Komisja Europejska przedstawiła w środę propozycję nowego unijnego budżetu na lata 2028-2034 o wartości dwóch bilionów euro. Polska ma otrzymać ponad 100 miliardów euro z polityki spójności i Wspólnej Polityki Rolnej. Komisarz Piotr Serafin podkreślił, iż nasz kraj pozostanie największym beneficjentem narodowych i regionalnych programów partnerstwa. Nowy budżet przewiduje radykalne zwiększenie innych niż składki narodowe źródeł finansowania.
Komisarz Piotr Serafin zaprezentował w Brukseli szczegóły propozycji budżetowej, która ma obowiązywać przez siedem lat. W ramach dwóch bilionów euro przewidziano 300 miliardów euro na rolnictwo, 451 miliardów euro na Fundusz Konkurencyjności oraz 218 miliardów euro dla słabiej rozwiniętych regionów.
Z nieoficjalnych informacji PAP wynika, iż Polska w nowym unijnym budżecie ma otrzymać ponad 100 miliardów euro z polityki spójności i Wspólnej Polityki Rolnej. Serafin podkreślił w rozmowie z mediami, iż z punktu widzenia Polski spójność i rolnictwo będą najważniejsze.
Polska największym beneficjentem
"Te środki znajdą się w narodowych i regionalnych programach partnerstwa. Polska, mimo iż przez ostatnie lata bardzo gwałtownie się rozwijała - i takie są też prognozy wzrostu na najbliższe lata - pozostanie największym beneficjentem tych narodowych i regionalnych programów partnerstwa" - powiedział komisarz.
Aby budżet wszedł w życie, potrzebne jest znalezienie porozumienia, także w sprawie sposobów finansowania. "Dlatego proponujemy radykalne zwiększenie innych niż składki narodowe zasobów budżetu UE" - mówił Serafin.
Nowe źródła finansowania
Z zadowoleniem przyjął, iż w pakiecie nowych zasobów własnych nie znalazły się dochody z systemu handlu emisjami ETS2. Zapowiedział również, iż w przyszłym budżecie UE dopłaty bezpośrednie dla rolników zostaną utrzymane na obecnym poziomie.
Jednym z podstawowych założeń propozycji budżetowej jest to, by państwa członkowskie nie musiały zwiększyć składek narodowych do budżetu. "Kładziemy akcent na inne, potencjalne zasoby budżetu Unii Europejskiej" - podkreślił komisarz.
Problem braku elastyczności
Serafin ocenił, iż w tej chwili głównym problemem unijnego budżetu jest brak elastyczności. "To jest brak instrumentów, brak pieniędzy na to, by reagować na zmianę priorytetów czy na sytuacje kryzysowe, a widzimy, w jakim świecie dzisiaj żyjemy. Elastyczność musi być zwiększona" - podsumował.
Według materiałów Komisji Europejskiej plany krajowe miałyby objąć rozwój obszarów wiejskich, bezpieczeństwo żywnościowe, politykę spójności, politykę społeczną, rybołówstwo i obszary nadbrzeżne, migrację, zarządzanie granicami oraz bezpieczeństwo wewnętrzne. KE argumentuje, iż ich połączenie zmniejszy biurokrację i dublowanie wydatków.
Struktura nowego budżetu
Plany krajowe stanowią największą część budżetu - 865 miliardów euro, czyli 48 procent z dwóch bilionów euro. Z tej kwoty 300 miliardów euro pójdzie na rolnictwo, a 218 miliardów euro na wsparcie słabszych regionów.
Pozostałe środki zostały podzielone następująco: 23 procent na Fundusz Konkurencyjności, 11 procent na globalne działania Europy, trzy procent na programy edukacyjne Erasmus+ oraz nowy program wsparcia społeczeństwa obywatelskiego Agora-EU, a 16 procent na inne wydatki.
Fundusz Konkurencyjności priorytetem
Fundusz Konkurencyjności o wartości 410 miliardów euro ma wspierać strategiczne technologie i suwerenność przemysłową UE. Obejmuje podwojenie budżetu programu na rozwój nauki i innowacji Horyzont Europa, pięciokrotny wzrost inwestycji w cyfryzację oraz sześciokrotny wzrost nakładów na czystą energię, biogospodarkę i dekarbonizację.
W skład Funduszu Konkurencyjności wejdą także wydatki na obronność i kosmos, na które przeznaczono 131 miliardów euro. To pięć razy więcej niż w obecnych ramach finansowych.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP) Uwaga: Ten artykuł został zredagowany przy pomocy Sztucznej Inteligencji.
