Unia Europejska nie może przyjąć 18. pakietu sankcji wobec Rosji z powodu sprzeciwu Słowacji. Premier Robert Fico blokuje decyzję, domagając się gwarancji w sprawie dostaw rosyjskiego gazu. Bratysława obawia się wzrostu cen energii i konieczności zapłacenia 16 miliardów euro odszkodowania koncernowi Gazprom.
Przyjęcie nowego pakietu sankcji wymaga jednomyślności wszystkich 27 państw członkowskich UE, której wciąż brakuje. Słowacja blokuje propozycje, choć nie sprzeciwia się samym sankcjom przeciwko Rosji.
Głównym problemem są plany Komisji Europejskiej dotyczące odejścia od rosyjskiego gazu. Rząd w Bratysławie uważa, iż zmiany w dostawach spowodują wzrost cen oraz opłat tranzytowych.
Groźba arbitrażu z Gazpromem
Słowacja obawia się również konsekwencji finansowych. Według rządu w Bratysławie, decyzja o wstrzymaniu dostaw rosyjskiego gazu oznaczałaby konieczność zapłacenia 16 miliardów euro w postępowaniu arbitrażowym z rosyjskim koncernem Gazprom.
Bratysława zawarła z Gazpromem umowę o dostawach gazu do 2034 roku. Premier Fico podkreślił, iż o słowackich postulatach rozmawiał telefonicznie z premierem Polski Donaldem Tuskiem oraz z kanclerzem Niemiec Friedrichem Merzem.
Trudne rozmowy z Berlinem
Fico odmówił skomentowania szczegółów rozmowy z Merzem, którą określił jako "szczególnie trudną". Premier Słowacji zastrzegł, iż nie ma zastrzeżeń do propozycji 18. pakietu sankcji UE jako takiego.
Jak ocenił, pakiet nie oznacza dla jego kraju problemów gospodarczych. Nie zgadza się jednak na przyjęcie przez UE w trybie głosowania większościowego zakazu importu rosyjskiego gazu.
Żądanie jednomyślności
Dla Bratysławy jest to kolejna sankcja i decyzja o niej powinna zapaść jednogłośnie, tak jak w przypadku poprzednich. Fico zwrócił uwagę, iż w ten właśnie sposób decydowano o zakazie importu rosyjskiej ropy.
Premier oświadczył, iż jeżeli Słowacja otrzyma minimalne gwarancje w tej sprawie, UE będzie mogła przystąpić do głosowania nad nowym pakietem sankcji. Gwarancje powinny być zawarte bezpośrednio w dotyczącym gazu fragmencie projektu sankcji.
Walka o interes narodowy
Zdaniem Ficy Słowacja najmocniej ze wszystkich państw UE odczuje zatrzymanie dostaw rosyjskiego surowca. Wspomniał o groźbie kryzysu, a swoje działania określił mianem walki o interes narodowy.
18. pakiet sankcji UE wobec Rosji obejmuje między innymi gazociągi Nord Stream, kolejne rosyjskie banki, statki z tak zwanej floty cieni, a także zakaz eksportu produktów krytycznie ważnych dla rozwoju rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego. Na piątkowym spotkaniu ambasadorów państw UE podjęto kolejną próbę znalezienia kompromisu w tej sprawie, ale rozmowy nie zakończyły się porozumieniem.
Według ustaleń PAP konsultacje w sprawie pakietu mają być kontynuowane w weekend.
Piotr Górecki (PAP) Uwaga: Ten artykuł został zredagowany przy pomocy Sztucznej Inteligencji.
