Sprzęt ciężki na 15 sierpnia!

Zapraszamy Państwa 15 sierpnia do Cytadeli Warszawskiej na wspólne obchody Święta Wojska Polskiego. Nasze muzeum przygotowało dla Państwa szereg atrakcji. Jedną z nich stanowi wystawa plenerowa w ramach której będą mogli się Państwo zapoznać ze sprzętem ciężkim używanym przez armię polską na przestrzeni wieku. Tytułem zachęty zapraszamy do zapoznania się z poniższym materiałem fotograficznym obrazującym wyposażenie, które chcielibyśmy Państwu przybliżyć.

Fot. A. Glen / MWP

1. Czołg ciężki IS-2. Najcięższy i najlepiej opancerzony, seryjnie produkowany radziecki czołg ciężki II wojny światowej. Przekazywany do jednostek od końca stycznia 1944 r. zastępując znajdujący się wcześniej w linii czołg ciężki KW. Oznaczenie wozu pochodziło od imienia i nazwiska Józefa Stalina (IS – Iosif Stalin). Łącznie w latach 1943-45 zmontowano ok. 3 400 egz.

W czasie wojny na wyposażeniu Wojska Polskiego znalazło się 71 egz. czołgów tego typu przekazanych między październikiem 1944 r. a kwietniem 1945 r. Z tego 21 egz. zwrócono dowództwu radzieckiemu (przewidziane dla 6. Pułku Czołgów Ciężkich, którego formowanie przerwano). Pojazdy tego typu znalazły się na wyposażeniu trzech pułków czołgów ciężkich (4., 5. i 6. ) których etat przewidywał po 21 wozów IS-2. Jeden pojazd przeznaczony do treningu otrzymał 3. Szkolny Pułk Czołgów.

2. Czołg średni T-55U. Opracowany w drugiej połowie lat 50. XX wieku i wprowadzony do produkcji w 1958 r. jako modernizacja używanego wcześniej czołgu T-54.

Prezentowany eksponat stanowi polską modyfikację czołgu. Produkowaną na licencji zakupionej w 1964 r. (a od 1968 r. w ulepszonej wersji T-55A). Producentem pojazdów były Zakłady Mechaniczne „Łabędy” w Łabędach koło Gliwic (obecne Bumar-Łabędy). Łącznie w latach 1964-1981 zmontowano w Polsce ok. 5000 egz., z których część przeznaczono na użytek jednostek Wojska Polskiego a pozostałe na eksport, zarówno do państw Układu Warszawskiego jak również do państw zaprzyjaźnionych, szczególnie z Bliskiego Wschodu. Zdaniem użytkowników zagranicznych polskie T-55 przewyższały jakością wykonania czołgi tego samego typu produkowane w ZSRR.

Wersja posiadająca oznaczenie T-55U stanowiła unifikację czołgu T-54 do standardu T-55A.

3. Artyleria holowana (ciągniona): armata polowa kal. 75 mm, wz. 1912, armata polowa 75 mm, wz. 1914 – obie produkcji francuskiej, armata polowa kal. 76,2 mm, wz. 1902/30 (z nr. fabrycznym 1933) oraz haubica polowa kal. 122 mm, wz. 1910/30.

4. Przeciwlotnicze działo samobieżne ZSU-57-2. Samobieżne działo przeciwlotnicze konstrukcji radzieckiej zbudowane na podwoziu wykorzystującym elementy konstrukcyjne czołgu T-54. Opracowane w latach 1947-1954. Wprowadzone do uzbrojenia w lutym 1955 r. W latach 1955-60 zmontowano ponad 2000 egz. Oznaczenie wozu ZSU-57-2 pochodziło od skrótu Zenitnaya Samokhodnaya Ustanovka oraz kalibru armat i ich ilości.

Na wyposażenie Wojska Polskiego zaczęły trafiać od końca 1958 r. aby w początku lat 70. XX wieku osiągnąć stan 50 egz. Uzbrajano w nie pododdziały obrony plot. w jednostkach pancernych i zmechanizowanych. Po dekadzie użytkowania pojazdy tego typu zaczęto etapowo zastępować nowocześniejszymi działami samobieżnymi ZSU-23-4 Szyłka.

Obok z prawej – Lekkie działo samobieżne SU-76M. Najliczniej produkowane podczas II wojny światowej radzieckie działo samobieżne. Przekazywane do jednostek od grudnia 1942 r.

W czasie wojny na wyposażeniu Wojska Polskiego znalazło się 130 dział tego typu przekazanych między czerwcem 1944 r. a majem 1945 r. 104 egz. służyły w ośmiu samodzielnych dywizjonach artylerii samobieżnej przydzielanych do poszczególnych dywizji piechoty 1. a później także 2. Armii Wojska Polskiego (po 13 egz. w każdym dywizjonie). 21 kolejnych egz. znalazło się na wyposażeniu 27. Pułku Artylerii Samobieżnej. 5 kolejnych egz. skierowano do szkolenia – 2 egz. do Oficerskiej Szkoły Broni Pancernej i 3 egz. do 3. Szkolnego Pułku Czołgów.

6. Czołg średni T-34-76. Podstawowy typ radzieckiego czołgu średniego II wojny światowej. Przekazywany do jednostek od sierpnia 1940 r.

W czasie wojny na wyposażeniu Wojska Polskiego znalazło się 118 czołgów tego typu w wersji uzbrojonej w armatę kal. 76 mm, przekazanych między lipcem 1943 r. a styczniem 1945 r.

Pojazdy tego typu znalazły się najpierw na wyposażeniu m.in. 1. i 2. Pułku Czołgów a następnie na uzbrojeniu m.in. 1., 2., 3., oraz 4. Brygady Pancernej, jak również służyły do treningu w 3. Szkolnym Pułku Czołgów i Oficerskiej Szkole Broni Pancernej.

Prezentowany eksponat wyposażono w wieżę nietypowej, rzadkiej wersji, odlewaną z dwóch elementów spawanych w poziomie. Czołg posiada też zaczepy umożliwiające montaż wyposażenia specjalistycznego, naniesione na przednią płytę kadłuba w latach 50.

6. Czołg średni T-34-85. Zmodyfikowana wersja czołgu T-34 wyposażona w nową, trzyosobową wieżę (załoga wzrosła z 4 do 5 osób), wzmocniony pancerz i armatę większego kalibru – 85 mm. Przekazywana do jednostek radzieckich od stycznia 1944 r.

W czasie II wojny światowej na wyposażeniu Wojska Polskiego znalazło się 328 egz. czołgów T-34-85 przekazanych między majem 1944 r. a marcem 1945 r.

Podczas w/w konfliktu pojazdy tego typu i wersji występowały w 1. Warszawskiej Brygadzie Pancernej, 2., 3., 4. Brygadzie Pancernej, których etat przewidywał po 65 wozów T-34-85 oraz w 16. Brygadzie Pancernej, Ośrodku Szkolenia Broni Pancernych, 3. Szkolnym Pułku Czołgów, jak również w jednostkach samodzielnych przyporządkowanych 1. Korpusowi Pancernemu – m.in. w 2. Motocyklowym Batalionie Rozpoznawczym (10 wozów) czy 6. Samodzielnym Batalionie Łączności (5 wozów).