Bałtyk jest najważniejszy dla bezpieczeństwa UE i NATO – mówił wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz podczas Forum Bezpieczeństwa Europy Środkowej i Wschodniej na Uniwersytecie Warszawskim. Szef MON-u poinformował, iż z inicjatywy Polski państwa NATO leżące w rejonie morza podpisały „Deklarację Bałtycką”, by wspólnie budować potencjał odstraszania i obrony.
– Nie ma bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej bez Polski – mówił wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz podczas otwarcia międzynarodowego Forum Bezpieczeństwa Europy Środkowej i Wschodniej. Debata pod hasłem „Razem dla bezpiecznej Europy” zgromadziła na Uniwersytecie Warszawskim ponad 500 ekspertów w zakresie geopolityki, gospodarki czy cyberbezpieczeństwa z Europy i USA, a także przedstawicieli rządów, armii, organizacji międzynarodowych i świata nauki.
Jak zaznaczył wicepremier Kosiniak-Kamysz, forum odbywa się w momencie przygotowań do szczytu NATO w Hadze. – Będziemy tam mówili o zwiększaniu wydatków na obronność do 5 proc. PKB – podał Kosiniak-Kamysz. Dodał, iż w sytuacji, gdy NATO jako największe zagrożenie wskazuje działania Rosji, Polska ma do odegrania dużą rolę. – Powinna uświadamiać innym krajom skalę zagrożeń, być liderem Europy Środkowo-Wschodniej i narzucać sojusznikom z NATO i UE tempo zmian w kwestii bezpieczeństwa – mówił minister obrony. I dodał: – Udało się nam to zrobić podczas polskiej prezydencji w Radzie UE, po raz pierwszy w historii Unia będzie wydawać fundusze na zbrojenia, naszym sukcesem było wynegocjowanie pakietu inwestycji w przemysł zbrojeniowy i możliwości zakupu sprzętu przez armie narodowe – wymieniał. Podkreślił też, iż Polska musi łączyć Europę z USA oraz powinna być łącznikiem militarnym i gospodarczym Europy z Ukrainą.
W swoim wystąpieniu wicepremier poruszył także kwestie bezpieczeństwa Morza Bałtyckiego. Jak mówił, w celu zabezpieczenia militarnego powstała natowska misja „Bałtycka warta” służąca ochronie szlaków komunikacyjnych i infrastruktury krytycznej. W Polsce przyjęto też kolejne elementy programu związanego z Bałtykiem, w tym Pakt dla Bezpieczeństwa Polski – Pomorze Środkowe i nowy wieloletni projekt inwestycyjny, czyli Zielony Okręg Przemysłowy „Kaszubia”. Według zapowiedzi szefa resortu obrony, to program o strategicznym znaczeniu dla Pomorza i całej Polski łączący działania przemysłu, energetyki i obronności. Dzięki niemu w regionie mają powstać inwestycje o wartości około 250 mld zł.
– Bałtyk jest najważniejszy dla bezpieczeństwa państw nad nim leżących, ale także dla całej UE i NATO – podkreślił wicepremier. Poinformował, iż kilkanaście dni temu w Brukseli podczas spotkania ministrów obrony państw NATO podpisano tzw. „Deklarację Bałtycką”. Temat ten minister rozwinął podczas konferencji prasowej. Jak zaznaczył Władysław Kosiniak-Kamysz, „Deklarację Bałtycką”, której pomysłodawcą był polski resort obrony, podpisały poza Polską: Norwegia, Szwecja, Finlandia, Dania, Niemcy, Litwa, Łotwa i Estonia. – Dokument stanowi podstawę koordynacji działań oraz budowy potencjału odstraszania i obrony przez państwa leżące na Bałtykiem – mówił szef MON-u. Jak dodał, celem są: wspólne reagowanie na akty dywersji i sabotażu oraz przeciwdziałanie im, a także wymiana informacji oraz zwiększenie mobilności i operacyjności sił zbrojnych krajów-sygnatariuszy.
Paweł Zalewski, wiceminister obrony, dodał, iż deklaracja była w ubiegłym tygodniu jednym z tematów spotkania dowódców operacyjnych sił zbrojnych państw NATO, które są położone nad Bałtykiem. Jej założenia omawiali także wiceministrowie obrony i spraw zagranicznych Polski i Szwecji. – Mówiliśmy o tym, jak stworzyć inicjatywy dla Morza Bałtyckiego, aby było bezpieczniejsze, szczególnie w zakresie działania floty cieni (jednostek, które trudnią się przemycaniem ropy i omijaniem nałożonych na Rosję sankcji – przyp. red.) – podał Zalewski.
Wiceszef MON-u poinformował także, iż z resortu obrony do Rady Ministrów został właśnie przekazany projekt zmian kilku ustaw pod nazwą „Bezpieczny Bałtyk”. – Ułatwi on nam operacyjne działania na Bałtyku i będzie dopełnieniem politycznych deklaracji i uzgodnień – podkreślił Paweł Zalewski. Nowelizacja ma umożliwi m.in. wykorzystanie okrętów marynarki wojennej do zadań, które dziś wykonują okręty Straży Granicznej na polskich wodach terytorialnych i w wyłącznej strefie ekonomicznej. – Okręty MW będą mogły brać udział w patrolowaniu i prowadzeniu operacji przeciwko statkom, które naruszają prawo – wyjaśniał wiceminister. A dowódca grupy ogniowej dzięki zmianie prawa zyska większą samodzielność i w razie utraty kontaktu z Dowództwem Operacyjnym RSZ, będzie mógł podjąć decyzję o zestrzeleniu obcej rakiety znajdującej się nad polskim terytorium. Teraz, jak mówił wiceminister, taką decyzję może podjąć tylko dowódca operacyjny lub osoba przez niego wskazana. – Te zmiany mają umożliwić nam działania w ramach operacji „Bałtycka warta” oraz innych operacjach w przyszłości – podsumował Zalewski.
Podczas otwarcia Forum Bezpieczeństwa Europy Środkowej i Wschodniej mówiono także o roli nauki w budowie bezpieczeństwa. Krzysztof Paszyk, minister rozwoju i technologii, podkreślał, iż bezpieczeństwo narodowe rodzi się nie tylko na polu bitwy, ale także w laboratoriach, na uczelniach i w halach produkcyjnych. Z kolei prof. Alojzy Z. Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, deklarował, iż zarówno UW jak i inne polskie uczelnie są w stanie wiele zaoferować na rzecz współpracy w bezpieczeństwie, obronności i rozwoju nauki dotyczącej m.in. sztucznej inteligencji, dronów oraz innego wyposażenia dla polskiej armii.
W trakcie dwudniowego spotkania odbędzie się prawie 50 paneli dyskusyjnych, sesji plenarnych i rozmów koncentrujących się wokół kwestii bezpieczeństwa militarnego, energetycznego, gospodarczego i cyberbezpieczeństwa, a także odporności społecznej. Główne tematy to: analiza wpływu konfliktów na bezpieczeństwo społeczne i obywatelskie, innowacje w cyberbezpieczeństwie, logistyce i obronności oraz wyzwanie dla stabilności regionu w kontekście globalnych przemian.
Forum zorganizowane zostało przez fundację Instytut Studiów Wschodnich we współpracy z resortem obrony oraz Uniwersytetem Warszawskim. Patronatem honorowym objęli je wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz oraz Piotr Zgorzelski, wicemarszałek Sejmu.
