Tydzień z dziejów regionu [22-28 grudnia]. Od Polinowa po Wolę Okrzejską

22 grudnia22 grudnia 1588 roku – w Grodnie król Zygmunt III Waza potwierdził tzw. III Przywilej Polinowski dotyczący dóbr Polinów, położonych na terenie dzisiejszego powiatu łosickiego. Dokument ten porządkował kwestie prawne związane z funkcjonowaniem majątku i lokalnymi stosunkami własnościowymi. O zatwierdzenie przywileju zabiegał Jakub Zębocki, podstarości łosicki, występujący w sprawie dóbr Polinowa. Mija 437 lat.22 grudnia 1861 roku – w Radzyniu Podlaskim urodził się Zenon Przesmycki, znany później pod pseudonimem Miriam. Był poetą, krytykiem literackim, tłumaczem i redaktorem, a zarazem jedną z ważnych postaci polskiego życia literackiego przełomu XIX i XX wieku. Szczególne znaczenie miała jego działalność związana z odkrywaniem i popularyzowaniem twórczości Cypriana Norwida, wcześniej słabo obecnej w szerszym obiegu czytelniczym. Mija 164 lata.22 grudnia 1862 roku – w refektarzu klasztoru w Leśnej Podlaskiej odbyło się konspiracyjne zebranie duchowieństwa, w którym uczestniczyło około 150 księży, w tym wielu obrządku unickiego. Spotkanie z udziałem emisariusza środowisk niepodległościowych miało służyć pozyskaniu poparcia duchowieństwa dla działań przygotowujących wybuch powstania styczniowego. Wydarzenie to jest wskazywane jako jeden z przejawów aktywności konspiracyjnej na południowym Podlasiu w przededniu zrywu. Mija 163 lata.23 grudnia23 grudnia 1771 roku – w Międzyrzecu Podlaskim urodził się Shalom Cohen (Shalom ben Yaacov Hacohen), poeta piszący po hebrajsku, zaliczany do przedstawicieli żydowskiego oświecenia, czyli Haskali. Ruch ten dążył do modernizacji edukacji i życia intelektualnego społeczności żydowskiej oraz do otwarcia jej na idee epoki. Mija 254 lata.24 grudnia24 grudnia 1867 roku – w Warszawie zmarł Jan Karol Freyer, lekarz należący do środowiska medycznego Królestwa Polskiego w drugiej połowie XIX wieku. W źródłach biograficznych wskazywany jest jako urodzony w Międzyrzecu Podlaskim. Freyer był związany zawodowo ze stolicą, gdzie praktykował w okresie ograniczonej autonomii Królestwa Polskiego, funkcjonującego pod zwierzchnictwem rosyjskim. Działał w realiach epoki naznaczonej problemami sanitarnymi, częstymi epidemiami oraz niedostatkami w organizacji opieki zdrowotnej. Jego działalność wpisywała się w rozwój nowoczesnej medycyny na ziemiach polskich w XIX wieku. Mija 158 lat.25 grudnia25 grudnia 1863 roku – w rejonie Gułowa i okolic Adamowa w powiecie łukowskim tereny te były miejscem działań powstańczych w ramach powstania styczniowego przeciwko Imperium Rosyjskiemu. W tej części ziemi łukowskiej uczestnicy zrywu walczyli z oddziałami wojsk carskich, co pozostawiło dziś liczne miejsca pamięci – mogiły, kapliczki i krzyże upamiętniające powstańców walczących na przełomie 1863 roku. Obszar ten, podobnie jak inne okolice powiatu łukowskiego, związany jest z dramatycznymi wydarzeniami insurekcji, której działalność odcisnęła trwały ślad w lokalnej pamięci społecznej. Mija 162 lata. 26 grudnia26 grudnia 1741 roku – w Radzyniu Podlaskim odbył się ślub Marianny Kątskiej, wnuczki Stanisława Antoniego Szczuki, kanclerza wielkiego