- Radosław Sikorski podkreśla, iż dziś zaufanie do dominującej roli USA nie jest już tak silne, jak 30 lat temu
- Zaznaczył rolę słów wypowiedzianych przez Donalda Trumpa w 2017 r., po których europejskie państwa zaczęły wydawać znacznie więcej pieniędzy na cele wojskowe
- Według szefa MSZ, idealny scenariusz dla państw europejskich zakłada jednoczesne wzmacnianie własnych sił obronnych przy jednoczesnym utrzymywaniu silnych relacji transatlantyckich
- Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onetu
Obecne wyzwania geopolityczne skłaniają Europę do refleksji nad własną niezależnością w sferze obronności. Sikorski zauważa, iż zmieniający się układ sił na świecie wymaga od Unii Europejskiej większej aktywności w budowaniu własnego potencjału militarnego.
W połowie lat 90. XX w. Stany Zjednoczone cieszyły się pozycją niekwestionowanej globalnej superpotęgi. W sytuacjach kryzysowych inne narody liczyły na amerykańskie przywództwo i rozwiązania. Jednak trzy dekady później zaufanie do dominującej roli USA nie jest już tak silne.
Kluczowe słowa Trumpa
Sikorski przypomina, iż w 2017 r. prezydent Donald Trump podczas wizyty w Warszawie mówił o sile więzi między Stanami Zjednoczonymi a Europą. Jednocześnie zwrócił uwagę na konieczność, by Europa sama inwestowała w swoje bezpieczeństwo, zadając pytanie o wolę przetrwania Zachodu.
Według polskiego ministra, słowa Trumpa skłoniły europejskich liderów do zwiększenia wydatków na obronność. Podczas gdy na początku kadencji Trumpa jedynie pięć państw NATO przeznaczało 2 proc. swojego PKB na cele militarne, w ubiegłym roku ten próg osiągnęło już 23 z 32 członków sojuszu.
Polska wyróżnia się na tle innych krajów, inwestując około 5 proc. PKB w obronność, co stanowi najwyższy odsetek w NATO. Kraj stał się jednym z kluczowych nabywców amerykańskiego sprzętu wojskowego, zamawiając systemy rakietowe Patriot, czołgi Abrams, śmigłowce Apache i myśliwce F-35 za miliardy dolarów od 2022 r.
Sikorski podkreśla, iż większa niezależność Europy w kwestiach bezpieczeństwa nie wyklucza ścisłej współpracy ze Stanami Zjednoczonymi. W idealnym scenariuszu kontynent europejski może jednocześnie wzmacniać własne siły obronne i utrzymywać silne relacje transatlantyckie.
W obliczu zagrożeń płynących ze strony autorytarnych państw, takich jak Rosja, Iran, Korea Północna i Chiny, kluczowe jest, by Europa i Ameryka działały wspólnie. Sikorski zauważa, iż przeciwnicy Zachodu liczą na podziały i brak jedności między sojusznikami, dlatego kooperacja jest niezbędna.
Obronność w centrum polskiej prezydencji
Od momentu agresji Rosji na Ukrainę Unia Europejska znacząco zwiększyła wsparcie dla Kijowa, udzielając pomocy finansowej, militarnej i humanitarnej o wartości ponad 140 mld dol. Dodatkowo planowane jest przeznaczenie do 2027 r. kolejnych 54 mld dol. na odbudowę i modernizację Ukrainy.
Europejscy przywódcy zdają sobie sprawę, iż bezpieczeństwo kontynentu zależy od ich własnych działań. Sikorski wskazuje, iż UE jest gotowa na większe zaangażowanie, czego dowodem są wspólne inwestycje w sprzęt wojskowy oraz zdecydowane stanowisko wobec aktualnych wyzwań.
Polska, obejmując przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej od 1 stycznia 2025 r., stawia bezpieczeństwo na czele swoich priorytetów. Minister podkreśla, iż w sytuacji, gdy konflikt na Ukrainie toczy się blisko granic UE, konieczne jest zwiększenie odporności i zacieśnienie współpracy zarówno w ramach Unii, jak i NATO.
Sikorski zauważa, iż choć cel przeznaczania 5 proc. PKB na obronność jest ambitny, to obecne zagrożenia wymagają zdecydowanych działań. Podkreśla, iż ambicja w tej dziedzinie jest tym, czego teraz najbardziej potrzeba Europie i Stanom Zjednoczonym.
Sojusz transatlantycki, jak przypomina minister, zawsze opierał się na wzajemnym wsparciu. Jedyny raz, gdy powołano się na artykuł 5. NATO, miał miejsce po atakach z 11 września, kiedy to europejscy sojusznicy przyszli z pomocą Ameryce, wysyłając wojska do Afganistanu i Iraku.
W obliczu wspólnych wyzwań Sikorski apeluje o kontynuowanie współpracy opartej na partnerstwie i sile, by razem stawić czoła zagrożeniom i utrzymać pokój. Podkreśla, iż jedność i wspólne działania są kluczem do bezpieczeństwa w niestabilnym świecie.
