W Przyszowej odbędą się uroczystości upamiętniające Genowefę Kroczek „Lotte”

tv28.pl 1 dzień temu

14 maja w Przyszowej odbędą się uroczystości upamiętniające Genowefę Kroczek „Lotte” w 80. rocznicę jej śmierci. Na wydarzenie zapraszają wojewoda Krzysztof Jan Klęczar, Filip Musiał – dyrektor krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej oraz wójt Bogdan Łuczkowski, a także Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych 1. PSP AK.

PROGRAM

16.00 – msza święta w kościele pw. św. Mikołaja Biskupa w Przyszowej,

17.00 – uroczystość na cmentarzu parafialnym w Przyszowej przy mogile wojennej Genowefy Kroczek „Lotte”,

18.00 – spotkanie w Bibliotece Publicznej w Przyszowej – wystąpienia popularnonaukowe: dr Dawid Golik (IPN) – „Walka czy przystosowanie. Przypadek Genowefy Kroczek i jej rodziny”; dr Marcin Chorązki (Fundacja im. Zofii i Jana Włodków) – „Żuk-Skarszewscy z Przyszowej. Ziemianie między dwoma totalitaryzmami”.

Genowefa Kroczek „Lotte” (1919-1945), nazywana limanowską „Inką”, w latach 30. XX wieku była związana z ruchem ludowym. Należała do Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. Jej marzenia o pracy pielęgniarki przerwał wybuch wojny. W 1941 r. zaczęła działać w konspiracyjnych strukturach Stronnictwa Ludowego „Roch”, przyjmując pseudonim „Lotte”. Została członkinią Powiatowego Kierownictwa Ludowego Związku Kobiet, stając na czele Zielonego Krzyża (służby sanitarnej ludowców) na terenie przedwojennego powiatu limanowskiego. Była sanitariuszką oddziału Ludowej Straży Bezpieczeństwa, dowodzonego przez Wojciecha Dębskiego „Bicza”. Tak jak reszta oddziału w styczniu 1945 r. ujawniła się przed nowymi władzami. Kilka miesięcy później została aresztowana przez UB. Bezpieka chciała w ten sposób dotrzeć do jej narzeczonego, Teofila Górki ps. „Dywan”, ukrywającego się dowódcy konspiracyjnego oddziału. 9 maja 1945 r. grupie „Dywana” udało się oswobodzić z limanowskiego aresztu PUBP kilkanaście osób związanych z podziemiem, w tym Genowefę Kroczek. 14 maja 1945 r. obława UB natrafiła na ukrywających się partyzantów. Podczas walki Kroczkówna została ranna. Strzałem w głowę dobił ją Tadeusz Lecyń, dawny towarzysz z oddziału „Bicza”, który przeszedł na stronę komunistów. Tego samego roku partyzanci poakowskiego podziemia wykonali na Lecyniu wyrok śmierci. 1 marca 2020 r. na cmentarzu parafialnym w Przyszowej odsłonięto pomnik nagrobny Genowefy Kroczek „Lotte”, ufundowany przez krakowski IPN.