Rządowe Centrum Bezpieczeństwa przygotowuje najrozleglejszy w dziejach III RP plan ewakuacji cywilów. To odpowiedź na rosnące zagrożenia – zarówno wynikające z niestabilnej sytuacji międzynarodowej, jak i nasilających się kryzysów klimatycznych czy wyzwań technologicznych. Nowe procedury mają zagwarantować obywatelom bezpieczeństwo w obliczu różnych scenariuszy – od katastrof naturalnych, przez awarie przemysłowe, aż po możliwe konflikty zbrojne.

Fot. Warszawa w Pigułce
Lekcje z Ukrainy i nowe regulacje prawne
Całość prac nadzoruje dyrektor RCB, Zbigniew Muszyński. Eksperci wykorzystują doświadczenia wyniesione z wojny w Ukrainie, gdzie skala ucieczek ludności pokazała, jak istotna jest szybka, dobrze skoordynowana ewakuacja. Polska koncepcja ma być realistyczna – dopasowana do faktycznych możliwości państwa, zarówno pod kątem infrastruktury, jak i logistyki.
Podstawą działań jest ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, która obowiązuje od stycznia 2025 r. Dokument nakłada na RCB obowiązek przygotowania krajowego planu ewakuacji i nadzorowania wojewodów przy tworzeniu planów lokalnych. Artykuł 22 ustawy precyzyjnie wskazuje zadania Centrum – od planowania i koordynacji, po praktyczne wdrożenia i ćwiczenia.
Przygotowania na różne kryzysy
Nowy system ma uwzględniać zarówno zagrożenia klimatyczne, takie jak susze czy powodzie, jak i ryzyka związane z cyberatakami czy działaniami hybrydowymi. najważniejsze będzie zapewnienie współpracy pomiędzy województwami i państwami ościennymi – bo, jak podkreśla dyrektor Muszyński, kryzysy nie kończą się na granicach administracyjnych.
Lokalna specyfika i wsparcie mieszkańców
Każde województwo opracuje własny plan, uwzględniający potrzeby różnych grup – osób starszych, niepełnosprawnych, rodzin z dziećmi czy cudzoziemców. Ważnym elementem będzie także dostęp do pomocy psychologicznej oraz przejrzysta komunikacja z obywatelami. RCB analizuje rozwiązania stosowane m.in. w Japonii, Izraelu i USA, aby wdrożyć w Polsce jeden z najbardziej zaawansowanych systemów ewakuacyjnych w Europie.
Logistyka i sprawdzian w praktyce
Specjaliści podkreślają, iż sama dokumentacja nie wystarczy. Skuteczna ewakuacja wymaga zaplecza – pojazdów, paliwa, przeszkolonego personelu i sprawnej infrastruktury transportowej. Dlatego planowane są regularne ćwiczenia krajowe i regionalne, które pozwolą sprawdzić w praktyce gotowość systemu i wprowadzić konieczne poprawki.
Wspólna odpowiedzialność
Dla obywateli oznacza to większe poczucie bezpieczeństwa – świadomość, iż państwo jest przygotowane na sytuacje nadzwyczajne. RCB zaznacza, iż ewakuacja nie jest jedynie zadaniem władz – wymaga też współpracy i odpowiedzialności społeczeństwa.
Nowy plan ewakuacji ma być jednym z filarów odporności państwa w obliczu coraz bardziej nieprzewidywalnego świata. Może on w przyszłości uratować życie i zdrowie milionów Polaków.