszcząca się w Zbiorach Archeologicznych zyskała wiele bezcennych obiektów, w tym sygnet z czasów rzymskich. Wystawa „Skarb Bydgoski” wzbogaciła się natomiast o zjawiskową biżuterię.
Kalendarz wypełniony po brzegi
Minione 12 miesięcy to także ponad pół tysiąca warsztatów opracowanych i poprowadzonych przez interdyscyplinarny zespół edukatorów z Centrum Edukacji Muzealnej, Apteki pod Łabędziem i Exploseum. To również 70 prelekcji z udziałem ekspertów – historyków, archeologów, literaturoznawców i lekarzy – oraz 11 spotkań z uznanymi pisarzami.
MOB zresztą nie tylko promowało twórczość innych, ale i rozbudowywało portfolio własnego wydawnictwa. Spod piór jego pracowników wyszły trzy książki, które na trzy odmienne sposoby eksplorują dzieje miasta nad Brdą. Mowa o publikacjach „Skarb Bydgoski” (autor: dr Krzysztof Jarzęcki), „Straty wojenne Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy” (dr Gabriela Frischke, Anna Kaszubowska, Monika Leśniak-Skocka i Anna Pruss-Świątek) i „Środowisko artystyczne Bydgoszczy w latach 1920-1939” (dr Barbara Chojnacka). Swoje premiery miały także katalogi wystaw „Kurdystan. Oblicza trwania” oraz „ProjektBydgoszcz i inne historie. Wystawa prac Hanny Oinonen”.
Równie prężnie rozwijała się naukowa działalność placówki, na co najlepszym dowodem jest organizacja trzech konferencji, które przyciągnęły do Bydgoszczy przedstawicieli uniwersytetów z całej Polski. IV edycję „Bydgostiany” ugościła siedziba MOB przy Gdańskiej 4, a w przypadku konferencji „Zielarstwo i ziołolecznictwo: Przeszłość – teraźniejszość” i „Neuronauka. Dzieje – problemy – perspektywy” areną wymiany myśli była Apteka pod Łabędziem.
A skoro jesteśmy przy Aptece, nie można nie wspomnieć o nagrodach. We wrześniu najmłodszy oddział MOB wyróżniono Musejonem za działania edukacyjne, natomiast w listopadzie dowiedzieliśmy się o nominacji do międzynarodowej nagrody EuropeanMuseum of the YearAward 2025 (EMYA).
MOB jako całą organizację uhonorowano natomiast Nagrodą Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego za całokształt działalności. Zbiór statuetek zdobytych w minionym roku dopełniły Grand Prix w Konkursie na Najlepszą Książkę o Tematyce Regionalnej przyznane Kamilowi Ściesińskiemu za publikację „100 lat Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy” oraz „Strzała Łuczniczki” dla książki „Życie artystyczne w Bydgoszczy w latach 1920-1939” autorstwa dr Barbary Chojnackiej.
Skarb Bydgoski zostaje w MOB
W ramach corocznych podsumowań pracownicy Muzeum Okręgowego pochwalili się, iż liczba muzealiów znajdujących się w jego zbiorach przekroczyła 150 tysięcy sztuk.
Wiadomo już, iż w muzealnej kolekcji na stałe będzie mógł się rozgościć Skarb Bydgoski, który decyzją wojewody kujawsko-pomorskiego i wojewódzkiego konserwatora zabytków MOB przejęło na własność. Podobnie będzie też z wiszącymi rzeźbami Jerzego Kędziory – dzięki wspólnej inicjatywie Urzędu Miasta Bydgoszczy i dyrekcji muzeum wybrane dzieła niedługo powrócą na Wyspę Młyńską.
Muzealnicy skutecznie występowali też o środki zewnętrzne – w 2024 r. udało im się pozyskać dofinansowanie z Urzędu Miasta Bydgoszczy, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na kilkanaście projektów inwestycyjnych i wydawniczych.
Muzeum Historii Bydgoszczy otworzy się w Spichrzach nad Brdą
Istotną datą w ubiegłorocznym kalendarzu Muzeum Okręgowego był 1 sierpnia, gdy dr Anna Kornelia Jędrzejewska objęła stanowisko dyrektorki bydgoskiej instytucji, zastępując dr. Wacława Kuczmę, który pełnił tę funkcję w kadencji 2020-2024.
Jak zapowiada dr Anna Kornelia Jędrzejewska, kierowana przez nią placówka niezmiennie będzie kierować hasłem „Muzeum otwarte i bliskie”, a wśród kluczowych zmian w funkcjonowaniu MOB będzie utworzenie Muzeum Historii Bydgoszczy zlokalizowanego w Spichrzach nad Brdą.
– Intensywnie pracujemy, by w 2025 roku zaproponować bydgoszczanom i przyjeżdżającym do naszego miasta turystom jeszcze bogatszą ofertę. Już teraz zapraszamy na wernisaż wystawy „Inne miasto… Zniszczenia wojenne Bydgoszczy (1939-1945)”, która od 17 stycznia będzie prezentowana w Spichrzach nad Brdą. Traktujemy tę ekspozycję jako pierwszy krok na drodze do powstania Muzeum Historii Bydgoszczy. To proces, który będziemy realizować przez kilka najbliższych lat – mówi dr Anna Kornelia Jędrzejewska.
Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy
