Konfiskata czy obowiązek? Polacy w szoku, gdy dostają pisma z wojska!
Czy wojsko naprawdę może zająć Twój samochód, dom lub działkę? W sieci krąży coraz więcej informacji o rzekomej „konfiskacie mienia przez armię”. Sprawdziliśmy, jak jest naprawdę. Okazuje się, iż w polskim prawie istnieje mechanizm pozwalający wojsku czasowo korzystać z prywatnego majątku, ale nie ma to nic wspólnego z przymusową konfiskatą. To tzw. świadczenia rzeczowe, które mogą być nałożone tylko w wyjątkowych sytuacjach – z pełnym odszkodowaniem i decyzją administracyjną.
Masz SUV-a, działkę lub maszynę budowlaną? Wojsko może się tym zainteresować! Sprawdź, co naprawdę mówi prawo
W ostatnich miesiącach w sieci pojawia się coraz więcej sensacyjnych nagłówków o „konfiskacie mienia przez wojsko”. Polacy pytają: czy armia naprawdę może zabrać mój samochód albo działkę? Odpowiedź nie jest tak dramatyczna, jak sugerują plotki — ale przepisy faktycznie pozwalają państwu tymczasowo korzystać z prywatnego majątku obywateli. Wszystko odbywa się w ramach tzw. świadczeń rzeczowych na rzecz obrony państwa, które reguluje ustawa o obronie Ojczyzny.
Nie konfiskata, a obowiązek obronny
Ustawa z 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny jasno wskazuje, iż wojsko, a także inne służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo kraju, mogą czasowo korzystać z prywatnego mienia – samochodów, maszyn, nieruchomości – jeżeli jest to konieczne dla obrony państwa lub reagowania na kryzysy.
Nie chodzi jednak o przepadek majątku. To czasowe użyczenie z pełnym odszkodowaniem, które zawsze musi być poprzedzone decyzją administracyjną.
W jakich sytuacjach wojsko może użyć prywatnego mienia?
Zgodnie z przepisami świadczenia rzeczowe mogą zostać nałożone w następujących przypadkach:
-
Sprawdzenie gotowości mobilizacyjnej – mienie może być wykorzystane maksymalnie przez 48 godzin.
-
Ćwiczenia wojskowe lub szkoleniowe – do 7 dni.
-
Usuwanie skutków klęsk żywiołowych – np. powodzi, pożarów, katastrof budowlanych.
-
Stan wojny lub mobilizacja – wówczas okres użycia może być dłuższy, ale właściciel zachowuje prawo do odszkodowania.
W praktyce oznacza to, iż jeżeli wojsko potrzebuje np. terenowego samochodu lub ciężarówki do transportu sprzętu podczas ćwiczeń, może zwrócić się do właściciela o jego udostępnienie.
Jak wygląda procedura?
Żeby ktokolwiek mógł zostać zobowiązany do świadczenia rzeczowego, musi istnieć konkretna decyzja administracyjna wydana przez:
-
wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – na wniosek jednostki wojskowej,
-
a w przypadku sporu – wojewodę jako organ odwoławczy.
wojsko może wykorzystać Twój majątek
Po doręczeniu decyzji właściciel ma obowiązek udostępnić mienie, ale może odwołać się w ustawowym terminie. Wszelkie działania muszą być dokumentowane, a sprzęt po użyciu zwracany w stanie niepogorszonym.
Jeśli dojdzie do zniszczenia lub uszkodzenia, przysługuje pełne odszkodowanie, którego wysokość ustalana jest na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego.
Czy naprawdę mogą zabrać Twój samochód?
Tak, ale tylko na czas określony i z decyzją administracyjną. Wojsko prowadzi tzw. ewidencję sprzętu i pojazdów cywilnych przydatnych do celów obronnych. jeżeli Twój samochód – np. SUV, bus lub ciężarówka – spełnia określone parametry, może zostać wpisany do planu mobilizacyjnego.
To jednak nie oznacza, iż pojazd zostanie zabrany. W praktyce jedynie powiadamia się właściciela o możliwości wykorzystania auta w sytuacji wyjątkowej, np. podczas ćwiczeń lub mobilizacji.
Za użycie sprzętu przysługuje ryczałt, a po zakończeniu działań – jego zwrot w dobrym stanie lub wypłata odszkodowania.
A co z nieruchomościami i gruntami?
Zgodnie z przepisami, świadczenia rzeczowe mogą dotyczyć również nieruchomości. Oznacza to, iż prywatny teren, hala magazynowa czy plac mogą być użyte np. jako zaplecze logistyczne lub magazyn tymczasowy dla wojska.
Również tutaj obowiązuje zasada: tylko decyzja administracyjna, tylko czasowo i zawsze z odszkodowaniem.
Twoje prawa i rekompensata
Każdy właściciel ma prawo do:
ryczałtu za czasowe udostępnienie mienia,
pełnego odszkodowania za ewentualne szkody,
odwołania się od decyzji,
zwrotu sprzętu lub nieruchomości po zakończeniu użycia.
Państwo nie może przejąć Twojej własności „na stałe” bez wyroku sądu lub przepisów dotyczących wywłaszczenia za odszkodowaniem.
Podsumowanie – fakty zamiast mitów
Nie ma w Polsce przepisów pozwalających wojsku na dowolną konfiskatę majątku obywateli.
Istnieje jednak system świadczeń rzeczowych, który ma zapewnić, iż w razie kryzysu państwo będzie mogło gwałtownie wykorzystać dostępne zasoby – pojazdy, sprzęt, nieruchomości – aby chronić obywateli i infrastrukturę.
To nie odbieranie mienia, ale czasowy obowiązek obronny, który zawsze odbywa się za wynagrodzeniem i na podstawie decyzji administracyjnej.
- Świnoujście zyskuje plaże, gdy reszta Polski je traci. Dlaczego Bałtyk działa tu odwrotnie?
- Świnoujście. Dramatyczna akcja ratunkowa
