De Europese Commissie heeft het verzoek van het Nederlandse kabinet voor een nieuwe uitzondering op Europese mestreegels afgewezen. Nederlandse boeren moeten vanaf 1 januari veel minder mest uitrijden dan voorheen, omdat de jarenlange uitzonderingspositie definitief eindigt.
Eurocommissaris Jessika Roswall motiveerde de afwijzing met de te slechte waterkwaliteit in Nederland. De beslissing treft boeren en tuinders die nu in volledige onzekerheid zitten over de geldende regels.
Teleurstelling bij kabinet en sector
Minister Femke Wiersma (BBB) noemde het besluit «zeer teleurstellend». Zij betoogde dat de meeste regio's geen problemen hebben met «het bovenste grondwater» en dat weinig nitraat in het water terechtkomt door uitgestrekte graslanden. De minister waarschuwde dat boeren hun graslanden mogelijk verkopen voor bebouwing, wat de waterkwaliteit juist zou schaden.
Land- en tuinbouworganisatie LTO Nederland verklaarde volgens persbureau ANP dat de situatie «is compleet». De organisatie voegde daaraan toe: «Voor boeren en tuinders eindigt 2025 met een nieuwe golf van juridische onduidelijkheid». Boeren en tuinders weten opnieuw niet waar ze aan toe zijn en welke regels voor hen gelden.
Financiële problemen nemen toe
Veel veehouders kampen al met financiële problemen door eerdere beperkingen op mestuitrijding. Zij moeten gespecialiseerde bedrijven betalen om overtollige mest af te voeren. Vanaf januari worden de regels nog strenger, wat de financiële druk verder vergroot.
Nederland had jarenlang een uitzonderingspositie op nitraatregels. De Europese Commissie kondigde eind 2022 aan dat deze derogatie zou eindigen. De afgelopen jaren bouwde de Europese Commissie de uitzondering geleidelijk af.
Dreigende waterkwaliteitscrisis
De Kaderrichtlijn Water verplicht EU-lidstaten om oppervlakte-, grond- en kustwater uiterlijk in 2027 in goede staat te brengen. Van de 745 Nederlandse meetpunten is momenteel geen enkele in orde. De PFAS-concentraties zijn vaak te hoog, samen met andere chemicaliën.
Voormalig ASML-topman Peter Wennink waarschuwde eerder dat de richtlijn kan uitgroeien tot een nieuwe stikstofcrisis. Door de slechte toestand van meetpunten dreigen autoriteiten vergunningen te weigeren, wat niet alleen boeren maar ook veel andere bedrijven en de bouwsector treft.
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
