Akcja przyniosła sukces. Miasto powstrzyma się od wyburzania starych budynków

Mieszkańcy Elbląga poczuli się zaniepokojeni planem wyburzania starych, często bogato zdobionych architektonicznie budynków. Dlatego w internecie uruchomili petycję w tej sprawie do władz miasta. Jak się okazało, taka presja na decydentów ma sens.

„Jako mieszkańcy Elbląga świadomi historii i wartości naszego miasta, z przykrością przyjęliśmy informację o planowanych wyburzeniach kamienic, zawartą w zatwierdzonym Planie rozbiórek budynków gminnych na lata 2025 – 2028. Wiele pięknych, choć zaniedbanych budynków przewidzianych do rozbiórki tworzy urok i klimat naszego miasta. Stanowią cenny element materialnego dziedzictwa, którego pozostało niewiele. Są przykładem zabytkowej zabudowy kamienicznej i willi miejskich z początków XX wieku, czasów świetności Elbląga, których koniec przyniosły wielkie zniszczenia wojenne oraz powojenne wyburzenia” – czytamy w petycji.

Jak piszą autorzy apelu, budynki niejednokrotnie posiadają interesujące i cenne detale architektoniczne czy dekoracje. Na kamienicy przy ul. Ostrołęckiej 4 zachowała się płaskorzeźba z godłem Elbląga, która przetrwała wojenną hekatombę i dekady późniejszych zaniedbań, a teraz ma zostać celowo zniszczona.

„Fakt ten nadaje całej sytuacji i naszej inicjatywie symbolicznego wymiaru. Rozumiemy powody, z których podjęto decyzję o wyburzeniu. Uważamy jednak, iż kamienice te można zachować, nie ponosząc przy tym nadmiernych i niezasadnych nakładów prac i kosztów. W naszej ocenie, na zachowanie zasługują w szczególności budynki: ul. Bema 52, ul. Kościuszki 22, ul. Ostrołęcka 4, ul. Agrykola 23” – piszą mieszkańcy Elbląga.

Autorzy apelu zaproponowali władzom miasta, aby przeznaczyć budynki do sprzedaży za symboliczną cenę z jednoczesnym zobowiązaniem nabywcy do przeprowadzenia remontu zgodnie z zaleceniami konserwatora zabytków, lub zabezpieczyć fizycznie budynki przed negatywnym działaniem warunków atmosferycznych i ingerencją osób niepowołanych w oczekiwaniu na poprawę kondycji finansowej miasta i generalny remont w przyszłości. W kontekście istniejącego w Polsce braku dostatecznej ilości lokali mieszkalnych oraz ich niedostępności cenowej, propozycja ta jest zasadna.

„W ostateczności, o ile nasze powyższe propozycje uznacie Państwo za niezasadne, postulujemy aby przynajmniej zdemontować i zachować w Muzeum Historyczno Archeologicznym detale architektoniczne kamienic jak dekoracje, płaskorzeźby, stolarka okienna, drzwiowa, schodowa, kafelki, sztukaterie, mogące stanowić lapidarium i elementy wystawy” – czytamy w apelu.

Petycję podpisało do tej pory 181 mieszkańców Elbląga i jak się okazało, taka presja na władze miasta zdała rezultaty. Samorząd zadeklarował, iż zmieni w tej sprawie swoją politykę.

„W odniesieniu do petycji w sprawie elbląskich kamienic ujętych w planie rozbiórek na lata 2025 – 2028, bardzo cieszymy się, iż tak wielu mieszkankom i mieszkańcom zależy na zachowaniu dziedzictwa naszego miasta. Zapewniamy jednocześnie, iż władzom miasta również, dlatego część budynków – tych o szczególnym znaczeniu historycznym, czy architektonicznym zostanie zachowana.

Umieszczenie ich w planie rozbiórek nie jest bowiem jednoznaczne z chęcią wyburzenia. Wręcz przeciwnie – otwiera drogę do uratowania kamienic i odzyskania dawnej świetności, za sprawą na przykład zbycia nieruchomości prywatnym inwestorom, bądź uzyskania dofinansowania na remont obiektu i wprowadzenia nowej funkcji. Wpisanie do planu rozbiórek budynku, który jest w złym stanie technicznym i jego dalsze użytkowanie może zagrażać bezpieczeństwu, w rzeczywistości jest pierwszym krokiem do osiągnięcia tego celu. To niezbędna przesłanka do rozpoczęcia procesu wykwaterowania lokatorów. Nie oznacza jednak, iż budynek zostanie wyburzony. Decyzja o wyburzeniu każdorazowo podejmowana jest po wykwaterowaniu lokatorów i zależy od szczegółowej analizy między innymi opłacalności wykonywania prac remontowych, czy właśnie wartości historycznej danego obiektu.

Nieruchomości położone przy ul. Agrykola 23, Ostrołęckiej 4, Kościuszki 22 i ul. Generała Józefa Bema 52 nie zostaną wyburzone. Wszystkie te budynki znajdują się w Gminnej Ewidencji Zabytków. Z uwagi na ich stan techniczny i konieczność przeprowadzenia kapitalnych prac remontowych, podjęto decyzję o ich wykwaterowaniu. Budynek przy ul. Agrykola 23 z uwagi na usytuowanie na terenie cmentarza zostanie wyłączony z użytkowania, jako obiekt mieszkalny. Co do pozostałych nieruchomości będziemy rozważać możliwość ich zbycia prywatnym inwestorom, bądź uzyskania dofinansowania na kapitalny remont” – informuje oficjalne stanowisko Urzędu Miejskiego w Elblągu.

Do decyzji władz miasta pozytywnie odniosła się również organizacja społeczna „Nowy Elbląg”, która wspierała akcję petycji w sprawie nie wyburzania dawnych budynków w mieście.

„Dzięki zaangażowaniu elblążanek i elblążan, dzięki nagłośnieniu sprawy przez wiele osób, dzięki wspólnemu głosowi pod petycją – mamy pierwszą dobrą wiadomość. Władze miasta ogłosiły, iż budynki przy ul. Agrykola 23, Ostrołęckiej 4, Kościuszki 22 i Bema 52 NIE ZOSTANĄ WYBURZONE! To dla nas ogromna ulga i dobry znak, iż zaangażowanie mieszkańców ma znaczenie. Miasto zapowiedziało, iż poszuka rozwiązań dla tych kamienic – poprzez sprzedaż odpowiedzialnym inwestorom, remonty z dofinansowań lub inne formy zagospodarowania. To początek. Los wielu innych wiekowych budynków pozostaje niepewny, ale ta deklaracja jest zdecydowanie dobrą wiadomością. Jako Nowy Elbląg jesteśmy otwarci na dialog z władzami miasta. Chcemy współpracować merytorycznie i konstruktywnie, by razem wypracować długofalowe rozwiązania, które pozwolą odnowić historię naszego miasta”.