De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) moet voorlopig 1,35 miljard euro betalen aan de Staat voor schade- en versterkingskosten in Groningen. Het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI) wees donderdag de bezwaren van NAM en haar eigenaren Shell en ExxonMobil af in een tussentijdse uitspraak. Minister Sophie Hermans (VVD) en staatssecretaris Eddie van Marum (BBB) stuurden de arbitrage-uitspraak naar de Tweede Kamer.
Het bedrag dekt ongeveer 73 procent van de totale kosten die de overheid dit jaar maakte voor de afhandeling van fysieke schade, immateriële schade, waardedaling en het versterken van huizen in Groningen. De uitspraak is voorlopig - een definitieve beslissing volgt later. NAM moet het bedrag wel tijdig betalen.
Shell en ExxonMobil in verzet
De oliemaatschappijen Shell en ExxonMobil, eigenaren van NAM, startten meerdere arbitragezaken tegen de Staat. Zij beweren dat de kosten "steeds minder als oorzaak aardbevingen of veiligheidsrisico's" hebben. Volgens hen "worden gemaakt op grond van politiek gedreven wijzigingen van beleid, wet- en regelgeving die ontevredenheid in de regio beogen te adresseren".
De bedrijven stellen ook dat de overheid "een historisch gebrek aan publieke investeringen in de regio poogt recht te zetten" en "het vertrouwen in de overheid" wil herstellen. NAM vindt dat de regering meer huizen versterkt dan noodzakelijk.
Staatssecretaris: operatie gaat door
Demissionair staatssecretaris Van Marum reageerde voorzichtig positief op de uitspraak. «Aangezien het tussentijdse vonnissen zijn, kunnen we niet vooruitlopen op volgende uitspraken en de uiteindelijke totaalvonnissen. Voor het kabinet staat buiten kijf dat de schadeafhandeling en versterkingsoperatie in Groningen onverminderd doorgaan», aldus Van Marum.
De staatssecretaris benadrukte dat de werkzaamheden in Groningen gewoon doorgaan, ongeacht verdere uitspraken in de arbitragezaken.
Openstaande rekeningen
NAM betaalt sinds 2020 niet volledig de facturen van de overheid. Vorig jaar september stonden er nog rekeningen open voor 550 miljoen euro. De gasmaatschappij startte in 2022 twee arbitragezaken over schade- en versterkingskosten, gevolgd door een derde zaak in 2024 over compensatie voor de vervroegde sluiting van het Groningenveld in 2023.
De gaswinning in Groningen stopte in 2023 na decennialange winning die duizenden huishoudens trof met schade door aardbevingen. Duizenden woningen worden nu aardbevingsbestendig gemaakt.
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
