Ekspozycja dokumentuje rabunkową politykę okupantów radzieckich, której głównym motywem była chęć zniszczenia polskości i pamięci o dziedzictwie kulturowym narodu.
Skonfiskowane obiekty miały służyć kreowaniu nowej, sowieckiej rzeczywistości i stać się symbolem zwycięstwa proletariatu nad dawnym porządkiem.
Dzieła pochodzące m.in. z Brzostowicy Wielkiej, Massalan, Kudrawki, Rudki i Białegostoku, zostały jesienią 1939 r. wywiezione do muzeum w Grodnie, a stamtąd część trafiła do tworzonego w Białymstoku Muzeum Sztuk Pięknych.
Najbardziej poruszająca część historii dotyczy okresu okupacji niemieckiej, kiedy to osoby zaangażowane w działalność konspiracyjną, w tym nauczyciele tajnego nauczania, z narażeniem życia ocal
