Nariman Dżelał wyraźnie podkreślał, iż od początku okupacji Półwyspu Krymskiego w 2014 roku., sprzeciwiał się agresji Rosji wobec Ukrainy. Na Krymie działał na rzecz ochrony praw ukraińskich obywateli, pomagając rodzinom więźniów politycznych.
– To oczywiście nie spodobało się rosyjskim władzom. Aresztowano mnie na podstawie całkowicie sfabrykowanej sprawy, tak jak to bywa w większości przypadków więźniów politycznych. Zarzucono mi rzekomą dywersję na gazociągu w rejonie symferopolskim – powiedział polityk w trakcie konferencji dyplomatycznej w Antalyi.
ZOBACZ: Zaatakowali w Niedzielę Palmową. „To pokazuje, czego chce Rosja”
Zatrzymano go we wrześniu 2021 roku, po tym, jak wrócił na Krym ze szczytu Platformy Krymskiej w Kijowie. Ukraińskie władze przekazały, iż zatrzymanie Dżelała i innych Tatarów było „zemstą” za szczyt. Mówi się także o tym, iż sprawę sfabrykowano. Krymski aktywista po zatrzymaniu został skierowany na przymusowe badania do szpitala psychiatrycznego. Kontrolowany przez Rosję sąd w 2022 r. skazał go na 17 lat pozbawienia wolności.
Ukraiński aktywista nielegalnie skazany w Rosji. „Doświadczyłem poniżania i bicia”
– W więzieniu jest bardzo ciężko każdemu, choć są też osoby, które trafiają tam rzeczywiście z powodu popełnionych przestępstw i one czują się tam mniej więcej jak w domu. Ale w przypadku osób, które nie zrobiły niczego nielegalnego, które stały się ofiarami niesprawiedliwości, sam fakt tego, iż znalazły się w takim miejscu, bardzo mocno wpływa na ich psychikę – podkreślił w rozmowie z Polską Agencją Prasową.
– Oczywiście dochodzą do tego problemy dnia codziennego, normalnego odżywiania, dostępu do pomocy medycznej, itd. Na to wszystko nakłada się niesprawiedliwość działań organów śledczych, sędziów, a często też w obecnej sytuacji to także jawne tortury, znęcanie się, naciski psychologiczne, niszczenie człowieka i jego godności – powiedział Dżelał.
ZOBACZ: Rosja wyrzuca dyplomatów z unijnego kraju. Mowa o odwecie
– Wobec mnie nie stosowano bezpośrednio tortur. Ale doświadczyłem poniżania i bicia. Ale nie porównuję tego choćby z tymi sytuacjami, których doświadczyli nasi jeńcy wojskowi – kontynuował zaznaczając, iż w więzieniu były osoby, które były torturowane.
Dżelał, który wyszedł na wolność w ramach wymiany więźniów między Ukrainą i Rosją w czerwcu 2024 roku, ocenił, iż nie doznał „znaczących fizycznych ani psychicznych strat”. – Przede wszystkim dziękuję Bogu i ludziom, którzy mnie wspierali – dodał.
Jak wygląda wymiana więźniów?
Dżelał opisał także procedurę wymiany więźniów. Jak zaznaczył, wszystko działo się bardzo szybko. – 25 czerwca wezwano mnie do szefa więzienia w Kraju Krasnojarskim (na Syberii), gdzie byłem przetrzymywany. Poinformowano mnie, iż tego samego dnia mnie zabiorą i zawiozą na wymianę – opowiadał.
Przyznał, iż następne dwa dni spędził jeszcze w areszcie, bez żadnych informacji czy informacja otrzymana od szefa ośrodka była prawdziwa. – Mogliby wywieźć mnie do Moskwy z jakimiś nowymi zarzutami, bo tam tak też się dzieje – dodał. Do wymiany doszło 28 czerwca. Dżelał ze skutymi rękoma i zawiązanymi oczami przetransportowany został do ukraińskich wysłanników.
– Zawsze to wiedziałem i wierzyłem w to, ale teraz doświadczyłem tego na własnej skórze: niczego nie można porównać do wolności człowieka. To dla mnie nie tylko teoretyczna wartość, ale też praktyczny cel w życiu, by pozostawać wolnym – oświadczył.
ZOBACZ: Kongresmenka pochodzi z Ukrainy i krytykuje Zełenskiego. Reaguje MSZ
Wchodzący w skład Ukrainy Półwysep Krymski został anektowany przez Rosję w marcu 2014 roku w wyniku interwencji zbrojnej i referendum, które władze Ukrainy i Zachód uznały za nielegalne. Tatarzy, którzy przed aneksją stanowili 12-15 proc. ludności półwyspu, zbojkotowali referendum i narazili się na represje ze strony Moskwy.
Nariman Dżelał został wyznaczony przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego na przyszłego ambasadora Ukrainy w Turcji.
bp/sgo / pap/polsatnews.pl
