W poniedziałek na stronach rządowych opublikowany został projekt ustawy mającej ułatwić polskim żołnierzom i funkcjonariuszom obronę granicy przez afrykańskimi i arabskimi agresorami nasyłanymi z terytorium Białorusi.
Zapowiadany przez premiera Donalda Tuska i Ministerstwo Obrony Narodowej projekt został skierowany do Komitetu Stałego Rady Ministrów, a następnie ma być tematem środowego posiedzenia rządu.
Użycie broni palnej. W Kodeksie karnym będzie nowy kontratyp
Projekt to zbiór propozycji nowelizacji części przepisów w aktach normatywnych regulujących działanie wojska, policji i straży granicznej w Polsce – m.in. do Kodeksu karnego, ustawy o obronie Ojczyzny z 2022 r., czyli głównego aktu regulującego działanie wojska, ustaw o SG i policji, jak również m.in. ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, regulującej jej użycie przez żołnierzy i funkcjonariuszy służb.
Zasadnicze zmiany dotyczą zasad użycia broni przez żołnierzy Sił Zbrojnych RP oraz funkcjonariuszy SG i policji. Otóż planowane jest wprowadzenie do Kodeksu karnego kontratypu, czyli wyłączenia odpowiedzialności za przestępstwo popełnione w szczególnych warunkach. Jak czytamy w proponowanych przepisach, "nie popełnia przestępstwa żołnierz, funkcjonariusz Policji lub Straży Granicznej", który z naruszeniem zasad użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej wydaje rozkaz ich stosowania lub sam ich używa w określonych wypadkach – "jeżeli sytuacja wymaga natychmiastowego działania".
Cztery typy wyłączeń odpowiedzialności
Projekt zakłada cztery rodzaje sytuacji.
Pierwsza z nich to konieczność "odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na nienaruszalność granicy państwowej przez osobę, która wymusza przekroczenie granicy państwowej przy użyciu pojazdu, broni palnej lub innego niebezpiecznego przedmiotu".
Druga to kwestia działania w obronie własnej – w konieczności "odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność tego żołnierza, funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej lub innej osoby, podejmowanego w przypadku bezpośredniego i bezprawnego zamachu na nienaruszalność granicy państwowej".
Trzecia sytuacja to konieczność "przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność tego żołnierza, funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej lub innej osoby, w przypadku bezpośredniego i bezprawnego zamachu na nienaruszalność granicy państwowej".
Czwarta kategoria obejmuje sytuacje "konieczności przeciwstawienia się osobie niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni, materiału wybuchowego lub innego niebezpiecznego przedmiotu, którego użycie może zagrozić życiu, zdrowiu lub wolności tego żołnierza" lub funkcjonariusza.
Obrońca z urzędu dla obrońców granicy
Ponadto, żołnierze i funkcjonariusze, wobec których wszczęto postępowania o niewłaściwe użycie broni, mają w myśl proponowanych przepisów mieć możliwość skorzystania z obrońcy z urzędu.
Ma im przysługiwać pomoc finansowa na zapewnienie pomocy prawnej oraz zwrot kosztów pomocy prawnej w przypadku umorzenia postępowania. Dowódca jednostki, w której służy oskarżony żołnierz lub funkcjonariusz, ma z kolei podejmować decyzję, czy pozostawić oskarżonemu prawo do otrzymywania pełnego uposażenia. Przepisy te mają być zastosowane także w odniesieniu do spraw rozpoczętych przed ewentualnym wejściem ustawy w życie.
Czytaj też:Dramatyczne wyznanie żołnierza na granicy. "Boimy się strzelać"Czytaj też:Czy służby na granicy z Białorusią powinny mieć możliwość użycia broni? Bosak odpowiada
