Wsparcie wojskowe USA dla Ukrainy: co po Bidenie?

9 stycznia Stany Zjednoczone przyznały Ukrainie 74. pakiet pomocy wojskowej, o wartości 500 mln dolarów, w ramach mechanizmu Presidential Drawdown Authority (PDA) – ostatni przekazany przez administrację Joego Bidena. Tym samym wykorzystała ona łącznie 19,35 mld dolarów z przyjętego przez Kongres USA 23 kwietnia 2024 r. pakietu wsparcia. Składało się na niego 7,8 mld dolarów na uzbrojenie i sprzęt wojskowy (UiSW), które mogły zostać przekazane w krótkim horyzoncie czasowym ze stanów magazynowych Departamentu Obrony w ramach PDA, oraz ok. 13,8 mld dolarów na UiSW, które miały zostać dopiero zamówione w przemyśle w ramach Inicjatywy Wsparcia Bezpieczeństwa Ukrainy (USAI) – zob. Nowy pakiet wsparcia USA dla Ukrainy i groźba konfiskaty rosyjskich aktywów.

Od końca kwietnia 2024 r. do stycznia 2025 r. administracja Bidena przyjęła pięć pakietów pomocy w ramach USAI (wydano całość dostępnych środków) oraz 17 pakietów PDA o łącznej wartości 5,55 mld dolarów. Od początku rosyjskiej inwazji w lutym 2022 r. Waszyngton przeznaczył na wojskowe wsparcie Kijowa 65,9 mld dolarów.

Bez kolejnego pakietu pomocowego USA lub znacznego zwiększenia zaangażowania Europy dalsza skuteczna obrona ojczyzny przez Ukraińców będzie niemożliwa. Donald Trump może wykorzystać jeszcze 2,25 mld dolarów z PDA, co pozwoli mu utrzymać obecny poziom amerykańskiego wsparcia wojskowego dla Kijowa przez kolejne trzy–cztery miesiące oraz daje czas na wypracowanie i wdrożenie jego nowej formuły, o ile zostanie podjęta taka decyzja.

Komentarz

• W ostatnich ośmiu miesiącach Stany Zjednoczone wysłały na Ukrainę mniej UiSW pod względem ilości i wartości niż w analogicznych okresach w latach 2022–2023. Można to tłumaczyć jej problemami rekrutacyjnymi oraz wyczerpywaniem się puli starszego UiSW, których przekazanie nie stanowiło problemu dla Sił Zbrojnych USA. Amerykańska pomoc dla Kijowa skupiała się na dostarczaniu amunicji artyleryjskiej i rakietowej, pocisków przeciwlotniczych, bomb lotniczych oraz na wsparciu eksploatacji samolotów F-16. Dodatkowo trafiło tam m.in. 114 bojowych wozów piechoty Bradley, 600 gąsienicowych transporterów opancerzonych M113, 212 kołowych transporterów opancerzonych Stryker, osiem armatohaubic 155 mm, 150 samochodów opancerzonych M1117, 3 tys. HMMWV oraz bateria obrony powietrznej systemu Patriot.
• Administracja Trumpa może wykorzystać 2,25 mld dolarów z PDA z ostatniego pakietu pomocy uchwalonego przez Kongres USA, co daje jej możliwość kontynuowania wsparcia przez kolejne trzy–cztery miesiące. Republikanie do tej pory deklarowali jednak, iż dotychczasowy model działań w tym zakresie uległ wyczerpaniu i należy znaleźć nową formułę. Mogłoby to oznaczać zastąpienie pomocy nisko oprocentowanymi bądź w ogóle nieoprocentowanymi pożyczkami – o takim rozwiązaniu republikanie dyskutowali podczas przedłużających się prac nad poprzednim pakietem, a poparcie dla niego wyraził wówczas Trump. Poważnym ograniczeniem może się okazać konieczność przegłosowania kolejnej transzy wsparcia dla Ukrainy w Kongresie USA, co prawdopodobnie będzie trudniejsze niż w kwietniu 2024 r. ze względu na słabość republikanów w Kongresie i spory wewnątrzpartyjne. Ogłoszone przez prezydenta Trumpa w pierwszym dniu jego urzędowania rozporządzenie, na mocy którego w ramach przeglądu wstrzymano na 90 dni amerykańską pomoc rozwojową, nie powinno wpłynąć na już zatwierdzone i realizowane wsparcie militarne dla Kijowa, ponieważ w świetle prawa są to odrębne kwestie.
• Bez dalszej pomocy wojskowej z PDA ze strony administracji Trumpa Ukraina może nie być w stanie utrzymać obecnego tempa działań wojennych dłużej niż cztery–sześć tygodni. Wynika to z harmonogramu i charakteru amerykańskich dostaw UiSW w ostatnich ośmiu miesiącach, podczas których wsparcie przekazywano w stosunkowo niewielkich pakietach, przez co Ukraińcy nie mieli możliwości zbudowania dużych rezerw. Po tym okresie dojdzie do gwałtownego spadku efektywności ich systemów obrony powietrznej i artylerii, tak jak miało to miejsce w pierwszym kwartale 2024 r. Nie będzie to oznaczać załamania się obrony, ale poszerzy swobodę działań agresora. W średniej i długiej perspektywie bez utrzymania (a optymalnie – zwiększenia) wsparcia wojskowego kontynuowanie przez Ukrainę skutecznej obrony będzie niemożliwe.