Miliony katolików na całym świecie obchodzą dziś uroczystość Narodzenia Pańskiego. Kościół katolicki ustala tę datę na 25 grudnia – tradycja sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa, kiedy Rzym wprowadził to święto. Kościół wschodni przez długi czas utrzymywał odmienną tradycję i świętował narodziny Chrystusa w święto Objawienia Pańskiego.
Wybór dnia 25 grudnia nie był przypadkowy. Przesilenie zimowe najlepiej symbolizowało zwycięstwo światła nad ciemnością.
W pierwszych stuleciach chrześcijaństwa Kościół czcił przyjście Syna Bożego równocześnie z tajemnicami ukrzyżowania, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
Po ogłoszeniu edyktu mediolańskiego na początku IV wieku, który przyznał chrześcijanom wolność wyznania, praktyki liturgiczne zaczęły się zmieniać.
Wczesne święto narodzin Chrystusa nosiło nazwę Objawienia Pańskiego. Kościół obchodził je w Betlejem. W 328 roku odbyła się pierwsza liturgia w bazylice zbudowanej z rozkazu cesarza Konstantyna nad jaskinią, w której narodził się Jezus.
Pochodzenie tradycji Pasterki
Kościół wschodni utrzymywał tradycję Objawienia, podczas której wspominano przyjście Chrystusa, objawienie się Mędrcom ze Wschodu, chrzest Jezusa oraz cud w Kanie Galilejskiej.
Wykształcił się zwyczaj, iż patriarcha prowadził procesję z Jerozolimy do Betlejem, gdzie odprawiał nocną mszę w Grocie Narodzenia, a następnie dwie kolejne liturgie w Jerozolimie.
W Rzymie podobny zwyczaj trzech mszy znany był już od czasów papieża św. Grzegorza I Wielkiego, który zmarł w 604 roku. Do dziś w Bazylice Santa Maria Maggiore odprawiana jest Pasterka.
Wybór daty i symbolika
Rzym zaproponował ustanowienie święta Narodzenia na dzień 25 grudnia.
Ks. prof. Józef Naumowicz, kierownik Katedry Historii Starożytnej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, odrzucił teorię, iż data ta miała wyprzeć pogański kult Mitry. Według naukowca kult słońca w tym dniu był marginalny.
Rzym wybrał 25 grudnia dlatego, iż przesilenie zimowe najlepiej symbolizuje zwycięstwo światła nad ciemnością i Boga nad złem.
Badania nad rokiem narodzin Jezusa
Dokładny rok narodzin Jezusa pozostaje nieznany. Część badaczy wskazuje na rok 4 p.n.e., gdy zmarł król Herod.
Inni odnoszą się do opisów komet – komety Halleya widocznej w 12 r. p.n.e. lub komety opisanej przez chińskich kronikarzy w 5 r. p.n.e., które mogły być Gwiazdą Betlejemską.
Szopki bożonarodzeniowe
Św. Franciszek z Asyżu wprowadził zwyczaj budowania szopek. W dniu 24 grudnia 1223 roku przygotował pierwszą szopkę w naturalnej wielkości w grocie niedaleko Greccio.
Początkowo tradycja obejmowała wyłącznie zakony franciszkańskie, zanim rozprzestrzeniła się po całej Europie. W Polsce tradycja budowania szopek pojawiła się w XIII wieku wraz z przybyciem franciszkanów.
Współczesne nauczanie Kościoła
Według nauczania Kościoła katolickiego Syn Boży połączył w sobie naturę boską i ludzką, zachowując ich odrębność w Boskiej Osobie. Jego natura boska jest wieczna, podczas gdy natura ludzka rozpoczęła się w pierwszym roku naszej ery od Maryi.
Po reformie kalendarza liturgicznego w 1969 roku, która była następstwem Soboru Watykańskiego II, okres Bożego Narodzenia trwa od wieczoru 24 grudnia do pierwszej niedzieli po 6 stycznia, czyli święcie Objawienia Pańskiego.
Uwaga: Ten artykuł został stworzony przy użyciu Sztucznej Inteligencji (AI).
