Tajemnice zapisane w grobach. Jakie historie skrywa cmentarz w naszym mieście?

Historii można uczyć się z książek. Nieocenionym źródłem informacji o minionych czasach i wydarzeniach, które wówczas się rozegrały, są też opowieści i świadectwa osób, biorących w nich udział. Wiele tajemnic i ciekawostek skrywają również cmentarze, będących cichymi świadkami historii. Co można odkryć w alejkach bełchatowskiej nekropolii?

https://ddbelchatow.pl/wydarzenia/ceny-kwiatow-i-zniczy-na-wszystkich-swietych-2025/TszeePczUyeGqEvJ6ADB

Zabytkowe nagrobki bełchatowskiego cmentarza

Cmentarz przy alei Włókniarzy w Bełchatowie powstał w 1893 roku. Najstarsze nagrobki zlokalizowane są w pobliżu krzyża stojącego na górce i pochodzą z końca XVIII i początku XIX wieku oraz dwudziestolecia międzywojennego.

Jedne z najstarszych grobów należą m.in. do Stefana Lenczewskiego, zmarłego 1 października 1893 roku, Mateusza Zielińskiego, pochowanego 2 marca 1896 roku, czy Szymona Mielczarskiego, który odszedł w 1897. Starych grobów na bełchatowskiej nekropolii jest znacznie więcej. Szacuje się, iż znajduje się tu ponad 40 zabytkowych grobowców.

Wraz z upływem lat nekropolia rozrastała się i teraz obejmuje już znacznie większy obszar i wciąż jest świadkiem ostatnich pożegnań. Jest to również miejsce skrywające wiele tajemnic, niektóre z nich są na wyciągnięcie ręki, inne wymagają więcej trudu, by je poznać.

https://ddbelchatow.pl/wydarzenia/czy-halloween-to-grzech-belchatowski-dziekan-rozwiewa-watpliwosci/gZgVvj3muWcoH9iiZ5HR

Historia zapisana w grobach

Jak informuje bełchatowski magistrat, podczas badań historycznych udało się dowiedzieć m.in., iż pochowany w 1896 roku Franciszek Przeradzki był członkiem jednego z miejscowych cechów rzemieślniczych. Z kolei zmarły w 1904 roku Leopold Najsz był bełchatowskim piekarzem, a rodzina Pieniążków, której grobowiec również znajdziemy między alejkami nekropolii, była przedwojennymi właścicielami miejscowości Domiechowice.

Rozszyfrowanie historii niektórych nagrobków wymaga również znajomości języków obcych. Tak było w przypadku pochowanej w 1918 roku Olgi Iwanownej, która uczyła miejscowe dzieci. Dowiedzieć się tego można z inskrypcji zapisanej cyrlicą.

Groby skrywają tajemnice zmarłych

Część zabytkowych nagrobków na bełchatowskim cmentarzu zdradza jednak znacznie więcej niż tylko imię i nazwisko, czy data śmierci. Tak jest m.in. w przypadku zmarłego w 1910 roku Jana Nepomucena Kempfiego, który był sędzią gminnym w Bełchatowie. Przechadzając się po nekropolii, znajdziemy również pomnik Konstantego Miętkiewicza, z którego dowiemy się, iż był on ostatnim przedwojennym burmistrzem Bełchatowa.

Podobnych nagrobków jest znacznie więcej. Niektóre tuż przy głównych alejkach, inne nieco bardziej skryte wśród setek grobów. Przykładem zdradzającego historię epitafium jest również to na grobie Władysława Osmólskiego, które mówi, iż był on uczestnikiem walk o wolność ojczyzny w latach 1939-1945, a także profesorem gimnazjum ogólnokształcącego.

Uwagę zwracają również dwa sąsiadujące ze sobą nagrobki ogrodzone niskim metalowym płotkiem. Gdy podejdziemy bliżej, okaże się, iż należą do małżeństwa Czerwińskich. On, Ludwik, odszedł w 1905 roku, ona, Marja, po pożegnaniu męża ponownie wzięła ślub i nosiła nazwisko Czubiko. Odeszła jednak niedużo później, bo w 1911 roku.

Tajemnice zmarłych skrywają również bardziej współczesne nagrobki. Tak jest, chociażby w przypadku rodziny Wiśniewskich, Sobalów i Bednarczyków, gdzie oprócz imion i nazwisk uwagę przykuwają również zawody, którymi trudnili się za życia.

Nagrobki przypominają tragiczne historie

Nagrobki niosą za sobą również tragiczne historie. Z pomnika zmarłego w 1970 roku Krzystofa Gasia możemy dowiedzieć się, iż odszedł on w tragiczny sposób podczas wypadku, do którego doszło w kopalni węgla w Wałbrzychu.

Bełchatowska nekropolia skrywa również groby osób, które walczyły o wolność i bezpieczeństwo naszej ojczyzny, czyli żołnierzy. Przy głównej alejce znajdziemy mogiłę zbiorową żołnierzy Armii Krajowej pomordowanych przez hitlerowców. Nie jest to jednak jedyne miejsce pochówku wojaków.

Wśród nagrobków można zauważyć m.in. ten należący do Stanisława Glinka, żołnierza Armii „Łódź”, który poległ we wrześniu 1939 roku, a ekshumowany został z rejonu Księżego Młyna. Pomnik Stanisława wyróżnia się spośród innych biało-czerwoną przepaską i godłem Wojsk Lądowych.

Uroczystość Wszystkich Świętych 2025

Początek listopada to czas wspominania zmarłych i świętych. Tradycyjnie cmentarze wypełniają się osobami oddającymi hołd i pamięć swoim bliskim. Jest to również czas, kiedy warto rozewrzeć się po cmentarzu. Możemy wówczas odkryć wiele tajemnic i ciekawych historycznych faktów.

Warto też zapalić symboliczny znicz nie tylko na grobach rodziny i znajomych, ale również na nagrobkach żołnierzy i bohaterów Ojczyzny, a także na grobach zapomnianych, których nikt nie odwiedza, jako symbol pamięci, szacunku i wiary.

W galerii poniżej artykułu znajdują się fotografie zabytkowych nagrobków, a także tych opowiadających pewne historie. Bełchatowska nekropolia skrywa ich jednak znacznie więcej.