Wzruszające chwile w czasie obchodów w Auschwitz. „Została nas garstka”

– Pamięć boli, pomaga, naprowadza, ostrzega, uświadamia, zobowiązuje. Kim jesteś bez pamięci? Nie masz historii, doświadczenia ani punktów odniesień. jeżeli nie masz pamięci, to uwierz – twoi wrogowie Ci ją wymyślą – mówił podczas głównej ceremonii 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau Piotr Cywiński.

– Historia nie tworzy traumy, natomiast pamięć, może. Pamięć jest kluczem do dzisiejszego świata i projektowania przeszłego. Tymczasem przez cały czas uczymy tylko historii, a nie pamięci – podkreślał Cywiński.

Jego zdaniem pamięć „jest kwestią tożsamości”.

Ronald Lauder, przewodniczący Światowego Kongresu Żydów, zwracając się do byłych więźniów mówił: „To czego doświadczyliście, widzimy teraz na własne oczy”. – 15 miesięcy temu znowu widzieliśmy, jak zabija się żydowskie dzieci, nie z innego powodu, jak tylko dlatego, iż urodziły się Żydami – dodał, odnosząc się do walk z Hamasem.

– Dzisiaj nie mogę stać tutaj i patrzeć na ocalałych i powiedzieć, iż wszystko jest w porządku, bo nie jest (…). Wszyscy złóżmy przyrzeczenie, iż powstrzymamy to, zanim będzie za późno. Dopilnujcie, żeby w waszych krajach nie było miejsca na nienawiść – zaapelował Ronald Lauder. – Zginęło ponad 60 mln ludzi. Nigdy nie dowiemy się, co świat stracił – ocenił.

W trakcie obchodów wyzwolenia Auschwitz głos zabrali także ocalali z obozu. Leon Weintraub zwrócił się do młodzieży.

– Bądźcie uczuleni na wszelkie przejawy nietolerancji, niechęci do koloru skóry, wyznania czy orientacji seksualnej. Bądźcie czujni. My ocaleni wiemy, iż konsekwencją jest prześladowanie (…). Bierzmy więc na serio to, co głoszą wrogowie demokracji – zaapelował Weintraub, dodając, by „unikać błędów lat 30.”.

– Obchody wyzwolenia Auschwitz stanowią przypomnienie nie tylko o nieludzkim traktowaniu, ale i ostrzeżenie – mówił ocalały z obozu koncentracyjnego Leon Weintraub. – Odczuwam wielki żal i ubolewam bardzo, iż w wielu krajach Europy, także w naszym, maszerują osoby w uniformach przypominające te nazistowskie. Osoby te dumnie nazywają się narodowcami – stwierdził Weintraub.

Swoim świadectwem podzieliła się także ocalała z obozu koncentracyjnego Towa Friedman. – Jestem tutaj, aby dać głos tym, których już z nami nie ma (…). Jesteśmy tutaj, aby ogłosić i przysiąc, iż nigdy nie pozwolimy, aby historia się powtórzyła – podkreśla. Jak dodała, miała 6,5 roku, kiedy wyzwolono Auschwitz, w tym ją. O tym, co się działo opowiadała kobiecie jej matka, aby nie zapomniała.

– Jak się skończyła wojna w 1945 roku, to wszyscy twierdzili, iż wojny już nie będzie (…). Byli jednak ludzie, którzy przewidywali, iż jest to niemożliwe, żeby coś takiego się już nie wydarzyło – mówiła z kolei Janina Iwańska.

Ocalały z Auschwitz i członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej Marian Turski podkreślał, że „teraz została nas już tylko garstka”. – Nasze myśli kierujemy ku tej większości, tym milionom, które nigdy nam nie powiedzą, co czuli. Bo nie przeżyli – mówił.

Apelował, abyśmy nie bali się wykazywać odwagi, kiedy Hamas „czyni próby zaprzeczania masakry 7 października”. – Nie bójmy się rozmawiać o problemach, jakie dręczą tzw. Ostatnie Pokolenie. Naruszają co prawda nasz porządek społeczny, system prawny, ale sędzia, który wydał wyrok, powiedział „być może dziś skazuję jutrzejszych bohaterów” – mówi Turski.

– Od setek lat na różnych kontynentach różne narody mieszkały i żyły obok siebie i między sobą. Wzajemne uprzedzenia, nienawiść doprowadzały do konfliktów zbrojnych między tymi grupami etnicznymi – zaznaczał ocalały z obozu koncentracyjnego.

Izrael reprezentowany był przez ministra edukacji Joawa Kisza. Rosja, ze względu na jej agresję na Ukrainę, nie została zaproszona na wydarzenie.

Oprócz polityków i światowych przywódców, najważniejszymi gośćmi było około 50 byłych więźniów niemieckich obozów.

Uroczystości upamiętniające wyzwolenie niemieckiego obozu odbywały się w Oświęcimiu i Brzezince oraz różnych miastach Polski, m.in. w Warszawie czy Gdańsku.

27 stycznia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Tego dnia 80 lat temu Armia Czerwona wyzwoliła obóz Auschwitz. Stał się on symbolem zbrodni popełnionej przez Niemców na Żydach. To także miejsce kaźni Polaków, Romów i osób innych narodowości.

W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, w tym około 1 mln Żydów. Zginęło też 70 tys. Polaków, 21 tys. Romów, 14 tys. sowieckich jeńców wojennych i około 12 tys. więźniów innych narodowości, między innymi Czechów, Białorusinów, Jugosłowian, Francuzów, Niemców i Austriaków.