Przeciętne trwanie życia w Polsce osiągnęło w 2024 roku najwyższy poziom w historii kraju. Mężczyźni żyją średnio 74,93 roku, a kobiety 82,26 roku. W porównaniu z rokiem poprzednim życie wydłużyło się o 0,3 roku dla obu płci. Dane te oznaczają powrót do trendu wzrostowego po zahamowaniu spowodowanym pandemią COVID-19.
Główny Urząd Statystyczny (GUS) w opublikowanym w środę raporcie podkreślił, iż przeciętne trwanie życia jest kluczową miarą oceny zdrowia populacji. Wskaźnik ten służy również do określania wysokości emerytur.
Prognozy publikowane przez Eurostat i ONZ przewidują, iż przeciętne trwanie życia będzie wzrastało w większości państw świata, w tym w Polsce. Podobne rezultaty prezentowane są w prognozach przygotowywanych przez GUS.
Pandemia zahamowała wzrost
Obserwowane w ostatnich trzech dekadach w Polsce wydłużanie się przeciętnego trwania życia zostało gwałtownie zahamowane w konsekwencji pandemii COVID-19. Aktualna analiza wskazuje na odwrócenie tendencji spadkowej i powrót do trendu obserwowanego przed pandemią.
Biorąc pod uwagę rok 1990, trwanie życia było wyższe odpowiednio o 8,7 roku dla mężczyzn i siedem lat dla kobiet. W Polsce, podobnie jak w innych krajach, umieralność wśród mężczyzn jest wyższa niż wśród kobiet i występuje w niemal wszystkich grupach wieku.
Mężczyźni umierają częściej
W latach 1985-2024 natężenie zgonów mężczyzn do 60. roku życia było około 2,6 raza wyższe niż kobiet w tym samym wieku. W wieku powyżej 60 lat proporcja ta się zmniejsza.
Analiza pokazała, iż mieszkańcy polskich miast płci męskiej przeciętnie żyją dłużej niż mieszkańcy wsi. W województwie mazowieckim różnica ta jest największa i wynosi 2,2 roku.
Różnice regionalne
W przypadku kobiet w trzech makroregionach trwanie życia jest wyższe wśród mieszkanek wsi, a w czterech - w miastach. Największa różnica obserwowana jest w makroregionie województwo mazowieckie - 1,1 roku na korzyść miast.
Największą różnicę między trwaniem życia mężczyzn i kobiet zanotowano we Wrocławiu - 7,5 roku. Na tle innych wielkich miast bardzo niekorzystnie wypadają podregion katowicki i Łódź, w których trwanie życia jest krótsze o więcej niż rok w stosunku do średniej krajowej.
Główne przyczyny zgonów
W Polsce głównymi przyczynami zgonów są choroby układu krążenia, nowotwory i choroby układu oddechowego. W 2023 roku były one odpowiedzialne za około 71 procent wszystkich zgonów.
Autorzy raportu zwrócili uwagę na inne zjawiska, które mogą przyczynić się do zahamowania przyrostu trwania życia w Polsce. Niepokojący jest wyraźny wzrost liczby osób otyłych.
Problem otyłości narasta
Według danych Eurostatu w 2019 roku w Polsce procent osób z BMI powyżej normy wyniósł 56,8. Zgodnie z wynikami zbiorczej analizy reprezentatywnych badań światowych trendów niedowagi i otyłości w latach 1990-2023 częstość występowania otyłości w Polsce wśród kobiet w wieku powyżej 20 lat w 2023 roku wyniosła 24,6 procent.
Oznacza to przyrost o 7,4 punktu procentowego od 1990 roku. Dla mężczyzn było to odpowiednio 32,2 procent, czyli o 20,8 punktu procentowego więcej w porównaniu do 1990 roku.
Istotnym czynnikiem może być również zanieczyszczenie powietrza i związany z nim wzrost zachorowalności na choroby układu oddechowego, niektóre nowotwory, jak również choroby układu krążenia.
(PAP) Uwaga: Ten artykuł został zredagowany przy pomocy Sztucznej Inteligencji.
