Koszt refundacji leków w aptekach wzrósł w ciągu roku o 2 miliardy złotych - z 13,5 miliarda do 15,5 miliarda PLN, choć liczba pacjentów korzystających z refundacji pozostała stabilna na poziomie 23 milionów osób. Główną przyczyną tego wzrostu są "darmowe leki", które pochłaniają już dwie trzecie wszystkich środków przeznaczonych na refundację, co skłoniło Ministerstwo Zdrowia do zapowiedzi analizy systemu w celu wyeliminowania nieefektywności.
W okresie od grudnia 2024 do listopada 2025 wydatki na refundację apteczną osiągnęły 15,5 miliarda złotych. Tylko do połowy października 2025 roku całkowita refundacja wyniosła 12,8 miliarda PLN, z czego 7,3 miliarda złotych przeznaczono na darmowe leki dla seniorów, 540 milionów dla dzieci, a 90 milionów dla kobiet w ciąży i po porodzie.
Udział kosztów darmowych leków w całkowitej refundacji niemal się podwoił - z 33 procent w 2023 roku do 62 procent w 2025 roku. Mateusz Oczkowski z Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia określił wzrost kwoty refundacji bez zwiększenia liczby pacjentów jako "niepokojący trend".
Krytyka systemu i zapowiedź zmian
Oczkowski zwrócił uwagę na koncentrację wydatków na wielu produktach handlowych zawierających tę samą cząsteczkę - czasem choćby 50 wariantów jednej substancji znajduje się na listach darmowych leków. «To rozwiązanie bezprecedensowe, bo żaden kraj europejski nie pozwolił sobie na tak daleko idące rozwiązanie» - podkreślił przedstawiciel ministerstwa.
Wiceminister zdrowia Katarzyna Kacperczyk zapewniła, iż resort nie zamierza ograniczać dostępu do darmowych leków dla seniorów ani dzieci, ale przyznała, iż program jest bardzo rozbudowany i zawiera duplikaty. «Zamierzamy analizować listy, jak i programy lekowe, żeby usuwać nieefektywności, niepotrzebnie nie finansować dublujących się produktów handlowych» - powiedziała podczas grudniowej konferencji prezentującej listę leków refundowanych.
Historia programu darmowych leków
Program darmowych leków dla seniorów ruszył 1 września 2016 roku i początkowo obejmował osoby od 75. roku życia. Po siedmiu latach, 1 września 2023 roku, uprawnienia rozszerzono na seniorów od 65. roku życia oraz osoby do 18. roku życia.
Ministerstwo planuje przeprowadzić analizę list darmowych leków i programów farmaceutycznych, aby uniknąć niepotrzebnego finansowania dublujących się produktów handlowych i rozszerzyć refundację apteczną na większą liczbę osób.
Uwaga: Ten artykuł został stworzony przy użyciu Sztucznej Inteligencji (AI).
