WARSZAWA (Reuters) – Polski premier Mateusz Morawiecki wezwał amerykańską firmę zajmującą się streamingiem i produkcją Netflix do wprowadzenia zmian w filmie dokumentalnym zawierającym mapę przedstawiającą nazistowskie obozy zagłady w granicach współczesnej Polski.
Obozy zostały założone na ziemi polskiej przez nazistów podczas brutalnej okupacji Polski podczas II wojny światowej. Jednak zdaniem Morawieckiego mapa wykorzystana w dokumentacji sugeruje, iż Polska istniała wówczas jako niezależny naród w swoich powojennych granicach i dlatego była współodpowiedzialna za okrucieństwa.
Mapa pojawia się w serialu dokumentalnym Netflix zatytułowanym „The Devil Next Door”, który opowiada historię Johna Demjanjuka, emerytowanego amerykańskiego pracownika samochodowego, który w 2011 roku został skazany przez niemiecki sąd za bycie ochroniarzem w czasie wojny w nazistowskim obozie eksterminacyjnym obóz.
„Nie ma żadnego komentarza ani wyjaśnienia, iż te strony internetowe (na mapie) były obsługiwane przez Niemców” – oznajmił Morawiecki w liście z 10 listopada do dyrektora generalnego Netflix Reeda Hastingsa, zamieszczonym w poniedziałek na stronie premiera na Facebooku.
„Ponieważ mój kraj jeszcze wtedy nie istniał jako niepodległe państwo, a w tych miejscach zamordowano miliony Polaków, ten element „Diabła z sąsiedztwa” to nic innego jak pisanie historii na nowo” – stwierdził.
Morawiecki stwierdził, iż jego zdaniem błąd był niezamierzony i iż firma gwałtownie go naprawi, zmieniając mapę lub udzielając widzom dalszych wyjaśnień.
Zapytany o tę sprawę rzecznik Netflix powiedział agencji Reuters: „Jesteśmy świadomi obaw związanych z filmem „Diabeł z sąsiedztwa” i pilnie badamy tę sprawę”.
Polska jest niezwykle wrażliwa na sugestie, iż może być współwinna zbrodni nazistowskich popełnionych na jej terytorium.
Rządząca nacjonalistyczna partia Prawo i Sprawiedliwość (PiS) przyjęła w zeszłym roku ustawę zezwalającą sądom na więzienie każdego, kto zgłasza taką sugestię. Jednak prawo zostało później osłabione pod naciskiem Stanów Zjednoczonych, aby wyeliminować możliwość kary więzienia.
Polska była domem dla jednej z największych społeczności żydowskich na świecie, zanim została prawie zniszczona przez nazistów.
Przez dziesięciolecia komunistycznych rządów narzuconych przez Sowietów po II wojnie światowej Polaków uczono, iż – z nielicznymi wyjątkami – naród zachował się honorowo podczas wojny, w której zginęła jedna piąta populacji.
Wielu Polaków w dalszym ciągu nie akceptuje badań, z których wynika, iż oprócz tysięcy osób, które ryzykowały życie, aby pomóc Żydom, w Holokaust zaangażowane były także tysiące Polaków.
Niemiecki sąd skazał urodzonego na Ukrainie Demjanjuka w 2011 r. w ramach apelacji za pomocnictwo w morderstwie 27 000 Żydów w obozie zagłady w Sobiborze w okupowanej Polsce. Zmarł w niemieckim domu opieki w 2012 roku w wieku 91 lat, zanim jego apelacja mogła zostać rozpatrzona.
(Raport: Anna Koper; redakcja: Gareth Jones)
