De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is aangekomen in Berlijn voor cruciale vredesgesprekken met Amerikaanse en Europese bondgenoten. Hij doet daarbij een opvallend compromisvoorstel: bindende veiligheidsgaranties van de VS en Europa in ruil voor het laten varen van het NAVO-lidmaatschap. De gesprekken vinden plaats terwijl honderdduizenden Oekraïense huishoudens zonder stroom zitten door aanhoudende Russische aanvallen.
Zelensky zei voorafgaand aan het overleg: «Bindende Amerikaanse en Europese veiligheidsgaranties in plaats van toetreding tot de Navo is een compromis van Oekraïense kant.» Hij benadrukte dat dergelijke garanties, vergelijkbaar met artikel 5 van het NAVO-verdrag, een nieuwe Russische invasie kunnen voorkomen. Ook garanties van Canada en Japan zijn volgens hem welkom.
Het voorstel markeert een significante verschuiving in de Oekraïense positie. Zelensky legde uit: «Vanaf het begin was het de wens van Oekraïne om lid te worden van de NAVO; dat zijn echte veiligheidsgaranties. Sommige partners uit de VS en Europa steunden deze richting niet.» Hij voegde eraan toe: «En dit is op zich al een compromis van onze kant.»
Amerikaanse delegatie in Berlijn
De Amerikaanse gezant Steve Witkoff en Jared Kushner, schoonzoon van president Donald Trump, zijn eveneens naar Berlijn gereisd voor de besprekingen. Zelensky heeft een persoonlijk gesprek met beiden gepland. Volgens regeringsbronnen vindt er zondag al een vergadering plaats met vertegenwoordigers van de VS, Oekraïne, Duitsland en andere landen. Maandag worden verdere EU- en NAVO-gesprekken verwacht.
Zelensky toonde zich hoopvol over de diplomatieke inspanningen. Hij schreef op Telegram: «Het is erg belangrijk dat die tot resultaten leiden. Ik reken op de steun van onze partners.» De komende dagen verwacht hij intensieve besprekingen die tot concrete resultaten moeten leiden.
Humanitaire crisis door stroomuitval
Terwijl de diplomatieke inspanningen op gang komen, zitten honderdduizenden Oekraïense huishoudens zonder elektriciteit door Russische aanvallen op de infrastructuur. Zelensky beschuldigde Moskou ervan dat het land «onze mensen maximaal pijn wil aanbrengen» in aanloop naar de vredesgesprekken in Berlijn. Hij meldde op X dat Russische strijdkrachten deze week meer dan 1500 gevechtsdrones, bijna 900 geleide bommen en 46 raketten hebben ingezet.
In de regio's Odesa, Mykolajiv en Cherson vielen gisteren meerdere gewonden, waaronder minstens twee mensen in de regio Odesa. Meer dan een dozijn burgerdoelen raakte beschadigd. Het Oekraïense ministerie van Energie kondigde stroomrantsoenering en beperkingen voor bedrijven aan. De regering werkt intensief aan het herstellen van de stroomvoorziening.
Oekraïense opmars in Koepjansk
Op militair gebied boekt Oekraïne vooruitgang in de frontstad Koepjansk. Oekraïense strijdkrachten zijn bezig met de "zuivering" van de stad, waarbij Russische militairen die eerder de verovering claimden nu zijn ingesloten. Het Institute for the Study of War bevestigde de Oekraïense opmars en de omsingeling van Russische troepen. Zelensky bezocht eerder deze week de rand van de frontstad.
Ondertussen voerde Oekraïne een drone-aanval uit op een Russische olieraffinaderij in de regio Saratov, ongeveer 850 kilometer ten zuidoosten van Moskou. De raffinaderij verwerkt zo'n 140.000 vaten ruwe olie per dag en werd vorige maand ook al aangevallen. Bij een drone-aanval op de stad Saratov zelf vielen gisteren twee doden toen een woongebouw werd getroffen.
Diplomatieke context
Rusland eist dat Oekraïne afziet van NAVO-lidmaatschap, een centraal twistpunt in de vredesbesprekingen. President Vladimir Putin wil volgens eerdere berichtgeving een schriftelijke toezegging van westerse mogendheden dat de NAVO niet verder uitbreidt naar het oosten. Oekraïne en Europese partners hebben kritiek geuit op het Amerikaanse vredesplan, dat zij als te gunstig voor Rusland beschouwen, en eigen voorstellen ingediend.
De Turkse president Erdogan uitte zich na een ontmoeting met Putin optimistisch. Hij zei dat vrede «niet ver weg» is. Of de gesprekken in Berlijn tot doorbraken leiden, moet de komende dagen blijken.
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
