Prezydent Andrzej Duda ma jeszcze kilka dni na podpisanie trzech ważnych nowelizacji Karty nauczyciela. Wszystkie zmiany mają wejść w życie 1 września, radykalnie zmieniając warunki pracy w polskich szkołach.
Ustawy zostały przekazane prezydentowi 4 sierpnia, który ma 21 dni na ich podpisanie. Sejm uchwalił wszystkie trzy nowelizacje 25 lipca, a Senat 31 lipca nie zaproponował do nich żadnych poprawek.
Koniec "godzin czarnkowskich"
Pierwsza nowelizacja likwiduje od 1 września 2025 roku godziny dostępności nauczycieli, potocznie nazywane "godzinami czarnkowymi". Nazwa pochodzi od byłego ministra edukacji Przemysława Czarnka, który wprowadził je 1 września 2022 roku.
To jedna godzina tygodniowo w ramach 40-godzinnego tygodnia pracy, podczas której nauczyciel musi być dostępny w szkole na konsultacje z uczniami lub rodzicami. Związek Nauczycielstwa Polskiego od początku krytykuje ten przepis, wskazując w maju, iż to "martwy przepis, ponieważ godziny dostępności nie ułatwiły kontaktów między szkołą a rodzicami; rodzice i uczniowie nie korzystają z tego rozwiązania".
Ułatwienia dla szkół niepublicznych
Druga nowelizacja dotyczy zatrudniania w niepublicznych szkołach pedagogów, psychologów i logopedów. Od 1 września 2025 do 31 sierpnia 2027 roku będzie można powierzać im zadania psychologiczno-pedagogiczne w wymiarze do dziewięciu godzin tygodniowo na podstawie umowy-zlecenia czy B2B.
Dotychczas limit wynosił tylko cztery godziny tygodniowo. Zmiana ma ułatwić szkołom niepublicznym dostęp do specjalistów bez konieczności zatrudniania ich na pełny etat.
Duże zmiany w zatrudnieniu nauczycieli
Trzecia nowelizacja to najobszerniejsza zmiana, wypracowana przez zespół z przedstawicielami rządu, związków zawodowych i samorządów. Skraca okres zatrudnienia nauczyciela bez stopnia awansu zawodowego z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego.
Nowelizacja doprecyzowuje także obowiązki mentora oraz zasady wynagradzania za godziny ponadwymiarowe i zastępstwa doraźne. Nauczyciel zachowa prawo do wynagrodzenia za nieodrobione godziny ponadwymiarowe, jeżeli w tym czasie prowadził zajęcia uwzględniające potrzeby uczniów.
Nowe regulacje finansowe i administracyjne
Wprowadzone zostają zapisy eliminujące przydzielanie zastępstw doraźnych nauczycielom bibliotekarzom i specjalistom w czasie ich obowiązkowych zajęć. Nowelizacja przesuwa też termin wypłaty składników wynagrodzenia do piątego dnia następnego miesiąca.
Nauczyciele, którym do emerytury brakuje mniej niż rok, będą mogli skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe. Przywrócona zostanie również możliwość powierzenia stanowiska dyrektora szkoły na kolejny okres bez konieczności przeprowadzenia konkursu.
Wyższe nagrody i świadczenia od 2026 roku
Od 1 stycznia 2026 roku wejdą w życie przepisy dotyczące odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych. Wprowadzona zostanie nagroda jubileuszowa za 45 lat pracy w wysokości 400 procent wynagrodzenia.
Nagroda za 40 lat pracy wzrośnie z 250 do 300 procent wynagrodzenia. Rozszerzona zostanie też grupa nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o pedagogów z placówek oświatowo-wychowawczych, centrów kształcenia zawodowego, bibliotek pedagogicznych, ośrodków wychowawczych i zakładów poprawczych.
Ujednolicenie pensum nauczycieli
Od września 2025 roku ujednolicony ma być tygodniowy wymiar godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z nauczycielami przedmiotów teoretycznych. Obie grupy będą pracować 18 godzin tygodniowo zamiast dotychczasowych 20 godzin dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu.
Większość zapisów trzeciej nowelizacji obowiązuje od 1 września 2025 roku, z wyjątkiem kilku regulacji pociągających za sobą skutki finansowe dla samorządów.
Źródła wykorzystane: "PAP" Uwaga: Ten artykuł został zredagowany z pomocą Sztucznej Inteligencji.
