W Srebrenicy realizowane są obchody 30. rocznicy ludobójstwa, podczas których pochowane zostaną ciała siedmiu kolejnych ofiar. Polska jest reprezentowana przez ambasadora Andrzeja Jasionowskiego. Przedstawiciele społeczności międzynarodowej podkreślają konieczność pamiętania o tragedii i ścigania sprawców.
W ramach obchodów 30. rocznicy ludobójstwa w Srebrenicy pochowane zostaną ciała siedmiu ofiar, których szczątki odnajdywano w masowych grobach w ciągu ostatnich kilku lat. Polska jest reprezentowana na uroczystościach przez ambasadora RP w Bośni i Hercegowinie Andrzeja Jasionowskiego.
Graciela Gatti Santana, prezeska Mechanizmu Rezydualnego dla Międzynarodowych Trybunałów Karnych w Hadze (IRMCT), zauważyła, iż «trzy dekady po ludobójstwie w Srebrenicy niektórzy podejrzani wciąż uciekają przed wymiarem sprawiedliwości, podczas gdy inni skazani są gloryfikowani».
Sprawcy wciąż unikają sprawiedliwości
Główny prokurator IRMCT Serge Brammertz zaznaczył, iż «w Srebrenicy doszło do ludobójstwa, które przez cały czas wstrząsa sumieniem całego świata». Brammertz wezwał do oddania hołdu ofiarom, mówiąc, iż było to ludobójstwo i wymieniając nazwiska jego sprawców, takich jak Radovan Karadžić i Ratko Mladić.
Karadžić był politycznym liderem bośniackich Serbów w czasie wojny lat 1992-95, a Mladić stał na czele serbskich wojsk. Wysoki Przedstawiciel Wspólnoty Międzynarodowej w BiH Christian Schmidt podkreślił konieczność «opowiadania o tym, co wydarzyło się w Srebrenicy, młodszemu pokoleniu».
Porównania do współczesnych konfliktów
Schmidt zaznaczył, iż ci, którzy ignorują fakty, przyczyniają się do wzrostu niepewności w przyszłości. Dodał, iż zaprzeczanie ludobójstwu, nienawiść na tle narodowościowym i idea wyższości narodowej lub religijnej nie mogą zdarzać się w tym kraju.
Numan Kurtulmus, przewodniczący parlamentu Turcji, zarzucił społeczności międzynarodowej milczenie w sprawie Srebrenicy, które «dziś ponownie obserwujemy w przypadku Strefy Gazy». Turecki polityk ocenił, iż po II wojnie światowej prawo międzynarodowe pozostało «tylko literą na papierze».
Apele matek ofiar
Munira Subaszić, przewodnicząca Stowarzyszenia Matek Srebrenicy i Żepy, zauważyła, iż «wiele matek na Ukrainie i w Palestynie doświadcza dziś tego, czego one doświadczały w 1995 roku». Kobieta, która straciła w ludobójstwie 22 członków rodziny, zaapelowała do Europy o przebudzenie.
Subaszić mówiła, iż «w XXI wieku, zamiast większej sprawiedliwości, odradza się faszyzm». Członek trzyosobowego Prezydium BiH Denis Becirović podkreślił natomiast, iż «agresja na BiH rozpoczęła się w Belgradzie».
Międzynarodowe wsparcie dla regionu
Becirović ocenił, iż bez wsparcia militarnego, logistycznego i finansowego ze strony Belgradu ludobójstwo w Srebrenicy nie byłoby możliwe. Wezwał serbskie władze do «odrzucenia polityki zagrażającej niepodległości i suwerenności BiH i budowaniu relacji między państwami na zasadzie równości».
Sekretarz generalny NATO Mark Rutte zapewnił w nagraniu wyemitowanym w Potoczari, iż «Zachodnie Bałkany są strategicznie ważne i Sojusz nie dopuści do tego, by znalazły się w próżni bezpieczeństwa». Przewodnicząca Komisji Europejskiej podkreśliła, iż «ludobójstwo w Srebrenicy jest jednym z najczarniejszych rozdziałów w pamięci zbiorowej Europy».
Podczas dwugodzinnych przemówień otwierających obchody głos zabrali także prezydent Francji Emmanuel Macron, prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan, prezydent Włoch Sergio Mattarella, premier Chorwacji Andrej Plenković, czy szefowie dyplomacji Danii, Holandii i Szwecji. Po zakończeniu wystąpień kilka tysięcy osób skierowało się pod pomnik poświęcony 8372 ofiarom ludobójstwa, gdzie złożone zostaną wieńce.
Na terenie Centrum Pamięci spoczywa w tej chwili 6765 ofiar, podczas gdy szczątki około 250 osób - zgodnie z wolą rodzin - pochowano w grobach prywatnych.
(PAP) Uwaga: Ten artykuł został zredagowany przy pomocy Sztucznej Inteligencji.
