Komisja Europejska skierowała w czwartek do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawę przeciwko Polsce. Postępowanie dotyczy nieprawidłowej implementacji unijnej dyrektywy z 2013 roku o prawie do pomocy prawnej i dostępu do adwokata dla podejrzanych i oskarżonych. Bruksela uznała, iż wysiłki polskich władz w celu naprawienia stwierdzonych naruszeń były niewystarczające.
Komisja zidentyfikowała kilka kluczowych obszarów niezgodności polskiego prawa z dyrektywą. Polska nie zapewnia pomocy prawnej bez zbędnej zwłoki przed przesłuchaniem lub zbieraniem dowodów. Prawo polskie pozwala na przesłuchanie lub zbieranie dowodów bez obecności adwokata. Przepisy dopuszczają również niedochowanie poufności komunikacji między podejrzanym lub oskarżonym a obrońcą.
Nieprawidłowo wdrożono także przepisy dotyczące informowania władzy rodzicielskiej o pozbawieniu wolności dziecka. Problemy dotyczą również dostępu do adwokata w postępowaniach dotyczących europejskiego nakazu aresztowania, który umożliwia władzom jednego państwa członkowskiego żądanie zatrzymania i przekazania poszukiwanej osoby znajdującej się w innym kraju UE.
Eskalacja postępowania
Procedura naruszeniowa dotycząca dostępu do adwokata została zainicjowana przez Komisję w maju 2024 roku. Po roku Bruksela wydała uzasadnioną opinię w sprawie. Odpowiedź Polski nie zadowoliła KE, co doprowadziło do skierowania sprawy do TSUE.
Komisja poinformowała w czwartek: «Po zapoznaniu się z odpowiedzią Polski, Komisja uważa, iż wysiłki władz, aby rozwiązać problem stwierdzonych niezgodności, były jak dotąd niewystarczające i w związku z tym kieruje do TSUE sprawę przeciwko Polsce».
Znaczenie dyrektywy
Dyrektywa o prawie do adwokata i pomocy prawnej ma na celu ustanowienie minimalnych standardów dla sprawiedliwych procesów i ochrony podejrzanych oraz oskarżonych. Przepisy mają wspierać wzajemne zaufanie między państwami członkowskimi w ich systemach wymiaru sprawiedliwości karnej, ułatwiając tym samym wzajemne uznawanie orzeczeń karnych.
Komisja podkreśla, iż adekwatne wdrożenie zabezpieczeń proceduralnych, szczególnie na wczesnych etapach postępowań policyjnych, jest niezbędne dla uczciwego procesu i wzajemnego zaufania w ramach unijnego systemu wymiaru sprawiedliwości karnej.
Uwaga: Ten artykuł został stworzony przy użyciu Sztucznej Inteligencji (AI).