litewskiego i jednego z najwybitniejszych przedstawicieli elity magnackiej epoki saskiej, z Eustachym Potockim, przedstawicielem jednego z najpotężniejszych rodów magnackich Rzeczypospolitej. Związek ten umacniał pozycję rodu Potockich w Radzyniu i miał znaczenie dla dalszych losów miasta, które w kolejnych latach stało się jedną z głównych rezydencji magnackich w tej części kraju. Mija 284 lata.26 grudnia 1812 roku – w Terespolu podczas działań wojennych w końcowej fazie kampanii Napoleona nad Rosją siły rosyjskie z Kozakami na czele wyparły polski posterunek, przejmując kontrolę nad przejściem granicznym i umocnioną pozycją obronną. Wcześniej, 25 grudnia, oddziały rosyjskie gen. Sackena wkroczyły do Brześcia, a dzień później gen. Reynier zarządził przeprawę przez rzekę Bug, co spowodowało cofnięcie sił polskich i osłabienie ich pozycji na południowych krańcach Podlasia. Wydarzenia te wpisują się w realia odwrotu wojsk Księstwa Warszawskiego i wkroczenia wojsk rosyjskich na tereny dawnego departamentu siedleckiego. Mija 213 lat. 26 grudnia 1918 roku – w Chłopkowie, w gminie Platerów, doszło do rewindykacji miejscowej świątyni, polegającej na jej zwróceniu katolikom po latach użytkowania przez Cerkiew prawosławną. Wydarzenie to było elementem szerszych procesów religijnych i społecznych zachodzących na Podlasiu po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, gdy przywracano Kościołowi katolickiemu obiekty utracone w okresie zaborów. Rekoncyliacji, czyli ponownego poświęcenia świątyni, miał dokonać ks. Józef Kocięcki, duchowny zaangażowany w odbudowę struktur kościelnych w regionie. Mija 107 lat.26 grudnia 1992 roku – w Łukowie urodziła się Emilia Galińska, późniejsza reprezentantka Polski w piłce manualnej. W dorosłej karierze sportowej występowała w rozgrywkach ligowych i była powoływana do kadry narodowej. Mija 33 lata.27 grudnia27 grudnia 1942 roku – w Gręzówce (powiat łukowski) niemieckie władze okupacyjne przeprowadziły masową egzekucję ludności cywilnej. Około 44 osoby zostały wyczytane z listy, następnie przewiezione na miejscowy cmentarz i rozstrzelane. Według relacji i opracowań lokalnych wśród ofiar były całe rodziny, a zbrodnia miała charakter represji i zastraszenia mieszkańców wsi. Mija 83 lata.28 grudnia28 grudnia 1835 roku – zmarł Ignacy Łuczycki, związany z Kąkolewnicą (powiat radzyński), gdzie pełnił funkcje urzędowe w strukturach gminnych, w tym funkcję wójta. Był przedstawicielem lokalnej administracji w pierwszej połowie XIX wieku, w realiach Królestwa Polskiego pozostającego pod zwierzchnictwem rosyjskim. Mija 190 lat.28 grudnia 1942 roku – w Woli Okrzejskiej (powiat łukowski) niemieckie władze okupacyjne dokonały egzekucji 36 osób. Zbrodnia była elementem represji prowadzonych wobec ludności cywilnej na terenie powiatu łukowskiego w okresie nasilonych działań okupanta, powiązanych z realizacją akcji „Reinhardt”. Mija 83 lata.CZYTAJ TEŻ:Tydzień z dziejów regionu [15-21 grudnia]. Od Łosic po Radzyń PodlaskiTydzień z dziejów regionu [8-14 grudnia]. Od guberni siedleckiej po „Solidarność”Tydzień z dziejów regionu [1-7 grudnia]. Od Łosic po BiałkęTydzień z dziejów regionu [24-30 listopada]. Od Łukowa po Wohyń