Od września w polskich szkołach wprowadzane są najszersze reformy od lat. Uczniowie poznają dwa nowe przedmioty, ograniczone zostają lekcje religii, a nauczyciele żegnają się z "godzinami czarnkowymi".
Edukacja obywatelska zastąpi historię i teraźniejszość w szkołach ponadpodstawowych. Przedmiot ma przygotować do świadomego i odpowiedzialnego zaangażowania w społeczeństwie i będzie nauczany w klasie II liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkole I stopnia.
Edukacja zdrowotna nieobowiązkowa
Drugi nowy przedmiot - edukacja zdrowotna - zastępuje wychowanie do życia w rodzinie. Ma łączyć elementy nauk o zdrowiu, medycznych, społecznych, humanistycznych, przyrodniczych i ścisłych i odnosić się do zdrowia w wymiarze fizycznym, psychicznym, seksualnym, społecznym i środowiskowym.
W tym roku będzie nieobowiązkowy - z zajęć można zrezygnować do 25 września. Decyzja ta zapadła po protestach części społeczeństwa i Kościoła podczas kampanii prezydenckiej.
Zmiana w wychowaniu fizycznym
Barbara Nowacka argumentowała wówczas, iż "widząc napięcia", musi ochronić szkołę przed "awanturą polityczną". Wcześniej o nieobowiązkowości nowego przedmiotu poinformował wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz.
Od nowego roku szkolnego obowiązuje też nowa podstawa programowa wychowania fizycznego. Nacisk położono na rozwój umiejętności ruchowych, by dzieci i młodzież podejmowały różne formy aktywności fizycznej przez całe życie.
Testy sprawnościowe dla wszystkich
Wprowadzony zostaje obowiązek przeprowadzenia w każdej klasie testów sprawnościowych od lutego do kwietnia. Obejmują one bieg wahadłowy 10 × 5 m, 20-metrowy wytrzymałościowy bieg wahadłowy, podpór w leżeniu przodem na przedramionach i skok w dal z miejsca.
W klasach VII-VIII szkoły podstawowej podstawa programowa obejmuje fakultatywny dział z ćwiczeniami stosowanymi przy rekrutacji do służb mundurowych. W szkołach ponadpodstawowych dział ten będzie obowiązkowy dla wszystkich uczniów.
Ograniczenie lekcji religii
Religia lub etyka będą się odbywać w wymiarze jednej godziny tygodniowo - bezpośrednio przed obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi ucznia lub bezpośrednio po nich. Rozporządzenie zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska.
TK orzekł 3 lipca, iż rozporządzenie jest niezgodne z konstytucją. Służby prasowe resortu edukacji podkreśliły, iż "to minister odpowiedzialny za oświatę kształtuje prawo oświatowe w Polsce".
Nowy podział ferii zimowych
Od tego roku ferie zimowe będą w trzech, a nie jak dotychczas w czterech terminach. Ministerstwo dokonało nowego podziału województw na grupy, likwidując osobny termin dla województw podlaskiego i warmińsko-mazurskiego.
Od 19 stycznia do 1 lutego ferie będą mieli uczniowie z województw: mazowieckiego, pomorskiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Od 2 do 15 lutego - z województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, łódzkiego, zachodniopomorskiego, małopolskiego i opolskiego. Od 16 lutego do 1 marca - z województw: podkarpackiego, lubelskiego, wielkopolskiego, lubuskiego i śląskiego.
Nowy zawód i egzamin maturalny
Od września możliwa będzie nauka w nowym zawodzie - technik gospodarki nieruchomościami. Nauczanie w tym zawodzie ma być realizowane w technikum oraz na kwalifikacyjnym kursie zawodowym i kursie umiejętności zawodowych.
Wiosną 2026 roku na maturze po raz pierwszy przeprowadzony zostanie egzamin pisemny z języka ukraińskiego jako języka obcego dla wszystkich maturzystów. Do tego roku egzamin z ukraińskiego przeprowadzany był tylko jako egzamin obowiązkowy dla maturzystów ze szkół dla mniejszości narodowej ukraińskiej.
Koniec "godzin czarnkowych"
Od 1 września zlikwidowane zostają godziny dostępności, nazywane potocznie "godzinami czarnkowymi". To jedna godzina tygodniowo, podczas której nauczyciel był zobowiązany do "dostępności w szkole" po to, by prowadzić konsultacje z uczniami lub ich rodzicami.
Rozwiązanie, obowiązujące od 1 września 2022 roku, nazwę zawdzięcza ówczesnemu ministrowi edukacji Przemysławowi Czarnkowi. Skrócony zostanie też okres zatrudnienia nauczyciela bez stopnia awansu zawodowego z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego.
Zmiany w wynagrodzeniach nauczycieli
Uszczegółowione zostają przepisy dotyczące warunków obliczania wynagrodzenia nauczycieli za godziny ponadwymiarowe i godziny zastępstw doraźnych. Nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, mimo iż ich nie zrealizował, jeżeli realizował przydzielone mu przez dyrektora zajęcia uwzględniające potrzeby uczniów.
Przesunięty zostanie termin wypłaty składników wynagrodzenia do piątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje wynagrodzenie. Nauczyciele, którym do emerytury brakuje mniej niż rok, będą mogli skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe.
Z dniem 31 sierpnia 2025 roku wygasną przepisy łagodzące ograniczenia dotyczące zatrudnienia nauczycieli korzystających z nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych. Oznacza to koniec możliwości zatrudnienia nauczycieli pobierających kompensówki w oddziałach przygotowawczych dla uczniów z Ukrainy, wprowadzonej w 2022 roku po rosyjskiej agresji.
Źródła wykorzystane: "PAP" Uwaga: Ten artykuł został zredagowany z pomocą Sztucznej Inteligencji.