Pamiętamy – 82. rocznica Rzezi Wołyńskiej

11 lipca 2025 roku przypada 82. rocznica tzw. „krwawej niedzieli” – kulminacyjnego punktu Rzezi Wołyńskiej, tragicznego wydarzenia, które na zawsze odcisnęło piętno na relacjach polsko-ukraińskich oraz historii II wojny światowej. W tym dniu, w 1943 roku, oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) dokonały skoordynowanego ataku na ponad 100 polskich wsi i osad na Wołyniu, mordując bezbronnych cywilów: kobiety, dzieci, starców, całe rodziny.

Szacuje się, iż w latach 1943–1945 na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej z rąk nacjonalistów ukraińskich zginęło od 50 do 120 tysięcy Polaków. Zbrodnie miały charakter ludobójstwa, czego dowodzi ich skala, brutalność oraz planowość działań UPA i wspierających ją struktur OUN-B.

Narcyz Witczak-Witaczyński, Osada Krechowiecka, Wołyń, 1924 r., Narodowe Archiwum Cyfrowe

Pamięć i prawda

Rocznice takie jak ta są nie tylko okazją do zadumy i modlitwy, ale także do przypomnienia o konieczności pielęgnowania pamięci historycznej. Nie chodzi o rozpamiętywanie zbrodni w duchu nienawiści, ale o budowanie przyszłości na fundamencie prawdy i szacunku dla ofiar. Tylko poprzez uczciwe i odważne spojrzenie na bolesne karty wspólnej historii możemy dążyć do pojednania.

Dziś Polska oddaje hołd wszystkim ofiarom tych straszliwych wydarzeń. W wielu miejscowościach realizowane są uroczystości patriotyczne, msze święte, zapalane są znicze, składane kwiaty przy pomnikach i tablicach pamiątkowych. Szczególne znaczenie ma Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej, ustanowiony przez Sejm RP w 2016 roku, właśnie na dzień 11 lipca.

Narcyz Witczak-Witaczyński, Osada Krechowiecka, Wołyń, 1924 r., Narodowe Archiwum Cyfrowe

Ku przestrodze

Rzeź Wołyńska pozostaje przestrogą przed nacjonalizmem, nienawiścią etniczną i ideologiami, które odczłowieczają drugiego człowieka. Współczesny świat, mimo tragicznych doświadczeń XX wieku, wciąż doświadcza przemocy i nietolerancji. Dlatego tak ważne jest, aby pamiętać – nie po to, by dzielić, ale by budować mosty oparte na prawdzie.

W 82. rocznicę tej tragedii niech wybrzmi wspólne wołanie: „Pamiętamy!” – bo pamięć to wyraz szacunku, a milczenie byłoby powtórnym odebraniem godności ofiarom.

Narcyz Witczak-Witaczyński, Osada Krechowiecka, Wołyń, 1924 r., Narodowe Archiwum Cyfrowe