Do końca 2025 roku do wszystkich gospodarstw domowych w Polsce mają trafić specjalne przesyłki od rządu. Jest to efekt wdrożenia przepisów nowej ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, która weszła w życie 1 stycznia bieżącego roku. Celem tej bezprecedensowej akcji jest podniesienie poziomu przygotowania społeczeństwa na sytuacje kryzysowe różnego rodzaju.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Czym jest poradnik kryzysowy?
Poradnik kryzysowy to specjalna broszura informacyjna, która ma zawierać praktyczne wskazówki dotyczące tego, jak poradzić sobie w trudnych sytuacjach oraz jak przygotować się na potencjalny kryzys. Obejmuje to między innymi instrukcje dotyczące tworzenia odpowiednich zapasów żywności, wody, leków i innych niezbędnych artykułów.
Dokument będzie zawierał kompleksowe informacje obejmujące szerokie spektrum potencjalnych zagrożeń – od konfliktów zbrojnych, przez klęski żywiołowe, aż po awarie technologiczne. Jak zaznaczono w ustawie, choćby takie zdarzenia jak kilkudniowe przerwy w dostawie prądu wymagają specjalnych przygotowań, a poradnik ma pomóc obywatelom skutecznie poradzić sobie w takich sytuacjach.
Co znajdzie się w broszurze?
Według dostępnych informacji, poradnik ma zawierać:
- Praktyczne porady dotyczące przygotowania się na różne rodzaje kryzysów
- Instrukcje dotyczące tworzenia niezbędnych zapasów
- Wskazówki, jak zabezpieczyć zwierzęta domowe podczas powodzi lub pożaru
- Szczegółowe informacje o rodzajach sygnałów alarmowych i sposobach reagowania na nie
- Numery kontaktowe do służb ratunkowych i instytucji pomocowych
- Zasady ewakuacji i postępowania w przypadku różnych zagrożeń
Broszura będzie miała objętość około 20-30 stron, co pozwoli na przekazanie niezbędnych informacji w przystępnej formie, bez nadmiernego przeciążania czytelnika.
Kto pracuje nad poradnikiem?
Nad przygotowaniem poradnika kryzysowego pracuje międzyresortowy zespół złożony z przedstawicieli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Połączenie kompetencji tych instytucji ma zapewnić, iż broszura będzie zawierała aktualne, praktyczne i sprawdzone informacje z zakresu zarządzania kryzysowego.
Wielojęzyczne wydanie poradnika
Chcąc zapewnić dostęp do informacji również obcokrajowcom mieszkającym w Polsce, poradnik zostanie wydany w trzech wersjach językowych: polskiej, angielskiej i ukraińskiej. Jest to odpowiedź na zmianę struktury demograficznej kraju i obecność znacznej liczby migrantów, szczególnie z Ukrainy.
Takie podejście pokazuje, iż rząd traktuje wszystkich mieszkańców Polski, niezależnie od ich narodowości, jako osoby wymagające równego dostępu do informacji na temat bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego.
Kiedy poradniki trafią do domów?
Według najnowszych informacji przekazanych przez przedstawicieli rządu, prace nad poradnikiem mają zostać ukończone do początku maja 2025 roku. Następnie rozpocznie się proces druku i dystrybucji, który ma potrwać do końca bieżącego roku. Do tego czasu przesyłki powinny trafić do wszystkich gospodarstw domowych w Polsce.
Broszura będzie dostępna zarówno w tradycyjnej formie papierowej, jak i w wersji elektronicznej online, co ułatwi dostęp do zawartych w niej informacji. Wersja cyfrowa będzie prawdopodobnie udostępniona na stronach rządowych oraz w specjalnie przygotowanych aplikacjach mobilnych.
Koszty i skala przedsięwzięcia
Przygotowanie, druk i dystrybucja poradnika kryzysowego to znaczące przedsięwzięcie logistyczne. Szacunkowe koszty całego projektu wahają się od kilku do choćby kilkunastu milionów złotych, co odzwierciedla skalę operacji.
Biorąc pod uwagę, iż w Polsce jest około 15 milionów gospodarstw domowych, dystrybucja poradnika wymaga sprawnej organizacji i współpracy wielu instytucji, w tym Poczty Polskiej, która najprawdopodobniej będzie odpowiedzialna za dostarczenie przesyłek.
Podobne inicjatywy w innych krajach
Warto zauważyć, iż podobne inicjatywy były już realizowane w innych krajach, szczególnie tych o wysokiej kulturze bezpieczeństwa. W Szwecji w 2018 roku rozdystrybuowano broszurę „Jeśli nadejdzie kryzys lub wojna”, która przygotowywała obywateli na różne scenariusze zagrożeń, w tym również konflikt zbrojny. Również Finlandia, Estonia czy Litwa mają długą tradycję edukowania swoich obywateli w zakresie obrony cywilnej.
Polska inicjatywa wpisuje się więc w szerszy trend wzmacniania odporności społeczeństwa na kryzysy, co jest szczególnie istotne w kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej w regionie.
Znaczenie inicjatywy dla bezpieczeństwa narodowego
Dystrybucja poradników kryzysowych to element szerszej strategii wzmacniania odporności społeczeństwa na różnego rodzaju zagrożenia. Jak podkreślają eksperci ds. bezpieczeństwa, dobrze poinformowani i przygotowani obywatele stanowią najważniejszy element systemu bezpieczeństwa państwa.
Inicjatywa ta może przyczynić się do zwiększenia świadomości na temat potencjalnych zagrożeń oraz poprawy zdolności społeczeństwa do radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych, co jest szczególnie ważne w obliczu rosnącej niestabilności międzynarodowej oraz zwiększonej częstotliwości ekstremalnych zjawisk pogodowych związanych ze zmianami klimatu.
