Portrecista Zapolskiej, twórca „Panoramy Tatr” i korespondent Legionów Polskich. Już od 13 czerwca Muzeum Ziemi Sądeckiej zaprasza na retrospektywną wystawę poświęconą niezwykłemu artyście – Stanisławowi Janowskiemu. To pierwsza tak obszerna prezentacja jego dorobku w Nowym Sączu.
Od Krakowa po Lwów, od sztuki po front
Stanisław Janowski urodził się w 1866 roku w Krakowie. Od młodości związany był z malarstwem – kształcił się w Krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, a następnie w Monachium, pod okiem mistrzów malarstwa historycznego. Po powrocie do Polski tworzył nie tylko obrazy, ale i ilustracje dla prestiżowych czasopism – m.in. „Świata” i „Tygodnika Ilustrowanego”.
W latach 1894–1896 współtworzył monumentalną „Panoramę Tatr”, a po ślubie z Gabrielą Zapolską projektował scenografie, tworzył ilustracje do jej sztuk i współorganizował teatr objazdowy.
Wojenna służba z pędzlem i aparatem
Po wybuchu I wojny światowej zaciągnął się do Legionów Polskich właśnie w Nowym Sączu. Jako korespondent wojenny dokumentował życie żołnierzy – rysował, malował i fotografował, zostawiając po sobie ogromny dorobek o wyjątkowej wartości artystycznej i historycznej. Za swoją pracę został odznaczony medalem waleczności w 1917 roku.
Pejzaże, portrety, patriotyzm
Po wojnie wrócił do Krakowa, gdzie nieprzerwanie tworzył – malował widoki, pejzaże z podróży po Polsce, Włoszech i Afryce Północnej, a także panoramy i portrety. Do końca życia pozostał wierny realizmowi, a jego twórczość – choć osadzona w kanonach akademickich – zachwyca subtelnością i narracyjnym ujęciem tematu.
Ponad 80 dzieł – wiele z nich po raz pierwszy w Nowym Sączu
Na wystawie zobaczyć będzie można ponad 80 eksponatów – od pejzaży i rysunków po portrety Gabrieli Zapolskiej i legionowe szkice z frontu. Nie zabraknie również dokumentów, rękopisów, ilustracji oraz unikatowych pamiątek osobistych. Ekspozycję tworzą zbiory m.in. Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Literatury w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego, Muzeum Ziemi Sądeckiej i kolekcji prywatnych.
Wystawa potrwa od 13 czerwca do 21 września 2025 r. w Gmachu Głównym Muzeum Ziemi Sądeckiej, ul. Jagiellońska 56.
