Donald Trump przedstawił 20-punktowy plan zakończenia wojny w Strefie Gazy, który przewiduje utworzenie terytorium wolnego od terroru i odbudowę palestyńskiego obszaru. Plan zakłada natychmiastowe zakończenie działań wojennych po przyjęciu porozumienia przez obie strony, co obejmuje wstrzymanie izraelskich ataków i wycofanie żołnierzy do uzgodnionej linii.
Według planu w ciągu 72 godzin po "publicznym przyjęciu umowy przez Izrael" zostaną uwolnieni wszyscy zakładnicy tego państwa więzieni w Strefie Gazy. Dotyczy to zarówno porwanych pozostających przy życiu, jak i ciał zabitych.
Wymiana zakładników i więźniów
Po zwolnieniu zakładników Izrael wypuści z więzień 250 osób skazanych na karę dożywotniego więzienia oraz 1700 mieszkańców Strefy Gazy zatrzymanych po 7 października 2023 roku. Za każde zwłoki izraelskiego zakładnika państwo to przekaże szczątki 15 zabitych w Strefie Gazy.
Członkowie Hamasu, którzy zgodzą się na oddanie broni i pokojowe współistnienie, zostaną objęci amnestią. Pozostali będą mogli bezpiecznie opuścić Strefę Gazy do państw trzecich.
Międzynarodowa administracja
Plan przewiduje oddanie władzy w Strefie Gazy w ręce tymczasowej, apolitycznej i technokratycznej administracji palestyńskiej działającej pod nadzorem międzynarodowej Rady Pokoju, którą kierowałby sam Trump. W tym gronie zasiadałby też były premier Wielkiej Brytanii Tony Blair.
Strefa Gazy ma być rządzona w ten sposób do czasu, gdy Autonomia Palestyńska zreformuje się i "będzie mogła bezpiecznie i skutecznie odzyskać kontrolę". Palestyńskie terytorium ma stać się specjalną strefą ekonomiczną, a grono ekspertów ma pracować nad tym, by jego gospodarka upodobniła się do jednego z "kwitnących, cudownych miast Bliskiego Wschodu".
Demilitaryzacja i gwarancje bezpieczeństwa
Plan zakłada, iż "nikt nie będzie zmuszany do opuszczania Strefy Gazy, a ci, którzy będą chcieli wyjechać, będą mogli to zrobić i powrócić". Hamas i inne palestyńskie grupy zbrojne nie będą uczestniczyć w rządzeniu Strefą Gazy, a cała "infrastruktura militarna, terrorystyczna i ofensywna, w tym tunele i zakłady produkujące broń, zostanie zniszczona".
USA wraz z partnerami międzynarodowymi i arabskimi stworzą Międzynarodowe Siły Stabilizacyjne (ISF), które mają zostać natychmiast rozmieszczone w Strefie Gazy. ISF będą szkolić oraz wspierać stworzoną z Palestyńczyków nową policję.
Wycofanie Izraela i strefa bezpieczeństwa
Plan wyklucza zajęcie lub aneksję Strefy Gazy przez Izrael. Wojska tego państwa opuszczą to terytorium według procedur i harmonogramu "powiązanego z demilitaryzacją Gazy", uzgodnionego z ISF, gwarantami umowy oraz USA.
Armia izraelska ma całkowicie wycofać się ze Strefy Gazy, pozostając jednak w "strefie bezpieczeństwa" do czasu uwolnienia tego terytorium od zagrożenia terroryzmem. Wojsko ma stopniowo przekazywać kolejne części Strefy Gazy siłom międzynarodowym.
Perspektywa państwowości palestyńskiej
Plan przewiduje, iż wraz z odbudową Strefy Gazy i reformowaniem Autonomii Palestyńskiej "mogą powstać warunki do wiarygodnego planu dla samostanowienia Palestyńczyków i państwowości", do czego dąży ten naród. Jest to długoterminowa perspektywa zapisana w dokumencie.
Trump przedstawił plan w poniedziałek 29 września w Białym Domu w obecności premiera Izraela Benjamina Netanjahu, który publicznie go poparł. W piątek częściowo zgodził się na niego Hamas, a w środę Trump ogłosił, iż Izrael i Hamas zgodziły się na pierwszy etap planu.
Kontrowersyjne kwestie więźniów
Obecnie w Izraelu wyrok dożywotniego więzienia odsiaduje 303 Palestyńczyków, wielu z nich za organizowanie zamachów terrorystycznych, w których zginęły dziesiątki izraelskich obywateli. Plan zakłada uwolnienie 250 z nich, co wywołuje kontrowersje.
Izrael zadeklarował, iż nie pozwoli na wypuszczenie między innymi Marwana Barghutiego. To skazany za organizowanie zamachów terrorystycznych działacz Fatahu, który uznawany jest za jednego z najzdolniejszych palestyńskich przywódców mogących zjednoczyć skonfliktowane frakcje.
Wyzwania i problemy implementacji
Komentatorzy zwracają uwagę na problematyczne kwestie w negocjacjach. W planie nie ma konkretnej daty wycofania się Izraela ze Strefy Gazy, a warunki tego procesu są obarczone licznymi zastrzeżeniami pozwalającymi na szeroką interpretację.
Jeden z wyższych urzędników Hamasu przekazał w czwartek, iż brak porozumienia w sprawie listy palestyńskich więźniów może doprowadzić do zniweczenia całego porozumienia. Hamas przekazał już listę więźniów do uwolnienia, ale Izrael sprzeciwia się niektórym kandydaturom.
Źródła wykorzystane: "PAP" Uwaga: Ten artykuł został zredagowany z pomocą Sztucznej Inteligencji.
